İlahi ziyafət

Dini inancı gücləndirmək barədə şairlərə tövsiyə

Burada iştirak edən əziz şairlərə və inqilab şeiri qrupundan sayılan digər şairlərə demək istəyirəm ki, bu dövrün xüsusiyyətlərinə əsasən, bizim dövrümüzün şairinin dərin dini inanca ehtiyacı var. Siz bu gün istəsəniz də, istəməsəniz də, bilsəniz də, bilməsəniz də, təsdiq etsəniz də, etməsəniz də, çoxlu xalqlar üçün örnək olmusunuz. Müşahidə etdiyiniz bu İslam oyanışı desək də, deməsək də, üz vursaq da, vurmasaq da, digərləri üz vursalar da, vurmasalar da, İran xalqının möhtəşəm hərəkətindən təsirlənmişdir. Bu möhtəşəb inqilab, bu böyük inqilab, tağut ənənələrini, sistemini və istismarçı sistemin kökünü kəsən bu dəyişiklik İran xalqını bir örnəyə çevirdi. Siz örnək olmağın şərtlərinə əməl etmək istəyirsinizsə, öz dini məlumatlarınızı və İslam inancınızı gücləndirməlisiniz. Bu, keçmişdə bizim şeirimizdə olmuşdur. Baxın, hamısı olmasa da, Firdovsidən tutmuş Mövləviyə, Sədiyə, Hafizə və Camiyə qədər bizim əksər dəyərli şairlərimiz belə olmuşlar. Firdovsi Həkim Əbülqasim Firdovsidir. Hekayə yazan bir şəxsə yalnız hekayə və qəhrəmanlıq dastanı yazdığına görə həkim demirlər. Bu sözü də biz deməmişik. Zaman boyu fikir və düşüncə sahibləri onu həkim adlandırmışlar. Firdovsinin Şahnaməsi hikmətlə doludur. O, əsl dini maarifdən bəhrələnmiş bir insan olmuşdur. Onların hamısı həkim olmuşlar, divanları başdan-ayağa hikmətlə doludur. Hafiz Quranı əzbər bilməsi ilə fəxr etməsəydi, özünə Hafiz təxəllüsünü götürməzdi. O, Quran hafizlərindəndir. İndi bizim müxtəlif qiraətlərlə də oxuyan qiraətçilərimiz adətən iki-üç rəvayətdən çoxunu bilmirlər. Amma o, Quranı on dörd rəvayətlə oxuya bilirmiş. Bu çox böyük məsələdir. Hafizin Quranla belə güclü tanışlığı onun qəzəllərində görünür. Sədinin məsələsi aydındır. Mövləvinin məsələsi aydındır. Cami və Saib də həmçinin. Siz Saibin divanında dərin dini etiqad görürsünüz. İnsan Bidelə çatdıqda onun şeirlərində çox möhtəşəm, dərin və mürəkkəb dini inancları müşahidə edir. Bunlar bizim böyüklərimiz, şeirin imamlarıdır. Demək olar ki, fars şeirinin peyğəmbərləri bunlardır. Bunlar dini bilgilərə yiyələnmişlər, siz də bu bilgilərə yiyələnin. Bunun üçün Quranla tanışlıq, ünsiyyət, Nəhcül-bəlağə ilə və Səhifeyi-Səccadiyyə ilə ünsiyyət qurmaq lazımdır. İnsanın bəzən qarşısına çıxan bu tərəddüdlərin, nigaranlıqların və qaranlıqların çoxu bunları mütaliə edərkən şəffaflaşır, aydınlaşır. İnsan anlayır, yolu, işi və məqsədi tanıyır.

Misal üçün, Şəhid Mütəhhərinin Mənəvi sözlər kitabını oxumaq, yaxud ilahi hökmlərə diqqətin özü ramazan ayı ilə münasibdir. Mən bu gün bir söhbətdə mərhum Hacı Mirzə Cavad Ağa Məliki Təbrizinin dilindən dedim ki, orucdan hasil olan mənəviyyat, insanın ruhunda oruc səbəbindən yaranan çiçəklənmə və ucalıq çox dəyərlidir. Təsadüfən siz şairlər ruhi həyəcanlarla, mənəvi təsəvvür və dərklərlə işləyirsiniz. Şairin xüsusiyyəti belədir. Şairin zərif təbiəti bunu tələb edir və çox asanlıqla bu bilgiləri qavraya bilir. Ramazan ayına və oruca diqqət buna çox kömək edir. Odur ki, öz dini məlumatınızı artırın; əlbəttə, qeyd etdiyim kimi, peşəkar və elmi formada olan dini məlumatı, qondarma məlumatları yox. Hərdən bəzi adamlar dinə dair sözlər danışır, əslində isə özlərindən quraşdırır, heç bir sənədə, elmi baxışa və tədqiqata söykənmirlər. Bu çox da işə yaramır.

