İlyas həSƏnov sağlamliq haqqinda düŞÜNCƏLƏr baki-2014

_____X_____

Xəstəlik – insanın xəstəliyinin işarəsi.

Xolangit – öd yollarının iltihabı.

Xolesisit – öd kisəsinin iltihabı.

Xolesistir – öd kisəsinin iltihabı.

Xolestaz – öd ifrazının çatışmazlığı, qaraciyər hüceyrələrin vasitəsilə onların yaranmasının pozulması və ya öd yollarında ödün hərəkətinin dayanması.

Xondrit – qığırdağın itihabı.

Xondrokafsinoz – xraşlarda kalsium duzlarının yığılması .

Xora – dəri və selili qişasının və toxumaların defekti.

Xora xəstəliyi – mədədə və 12 barmaq bağırsaqda xoranın yaranması ilə səciyyələnən xroniki xəstəlik.

Xraş toxuması – opornuyu funksiyanı yerinə yetirən birləşdirici toxuma.

Xrustalik – gözün optik sisteminin hissəsi.

_____İ_____
İfliclər – sinir sistemində patoloji proseslərin nəticəsində yaranan əzələlərin hərəkət fəaliyyətinin dayanması.

İxtioz – buynuzvari dərinin pozulmaları ilə səciyyələnən keratozun növü.

İlik – onurğa sümüyünün kanalında yerləşən mərkəzi sinir sisteminin aşağı hissəsi.

İmmunitet – orqanizmin nəyəsə qəbul etməməsi.

İnfeksiya – xəstəliyin kliniki xüsusiyyətlərinin inkişafı ilə orqanizmə mikroorqanizmlərin daxil olması və çoxalması.

İnqalyasiya – nəfəs alma yolu ilə dərman maddələrin daxil olması.

İnstinkt - əsas bioloji tələbat təsiri altında məqsədyönlü fəaliyyət.

İnsulin – mədəaltı vəzinin hormonu.

İnterorsentorlar – daxili orqanlarda informasiyanı qəbul edən sinir ətrafları.

İntofkasiya – toksik maddələrin orqanizmə təsiri.

İrit – gözün qüzehi qişa qabığının iltihabı.

İşemiya – toxumaların qanla təmin edilməsinin defisiti.

İşias – oturan sinirin iltihabı.

İşıqdan qorxma – işıq qıcıqlanmalara qarşı gözün yüksək həssaslığı.

_____K_____
Kaxeksiya – qida məhsullarının kifayət miqdarda daxil olmaması ilə və ya onların mənimsənilməsinin pozulması ilə əlaqədar xəstəlik.

Kalorilik – qida məhsullarının enerji dəyəri.

Kalsinoz – orqanizmin mayelərindən duzların süzülməsi və onların toxumalarda yığılması.

Kalsiuriya – kasiumun sidik ilə ifrazı.

Karotenimiya – qanda karotinin çox olmaması və dərinin sarı rəngi ilə səciyyələnir.

Karatakta – göz bülurunun bulanması.

Keratit – buynuz təbəqənin iltihabı.

Kəllə - başım skeleti.

Kəllə-beyin sinirləri – beyindən keçən sinirlər )12 cüt).

Klimaterik dövr – cinsi yetkinlikdən hegerativ funksiyaların dayanma dövrünə fizioloji keçid.

Koma – mərkəzi sinir sisteminin patoloji tormozlanması, xarici qıcıqlandırıcılarla reflekslərin olmaması və həyat üçün vacib olan orqanların pozulması.

Konyuktiva – gözün selikli qişası.

Konyuktivit – konyuktivanın iltihabı.

Koronar çatışmazlıq – miokardın kifayət qədər qanla təmin olmaması.

Krizlər - orqanizmdə qəfl dəyişiklikləri ifadə etmək üçün terminlər.

Kulminasiya – bioloji aktiv maddənin yığılması və ya onun effektli dərman və ya zəhərlərin təkrar təsirində.

_____Q_____
Qalxanvari vəzi – daxili sereksiyanın tək orqanı.

Qallüsinasiyalar – hissi tanımanın pozulmasının növlərindən biri.

Qan – kimyəvi maddələri daşıyan maye toxuma.

Qanaxma – damarlardan qanın axması.

Qanyaranma – periferik qanın yetkin hüceyrələrinin yaranma prosesi.

Qaraciyər – insan orqanizmində maddələr mübadiləsində və qanyaranma proseslərində iştirak edən ən böyük vəzi.

Qastrit – mədənin selikli qişasının iltihabı.

Qastroenterit – mədə və nazik bağırsağın selikli qişasının iltihabı.

Qastreonterokolit – mədə-bağırsq taktinin iltihabı.

