Ilmiy rasmiy idoraviy uslubiyatlar

Sozlarni tuzilishi jihatdan turlari
Uslubiyat tilshunoslik fanining bir bo’limi bo’lib, nutq jarayonida til hodisalarining maqsadga, sharoitga va muhitga mos ravishda foydalanish qonuniyatlari bilan tanishtiradi. Uslubiyatda uslublar, til vositalarining nutqda qo’llanish yo’llari, lug’aviy, frazeologik va grammatik birliklarning qo’llanish xususiyatlari o’rganiladi.
Adabiy tilning ijtimoiy hayotdagi ma’lum bir sohada qo’llanadigan, bir qancha o’ziga xos xususiyatlarga ega bo’lgan ko’rinishi adabiy til uslubi deyiladi. Uslub orqali so’zlovchi shaxs narsalarga, voqealarga shaxsiy munosabatini aks ettiradi.
O’zbek adabiy tilida quyidagi asosiy nutq uslublari bor: so ‘zlashuv uslubi, badiiy uslub, rasmiy uslub, ommabop uslub, ilmiy uslub (ayrim darsliklarda so’zlashuv uslubidan boshqa barcha uslublar kitobiy uslub degan umumiy nom ostida beriladi): durust, metro, ko’k, tuzuk (so’zlashuv uslubi); moviy, metropoliten (kitobiy).
Har bir uslubni yaratuvchi vositalar mavjud. Bularni quyidagi turlarga bo’lish mumkin:

• 
  Leksik vositalar: sinonim, omonim, antonim, paronim, ko„p ma’nolilik, tag ma’no (gapning tagida yashiringan ma’no), sifatlash, o’xshatishlar, frazeologik birlik, sheva, noadabiy so’zlar (jargon, argo, so’kish, qarg’ish kabilar), kasb-hunar so’zlari, mubolag’a (giperbola), arxaik va tarixiy so’zlar, atamalar. Tovushlarning LINGVISTIK jihati so'ralgpanida bir tovushning boshqa yondosh tovushlar bilan birga biror so'zni (q+o+t+i+l) hosil qilishi va ushbu so'zining ma'nosini boshqa so'zning ma'nosi(qobil)dan FARQLASHI nazrda tutiladi, shuning uchun tovushlarning LINGVISTIK tomoni "vazifaviy tomon" hamda "ma'no farqlash tomoni" deb ham yuritilaveradi. Yuqorida qavs ichida berilgan QOTIL va QOBIL so'zlarida ikkita tovushning(T va B tovushlarining) LINGVISTIK jihati namoyon bo'lgan. Misollarni ko'paytiraman: Tog'ora -- Nog'ora, kEtmoq -- kUtmoq, Nafas Qafas, o'git o'g`it, Oyna O'yna, yaroQli -- yaroG'li va hokozo.......
  

ESLATMA: siz LINGVISTIK jihatga keltirgan misolingiz PARONIM bo'lishi shart emaaas, shuni unutmang. Qarang-a, yuqoridagilarning ayrimlari paronim, ayrimlari esa paronim emas.