Şairlərlə görüşdə çıxışından: 2011.

Ramazan - dini təlimləri mənimsəmək və mənəvi faydalar götürmək fürsəti

Fitr bayramı münasibəti ilə namazda iştirak edən siz əziz qardaş və bacıların hamısını, bütün İran xalqını və böyük İslam ümmətini təbrik edirəm. Allah-Taaladan istəyirəm ki, bu şərafətli və mübarək gündə öz lütf və mərhəmətini bütün müsəlman qardaş və bacılarımıza şamil etsin! Onların biraylıq ibadət və itaətlərini ən gözəl şəkildə qəbul və bu günü İslam ümmətinə həqiqi bayram etsin!

Mübarək ramazan ayından çoxlu insanlar çoxlu faydalar götürə bildilər. Bu faydalar onların birillik ehtiyacları və hətta bəzən bütün ömürləri üçün faydalı ola bilər. Bəziləri Quranla ünsiyyət qurub, Quran maarifindən bəhrələndilər, Quranın sözləri haqda düşündülər. Bəziləri bu ayda Allahla ünsiyyət və münacat yolunu seçib öz qəlblərini nura boyadılar. Xalq oruc tutdu, orucla öz qəlbində mənəviyyat yaratdı. Həmin mənəviyyat, səmimiyyət və paklıq fərdi və ictimai həyatda çoxlu faydalara bais olur. Bu paklıq insana yaxşı düşüncə verir, nəfsi paxıllıqdan, xəsislikdən, təkəbbürlülükdən və ehtirasdan təmizləyir. İnsanların mənəvi paklığı cəmiyyəti psixoloji və mənəvi cəhətdən təhlükəsiz edir, möminlər arasında mehribanlıq yaradır, imanlı cəmiyyətdə bir-birinə qarşı qayğıkeşliyi artırır. Bunların hamısı mübarək ramazan ayının uğurlu və səadətli insanlara faydalarıdır.

Bu ayın başqa əsas faydası təqvadır. Oruc təqvadan ötrü vacib buyurulmuşdur. Təqva öz cilovunu tutmaqdır. Bəzən digərlərinin cilovunu yaxşı tuta bilirik, amma öz cilovumuzu tuta, özümüzü nadinclikdən, vəhşilikdən və Allahın qırmızı xətlərini keçməkdən saxlaya bilmirik. Bu böyük hünərdir. Təqva - düzgün ilahi yolda hərəkət etmək üçün özündən ehtiyatlı olmaq, elm, dərk və ayıqlıq toplamaq və onların əsasında hərəkət etməkdir. Xoşbəxtlikdən, bizim cəmiyyətimizdə ramazan ayında bu faydaları qazanan səadətli insanlar çox oldu. Demək olar ki, ölkəmizin və xalqımızın əksəri bunu bacardı. Bizim gənclərimiz, kişi və qadınlarımız, müxtəlif təbəqələrdən, müxtəlif ictimai qruplardan, müxtəlif üsul və yollardan olan insanlar müxtəlif yerlərdə, zikr və dua məclislərində, Quran məclislərində, qədr gecələrində və müxtəlif mərasimlərdə hamılıqla ilahi ziyafət süfrəsinə əyləşib birgə bəhrələndilər. Biz bu barədə xəbərləri izləyib məlumat aldıq və şəkilləri gördük.

Bizim dövrümüzdə öz cilovunu tutanlar az deyil. Ölkənin bu gənc toplumu, ölkədə iş başına gəlmiş bu təravətli nəsil düzgün yolda hərəkət edir və təqva təlimi keçir. Bu, ölkəmizin və hətta İslam ümmətinin gələcəyi üçün böyük müjdədir.

