İkram agasiyev şİrxan səLİmov azərbaycan tariXİ baki-2017 Elmi redaktor

VII FƏSİL

AZƏRBAYCAN IX ƏSRİN İKİNCİ YARISI-XI ƏSRİN ORTALARINDA

Plan

1. 
   IX əsrin ortalarında Azərbay­can­da qədim döv­lət­çilik ənənə­lərinin yenidən dirçəlməsi, Şirvanşah Məzyə­di­lər dövləti.
   
2. 
   Sacilər və Salarilər dövlətləri.
   
3. 
   Şəddadilər və Rəvvadilər dövlət­ləri.
   
4. 
   Şəki hakimliyi, Dərbənd və Tiflis əmirlikləri
   
5. 
   Slavyanların (rusların) Azərbay­cana basqınları
   
6. 
   Azərbaycan Səlcuq imperiyasının tərkibində. Səlcuq türklərinin Azərbaycan xalqının və dilinin formalaş­masına təsiri
   

7.1. IX əsrin ortalarında Azərbay­can­da qədim dövlətçilik ənənələrinin yenidən dirçəlməsi, Şirvanşah Məzyə­di­lər dövləti.
Siyasi oyanış. IX əsrin II yarısında Şirvanşahlar və Sacilər dövlət­lərinin yaranması. VIII əsrin ikinci yarısı – IX əsrin birinci yarı­sında baş verən üsyanlar, xalq azadlıq hərəkatları, xüsusən xürrəmilər hərəkatı Ərəb xilafətinin iqtisadi, siyasi qüdrətini sarsıtdı. Xilafətin ucqarlarında müstəqillik meylləri gücləndi, daxili çəkişmələr artdı. Fürsətdən istifadə edən vilayət başçıları mərkəzə vergi verməkdən imtina edir, öz vila­yətlərində dövlətə xas olan bütün atributları bərpa edirdilər. Beləliklə, IX əsrin ortalarında Xilafətin ucqar ərazilərində, o cümlədən Azərbaycanda kiçik dövlətlər – Bərdə, Qəbələ, Şəki, Tiflis, Dərbənd və sair əmirliklər yarandı.

IX əsrin ikinci yarısından başlayaraq Azərbaycan ərazi­lərində Şirvanşahlar, Sacilər, Salarilər, Şəddadilər və Rəvvadilər kimi feodal dövlətləri mövcud olmuşdur.