Imkoniyati cheklangan bolalar bilan ishlashda ota-ona

JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 
http://www.newjournal.org/ 
 
Volume–13_Issue-1_September_2022
 
49 
Maktabgacha ta’lim tashkilotiga imkoniyati cheklangan bola keldi, uni guruh 
muhitiga moslashtirish tarbiyachi uchun juda muhim va murakkab ish bunda tarbiyachi 
albatta psixolog bilan hamkorlikda bolaning aynan nimadan bola qiynaladi va u 
nimalarga qiziqadi shularni kuzatish orqali bilib olishi kerak. Bunda ota-ona 
hamkorligi ham tarbiyachi va psixolog hamkorligiga birlashgan holatda bo‘ladi. 
Tarbiyachi ota-onalar bilan tez-tez uchrashuvlar uyushtirib munozara, test, 
so‘rovnomalar o‘tkazib turilsa imkoniyati cheklangan bolalar bilan ota-onalar 
ishtirokida olib boriladigan har bir mashg’ulot bola uchun ahamiyatli hisoblanadi bu 
ota-ona uchun ham farzandining nimaga qodir ekanini anglashiga yaqindan yordam 
beradi va bolalarni tengdoshlari qatoridan ajrab qolmayotganligini, bolasining ta’lim 
olayotganini bolasining o‘zi ko‘rmagan xususiyatlarini anglashiga ota-ona bola uchun 
hamkorlik qay darajada ekanligini his qiladi va farzandi oldida uning kelajagiga zamin 
yaratib berish mas’uliyati yanada oshadi.
Disscussion. 
Demak bir oilada bitta imkoniyati cheklangan bola bor ota-ona bu vaziyatda 
bolasini tengdoshlari qatoriga qo‘rqmasdan qo‘shishi va uning bilim olishi uchun 
yaratilgan yetarlicha shart-sharoitlardan foydalanishi imkoniyati cheklangan 
bolasining kelajagi uchun zamin yaratib berishi kerak. 
Xulosa qilib aytganda imkoniyati cheklangan maktabgacha yoshdagi bolalarga 
ta’lim va tarbiya berishda ota-ona va maktabgacha ta’lim tashkiloti hamkorligi yaxshi 
samara beradi. Hamkorlikni amaliyotga joriy etish ustida olib borilgan tajribalardan 
shu narsa o‘z isbotini topdiki har qanday imkoniyati cheklangan bolalarni nuqsonini 
ilk yoshdan o‘z vaqtida aniqlab mutaxassislarga murojat qilib bolaning aqliy va 
jismoniy tarafdan sog’lom bo‘lib yetishishida hamkorlik olib borilsa albatta ko‘zlangan 
maqsadga erishish mumkin. Imkoniyati cheklangan bolalar uchun hamkorlikni to‘g’ri 
yo‘lga qo‘yishda ota-ona va maktabgacha ta’lim tashkiloti birdek hamkorligi muhim 
ahamiyat kasb etishi va uning rivojlanishi, kelajagini belgilab berishi uchun turtki 
bo‘ladi shuning uchun biz vaziyatdan kelib chiqib imkoniyati cheklangan bolalarni 
qo‘llab-quvvatlashimiz ularga yaratilib berililgan shart-sharoitlardan foydalanishi 
uchun o‘z hissamizni qo‘shishimiz va inklyuziv ta’lim muhitini yaratishimiz kerak.
Imkoniyati cheklangan bolalar bilan Maktabgacha ta’lim tashkiloti hamkorlik qilishda 
inklyuziv ta’lim muhitini guruhlarda yaratishi juda katta foyda beradi. Imkoniyati 
cheklangan bola uchun inklyuziv ta’lim yana nimalar beradi?
Bolalarda atrofdagi imkoniyati cheklangan bolalarga pozitiv munosabat va 
hurmat tarbiyalanadi. Yordamga muhtoj insonlarga e’tiborsizlik qilmaydigan shaxsga 
aylanadilar boshqalarning dardini o‘ziniki singari qabul qiladilar. O‘rgangan 
natijalarim shuni ko‘rsatadiki imkoniyati cheklangan bolalar bilan ishlashda ota-ona 

---