Bizim bu nailiyyət və faydaları qorumamız lazımdır. Günah ildırımının bu dəyərli tarlaya od vurub məhv etməsinə qoymayaq. Allahın yolunu, diqqət, mənəvi saflıq və Quranla ünsiyyət yolunu, Allahla əlaqəni qorumaq, Allahla dərdləşmək və danışmaq yolunu üzümüzə açıq saxlayaq. Əgər Allahla danışsanız, Allah da sizinlə danışacaq: "Məni yada salın, Mən də sizi yada salım".

İlahi! Məhəmməd (s) və Ali-Məhəmməd (ə) hörmətinə, bizim cəmiyyətimizi həmişə Quran cəmiyyəti, mənəviyyatlı, məhəbbət və sevgili, həmrəy və yekdil cəmiyyət et! İlahi! Bu böyük xalqı, bu əziz gəncləri uca arzularına və dəyərli amallarına çatdır, onları düşmənlərinə qalib et! İlahi! Dövrün imamının müqəddəs qəlbini bizdən razı et! O həzrətin dualarını bizə şamil et! İlahi! Böyük imamızın ruhunu və şəhidlərin pak ruhlarını bizdən razı et!

Fitr bayramı namazının xütbələrindən: 2011.

Fitr bayramı - xoşbəxt və mömin insanların həqiqi bayramı

Bu günü bayram kimi qeyd edirlər. Fitr bayramı xoşbəxt və mömin insanlar üçün həqiqi bayramdır. Bayram, əslində insanların biraylıq ixtiyari riyazətlərinə, aclıq və susuzluqlarına və gün boyu bəşəri ehtirasları cilovladıqlarına görə Allah-Taaladan mükafat almaq günüdür. Bunlar çox dəyərlidir. Bu məşqlər insanın həyat boyu güclü iradə ilə öz azdırıcı meyllərinin ağzını buxovlaması üçün bir hazırlıqdır. Biz insanların öz nəfsimizi cilovlamaq üçün güclü iradəyə ehtiyacımız var. Həyatı bizə və digərlərinə çətinləşdirən nəfsimizin azğınlığı və yayınmalarıdır. Allah-Taalanın insana vacib etdiyi bu təlim – möminlər bu ilahi dəvəti qəbul edib bir ay təlim və riyazət keçirlər - əslində bəşərin nəfsə itaətdən və nəfsinin tamahkarlığı qarşısında təslimçilikdən ibarət olan böyük dərdinin dərmanıdır. Bu təlimin qədrini bilmək lazımdır. Allaha şükür olsun ki, dünya müsəlmanları orucluq ayını uca tuturlar. Bizim əziz xalqımız da həqiqətən bu ayı uca tutdu, böyük saydı və bu ayda öz vəzifələrinə əməl etdi. Ümidvarıq ki, fitr bayramında Allah-Taala bütün İslam ümmətinə bayram hədiyyəsi versin!

Prezident və dövlət şurasının üzvləri ilə görüşdə çıxışından: 2011.

1^ Hud/3.

1^ "Misbah əl-Mütəhəccid", c. 2, səh: 583.

2^ Bəqərə/183.

1^ Yenə orada.

2^ Məryəm/31.

1^ Hədid/28.

2^ Bəqərə/186.

1^ Nisa/141.

1^ "Əl-İqbal", səh: 706.

2^ "İqbal əl-əmal", səh: 73.

1^ Zümər/60.

2^ Nəml/15.

3^ Nəml/16.

1^ Sad/30.

2^ Nəml/18.

1^ Nəml/19.

2^ Nəml/31.

3^ Səbə/13.

1^ Nəml/44.

2^ Nəml/44.

1^ Ələq/6-7.

2^ Qəsəs/78.

1^ Nəhcül-bəlağə, hikmət: 136.

1^ Həşr/9.

2^ Zümər/9.

1^ Nəhcül-bəlağə, xütbə: 28.

2^ "Mən la yəhzuruhu əl-fəqih", c. 1, səh: 715.

1^ Qədr/3.

1^ "Üyun əxbar ər-Riza", c. 1, səh: 295.

2^ "Bihar əl-ənvar", c. 93, səh: 211.

1^ Məryəm/39.

1^ "Bihar əl-ənvar", c. 69, səh: 294.

1^ Saffat/127-128.

2^ Saffat/39-40.

3^ Saffat/159-160.

1^ "Bihar əl-ənvar", c. 90, səh. 289.