Qastroptoz – mədənin aşağı düşməsi.

Qəbzlik – bağırsağın ləngimiş, ağır boşalması.

Qıc olmalar - əzələlərin qeyri-ixtiyari açılıb-yığıması.

Qıcqırma – isti və yanmanın mədədə hiss olunması.

Qızılca – qaşınma və qəfil səpkilərlə, nadir hallarda isə selikli qişalarda suluqlarla müşahidə olunan xəstəlik.

Qlikohen – insanın əsas rezerv polisaxaridi.

Qüzehi qişa – şəffaf buynuz qişada görünən göz almasının damarlarının ön hissəsi.

_____L_____

Labillik – funksional hərəkət.

Laktasiya – süd vəzidən südün ifrazı.

Leykopeniya – qanda leykosidlərin azalması.

Leykosidlər – qanın ağ hüceyrələri.

Leykositoz – qanda leykosidlərin çoxalması.

Limfadenit – limfa düyünlərinin iltihabı.

Limfositlər – dənli olmayan leykositlərin növü.

Lipemiya – qanda yağın olması.

_____M_____

Menopauza – menstrual və doğuş funksiyalarının dayanması ilə səciyyələnən klimaterik ikinci fazası.

Metabolitlər – maddələr mübadiləsi proseslərində (metabolizm) orqanizmdə kimyəvi dəyişikliklərə məruz qalan maddələr.

Meteorizm – mədə-bağırsaq traktında qazların çox olması.

Mədə altı vəzi – mədənin arxa hissəsində yerləşən həzm sistemi vəzisi.

Mədə şirəsi - mədə vəzilərinin və mədənin selikli qişasının epiteliyasının məhsulu.

Miqren – vegenerativ pozuntular ilə müşayiət olunan bir tərəfli baş ağrısı.

Miokardın infartkı – miokardın kəskin işemiyası və nekrozu.

Miopiya – yaxını görməyən.

Miozit - əzələlərin müxtəlif etiologiyalı iltihabı.

_____N_____
Nefrokalsinoz – börək çatışmamazlığı ilə müşayiət olunan böyrək toxumalarında kalsium duzlarının diffuz yığılması.

Nekroz – canlı orqanizmin orqan və toxumalarının hissələrinin ölməsi.

Nevralgiya –sinir boyu yayılan ağrı.

Nevrit – periferik sinirin müxtəlif etiologiyalı zədələri.

Nevrozlar – psixogen funksiyalı psixi xəstəliklər qrupu.

Nəbz – damarların vaxtaşırı hərəkəti.

_____O_____

Oksalaturiya – sidik ilə ispanaq turşusunun duzlarının ifrazı.

Orqanizmin rezistliyi – orqanizmin zədələyici faktorların təsirinə davamlığı.

Orqanozmon susuzlaşdırılması – orqanizmdə suyun ümumi miqdarının azalması.

Osteodisrafiya – qida maddələrin sovrulması və daxil olması çatışmazlığı ilə bağlı ilik toxumanı trofikinin pozulması nəticəsində, skeletin ayrı-ayrı hissələrinin funksional və struktur dəyişiklikləri.

Osteoporoz – sümüyün qalınlığının azalması.

Qaynaqlar – skelet sümüklərinin hərəkət edən birləşmələri.

Öd – qaraciyər hüceyrələri tərəfindən ayrılan sarı-qəhvəyi maye skelet.

Öd ifrazı – ödün 12 barmaq bağırsağa daxil olması.

_____P_____

Pankreatit – mədəaltı vəzinin iltihabı.

Paraqalxanabənzər vəzi – kalsium və fosfor tənzimləməsində iştirak edən, parathormon istehsal edən daxili sereksiya vəziləi.

Parezlər – sinir sistemin patoloji prosesləri nəticəsində yaranan əzələlərin hərəkət funksiyasının zəifləməsi.

Pellaqa – orqanizmə nikotin turşusunun tam daxil olmaması və ya sovrulması ilə bağlı xəstəliklər.

Pepsin – mədə şirəsinin əsas protelotik fermenti.

Pəhriz – qidanın kəmiyyət və keyfiyyətini, emal qaydalarını və qəbul vaxtını nəzərə alan qida rasionu.

Pəhrizlə terapiya – müalicəvi qidalanma.

Pielonefrit – böyrəklərin spesifik olmayan infeksion xsətəliyi.

Piqmentasiya – rəngli maddələrin dəridə yığılması.

Piy toxuması – birləşdirici toxumanın növü.

Piylənmə - orqanizmdə piy toxumalarının çox yığılması.

Pnevmoskleroz – ağciyərlərdə birləşdirici toxumanın yayılması.

