Ilmiy-amaliy konferensiyasi

ILM-FAN VA INNOVATSIYA 
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
 
in-academy.uz/index.php/si 
88 
ma’muriy huquq va hokazo)dan farqli ravishda, fuqarolik huquqi, eng awalo, normal huquqiy 
munosabatlarga ta’sir ko’rsatadi. Uning tartibga solish uslubidagi o’ziga xos xususiyatlar: 
• fuqarolik huquqi munosabatlarda ishtirok etuvchilarning teng huquqqa ega bo’lishlari, 
ularga imkon boricha erkinlik, mustaqillik va tashabbuskorlik berilishida; 
• fuqarolik huquqida imperativ me’yorlardan ko’ra dispozitiv meyorlarning qo’lanilishida;
• fuqarolik huquqiy munosabatlardan kelib chiqadigan javobgarlikning mulkiy harakterda 
bo’lishligida; 
• buzilgan huquqlarning sud orqali da’vo bildirishi tartibida himoya qilinishida;
• buzilgan fuqarolik huquqini himoya qilishda uni tan olish, tiklash, huquqni buzadigan 
harakatlarga chek qo’yish, yetkazilgan zararlarni undirib olish va shu kabi choralar 
qo’llanishida namoyon bo’ladi. Fuqarolik huquqlari demokratiyaning muhim tarkibiy 
qismidir. Ular irqi, dini yoki boshqa xususiyatlaridan qat’i nazar, teng ijtimoiy imkoniyatlar va 
qonun ostida himoyalanish kafolatlaridir. Masalan, ovoz berish, adolatli sudlov, davlat 
xizmatlari va xalq ta’limi huquqlari. Fuqarolik erkinliklaridan, ya’ni hukumatni cheklash orqali 
ta’minlangan erkinliklardan farqli o’laroq, fuqarolik huquqlari hukumatning ijobiy harakatlari 
bilan, ko'pincha qonunchilik shaklida ta'minlanadi. Inson huquqlari yoki tabiiy huquqlardan 
farqli o’laroq, odamlar tabiatan huquqlarga ega bo’ladilar - ehtimol tabiatdan - fuqarolik 
huquqlari davlat kuchi bilan berilishi va kafolatlanishi kerak. Shuning uchun ular vaqt, 
madaniyat va boshqaruv shakliga qarab juda farq qiladi va kamsitish turlarini ma’qullaydigan 
yoki rad etadigan ijtimoiy tendentsiyalarga ergashadi. Fuqarolik huquqlarining ta’minlanishi 
ko'pchilik tomonidan yetarli emas deb topilsa, qonunlarni kamsitishsiz teng qo’llashga 
chaqirish uchun fuqarolik huquqlari harakati paydo bo'lishi mumkin. 
 
References: 
1.
Rustam Djabborovich RUZIYEV, Voxidjon Raximovich TOPILDIYEV Fuqarolik huquqi, 
Umumiy qism, Oliy o’quv yurtlari talabalari uchun o’quv qo’llanma 
2.
O’zbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksi. Yuridik adabiyotlar publish 2022