1^ "Bihar əl-ənvar", c. 9, səh: 120.

1^ Rəd/11.

2^ "Tühəf əl-üqul", səh: 236.

1^ Ğaşiyə/17.

1^ Əraf/96.

2^ Bəqərə/183.

3^ Qədr/3-5.

4^ Yasin/58.

1^ Nəsr/1-2.

2^ Nəsr/3.

1^ Nəhcül-bəlağə, səh: 421.

2^ Əraf/201.

1^ Ənfal/15.

2^ Tövbə/123.

1^ Bəqərə/185.

1^ Səhifeyi-Səccadiyyə, səh. 186.

2^ Yenə orada.

1^ Rum/10.

2^ Əl-Kafi, c. 2, səh: 13.

1^ "Misbah əl-mütəhəccid", c. 2, səh: 583.

2^ Nisa/32.

3^ "Misbah əl-mütəhəccid", c. 2, səh: 583.

1^ Nisa/32.

2^ Qafir/60.

1^ Əl-Kafi, c. 2, səh. 466. Hədis İmam Baqirdən (ə) nəql olunmuşdur.

2^ Yenə orada, c. 4, səh: 302.

3^ Yenə orada, c. 2, səh: 468.

4^ Yenə orada.

5^ "Bihar əl-ənvar", c. 74, səh. 204.

1^ "Bihar əl-ənvar", c. 90, səh. 325.

2^ "Bihar əl-ənvar", c. 74, səh. 125. Hədis Peyğəmbərdəndir (s).

1^ "Müstədrək əl-vəsail", c. 7, səh. 447. Hədis Peyğəmbərdəndir (s).

2^ "Müstədrək əl-vəsail", c. 7, səh. 447. Hədis Peyğəmbərdəndir (s).

1^ Yenə orada.

1^ "Əl-Bələd əl-əmin", səh. 188.

1^ "Vəsail əş-Şiə", c. 7, səh. 27. Hədis Peyğəmbərdəndir (s).

2^ Qafir/60.

1^ Ənkəbut/6.

1^ Fəth/18.

1^ Əraf/32.

1^ "Müstədrək əl-vəsail", c. 7, səh: 744.

1^ Əl-Kafi, c. 4, səh: 75.

2^ Hud/52.

1^ Ali-İmran/166.

1^ Səhifeyi-Səccadiyyə, dua 45.

1^ "Əs-Səhifə əl-Ələviyyə vət-tühfə əl-Mürtəzəviyyə", tərcümə edən: Rəsuli, səh: 196.

2^ "İqbal əl-əmal", c. 2, səh: 707.

1^ Əla/14.

2^ Şəms/9.

3^ Tövbə/103.

1^ Məqsəd Mövlana Cəlaləddin Rumidir.

1^ Ali-İmran/164.

1^ Əl-İqbal, c. 1, səh: 76.

2^ Şeyx Səduq, Əl-Əmali, səh: 93.

2^ "Səvab əl-əmal", tərcümə edən: Həsənzadə, səh: 727.

1^ Əl-Müqniə, səh: 310.

2^ "Təsnif Ğürər əl-hikəm və dürər əl kəlim", səh: 176.

1^ Bəqərə/183.

1^ Qafir/55.

2^ Nəsr/3.

3^ "İqbal əl-əmal", c. 2, səh: 707.

1^ Yenə orada.

2^ Mürsəlat/36.

3^ Bəqərə/152.

4^ Səcdə/14.

1^ Möminun/65.

2^ Qədr/3.

1^ Şeyx Səduq, əl-Əmali, səh: 100.

2^ Yenə orada.

3^ Yenə orada.

1^ Qəmər/10.

2^ Duxan/22.

3^ Qafir/60.

4^ Nisa/32.

5^ "Bihar əl-ənvar", c. 95, səh. 82. Hədis İmam Səccaddan (ə) nəql olunmuşdur.

6^ Bəqərə/186.

1^ "Bihar əl-ənvar", c. 83, səh. 58.

1^ "İqbal əl-əmal", c. 1, səh: 289.

1^ Yenə orada.

2^ Taha/44.

1^ "Mən la yəhzuru əl-fəqih", c. 2, səh: 37.

2^ "Üyun əxbar ər-Riza", c. 2, səh: 116.

1^ Yenə orada.