Podaqra – toxumalarda uratların yığılması ilə müşayiət olunan purin mübadiləsinin xəstəlikləri.

Poliartrit – bir neçə oynaqların eyni və ya ardıcıl iltihabı.

Polinevrit – periferik sinirlərin çoxsaylı zədələri.

Poliuriya – sutkada sidiyin yüksək miqdarda ifrazı.

Pollakiuriya – tezləşmiş sidik ifrazı.

Prolaktin – geniş bioloji aktivliyə malik hipofizin ön hissəsinin məhsulu olan hormon.

Prostatit – predstatelnaya vəzinin iltihabı.

Proteinuriya – sidiklə zülalın ifrazı.

Psixozlar – psixi fəaliyyətin pozulmaları ilə müşayiət olunan psixi xəstəlilər qrupu.

Psioraz – dəridə pulcuqlu səpkilərlə müşayiət olunan xroniki dermatoz.

Pulcuqlar – dəri səpkilərin elementləri. Epidermisin buynuz hüceyrələrindən ibarətdir.

Pulpit – diş pulpasının iltihabı.

Pulsasiya - ürək və damar divarların təkənvari hərəkətləri.

_____R_____

Radikulit – spinomozqovik sinirlərin uclarının iltihabı.

Raxit – orqanizmdə D vitamin çatışmazlığı ilə bağlı uşaq xəstəliyi.

Refleks – orqan, toxuma və bütöv orqanizmin funksional aktivliyinin yaranması, dəyişməsi və yaxud dayanması.

Remissiya – xəstəliyin müvəqqəti yaxşılaşması, xəstəliyin inkişafının ləngiməsi və ya dayanması.

Reota – qusmaya (nadir hallada isə islaha) səbəb olan, ağır reflektor aktı.

Residiv – müvəqqəti yox olmadan sonra, xəstəliyin kliniki göstərişlərin qayıtması.

Revmatizm - əsasən ürək fəaliyyətinə təsir edən birləşdirici toxumanın sistemli iltihab xəstəliyi.

_____S_____

Sarılıq – selikli qişaların, sklerlərin və dərinin saralması.

Seboreya – piy vəzilərinin pozulmasının hesabına, dəri piyinin yüksək ifrazı ilə müşayiət olunan dərinin patoloji vəziyyəti.

Sekresiya – hüceyrələrdə xüsusi məhsulun (sekret) yaranması prosesi və onun hüceyrədən ifraz olunması.

Selikli qişa – orqanların daxili qatı.

Sətəlcəm – ağ ciyərlərin xüsusi iltihab prosesləri.

Sianoz – dəri və selikli qişaların mavi rənglənməsi.

Sidik – böyrəklər tərəfindən yaradılan və orqanizmdən su və duzların toksik maddələrin çoxluğunu hasil edən bioloji maye.

Sidik daşları – sidik yollarında olan və böyrək-daş xəstəliklərində inkişaf edən bərk maddələrdir.

Simptom – xəstəlikklərin diaqnostika və proqnozlu üçün sağlam insana xas olmayan xəstəliyin əlamətləri.

Sinergizm – optimal təsirə nail olmaq üçün müxtəlif biokimyəvi və fizioloji proseslərin bir birinə təsiri.

Sinqa – kliniki göstərişlər stadiyasında C avitaminozu.

Sinisit – burunun selikli qişasının iltihabı.

Sistit – sidik kisəsinin iltihabı.

Sızanaqlar – piy vəzisinin iltihabı.

Skelet – bərk, əsasən də sümük və sırtənəklərin sistemi.

Skeleroz – parenximaların atrofiyası və ölməsi nəticəsində orqan, damar və divarlarının və toxumaların qalınlaşması.

Spazm - əzələlərin açılıb yığılması.

Spondilit – onurğa sütununun ümumi iltihab xəstəliklərinin adı.

Spru – infeksion təbiətli inkişaf edən enterit.

Staz – orqanda onun fizioloji tərkibinin yerli dayanması.

Steatoreya – nəcislə yağ maddələrin yüksək ifrazı.

Stenikardiya – miokardın kəskin işemiyasının əlaməti.

Stomatit – ağızın selikli qişasının iltihabı.

Stress – fövqəladə və patoloji qıcıqlayıcıların təsiri altında yaranan vəziyyət.

Susuzluq – adi su içmək arzusu.

Sümüyün epifizi – boru sümüklərin enli kənarları.

Süni qidalanma – ağızdan kənar orqanizmə qida maddələrinin daxil edilməsi.

Şok – eksterimal vəziyyətlə bağlı patoloji proses.

Şüa terapiyası – ionlaşdırıcı şüalanma ilə müalicə.