2^ "Müstədrək əl-vəsail", c. 7, səh: 366-367.

1^ Yenə orada.

2^ Əl-Kafi, c. 7, səh: 437.

1^ "İrşad əl-qülub", c. 1, səh: 203.

1^ "Fəth"/11.

2^ Talaq/2-3.

1^ Əl-İrşad, c. 2, səh: 141.

1^ Yenə orada.

1^ Süleym ibn Qeys Hilalinin kitabı, c. 1, səh: 22.

1^ Nəhcül-bəlağə, hikmət: 420.

1^ "Bihar əl-ənvar", c. 9, səh: 362.

2^ "İqbal əl-əmal", c. 1, səh: 289.

1^ "Mən la yəhzuruhu əl-fəqih", c. 1, səh: 517.

1^ "Came əhadis əş-Şiə", c. 23, səh: 890.

1^ "Rövzə əl-vaizin", c. 1, səh: 136.

2^ "Came əhadis əş-Şiə", c. 23, səh: 890.

1^ Nəhcül-bəlağə, səh: 421.

1^ "Məfatih əl-cinan", ramazan ayının gündəlik duası.

2^ Maun/1-3.

1^ Səhih-Buxari, c. 1, səh: 304.

1^ "Mən la yəhzuruhu əl-fəqih", c. 1, səh: 516.

2^ Yenə orada, səh: 517.

1^ "Fiqh ər-Riza", səh: 204.

2^ Əl-Xisal, c. 1, səh: 45.

3^ Naziat/40.

4^ Bəqərə/45.

1^ Nisa/10.

2^ Yunus/30.

3^ Şura/18.

4^ Kəhf/48.

1^ Mürsəlat/35-36.

2^ Yasin/65.

3^ Məaric/11-14.

1^ Məaric/15-18.

2^ "Bihar əl-ənvar", c. 95, səh: 89

3^ Əbəsə/37-39.

4^ Yasin/61.

5^ Zuxruf/43.

6^ Yasin/61.

1^ Ənbiya/101-102.

2^ Ənbiya/102-103.

3^ Ənbiya/101.

4^ Ənbiya/103.

1^ Əraf/49.

2^ Təhrim/6.

1^ Tur/21

2^ Əl-Kafi, c. 3, səh: 249.

1^ Qədr/4.

1^ Nəhcül-bəlağə, səh: 219.

2^ Nəml/14.

1^ "Tühəf əl-üqul", səh: 164.

2^ "Ali-İmran"/155.

1^ Yenə orada, səh: 473

1^ Maidə/8.

1^ Əhzab/23.

2^ Süleym ibn Qeys Hilalinin kitabı, c. 2, səh: 615.

1^ Yenə orada. 437.

1^ "İqbal əl-əmal", c. 2, səh: 709.

1^ Qədr/4.

2^ İnşiqaq/6.

3^ Əraf/168.

1^ Bəqərə/21.

2^ Bəqərə/189.

3^ Hucurat/10.

4^ Bəqərə/282.

1^ "İqbal əl-əmal", c. 1, səh: 289.

1^ Ənam/111.

1^ Səhifeyi-Səccadiyyə, dua 44, səh: 186.

2^ Şeyx Səduq, əl-Əmali, səh: 53.

3^ Qədr/3.

4^ "Vəsail əş-şiə", c. 7, səh. 27. Hədis həzrət Peyğəmbərdəndir (s).

1^ Saleh Mazandarani, "Şərh əl-Kafi", c. 10, səh. 206.

1^ Nisa/32.

2^ "Bihar əl-ənvar", c. 90, səh. 82.

1^ "Nur əs-səqəleyn" təfsiri, c. 4, səh. 533.

2^ "Bihar əl-ənvar", c. 90, səh. 323.

3^ Yenə orada, səh: 321.

4^ Yenə orada, səh: 341.

1^ Əl-Kafi, c. 2, səh. 473. Hədis Əmirəl-möminindəndir (ə).

1^ Hud/1-3.

1^ "Müstədrək əl-vəsail", c. 5, səh: 318.

2^ Hud/3.

3^ "Ehtiyacsız dərgaha ehtiyac bildirməyin qaydaları", səh: 361.

4^ "İqbal əl-əmal", c. 1, səh: 68.

5^ Maidə/105.

1^ "İqbal əl-əmal", c. 1, səh: 68.