«individual loyiha» Bajaruvchi: Isoqulov j tekshiruvchi: Jumaboyev t samarqand-2023

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARNI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI


TELEKOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARI VA KASB TA’LIMI FAKULTETI

« INDIVIDUAL LOYIHA»


Bajaruvchi: Isoqulov J
Tekshiruvchi: Jumaboyev T


Samarqand-2023
1-TOPSHIRIQ. AXBOROT KODLASHRTIRISHNIG SAMARALI USULLARINI O‘RGANISH

1.Mashg‘ulot maqsadi:

1. 
   Axborotni siqib beruvchi kodlarni maqsad va vazifasi bilish;
   
2. 
   Axborotni yukotishsiz siqib beruvchi kodlar yordamida axborotni siqish buyicha laboratoriya kunikmalarga ega bo‘lish.
   

2.Nazariy ma’lumot
Uzatilayotgan axborotdagi ortiqcha razryadlarni bartaraf qilish axborotni siqib beruvchi kodlarni asosiy maqsad va vazifasi hisoblanadi. Axborotni siqib beruvchi kodlardan foydalanilganda kanalning o‘tkazish oraligidan samarali foydalanish mumkin. Hozirgi kunda axborotni siqib beruvchi kodlarning yukotishsiz va yukotishli turlari mavjud. Multimedia ko‘rinishdagi axborotlarni siqib jo‘natish uchun yuqotishli algoritmlar ishlatiladi. Matn ko‘rinishdagi axborotlarni siqib jo‘natish uchun yuqotishsiz siqish algoritmlari ishlatiladi. Bunday algoritmlarga Xaffman va Shennona – Fano algoritmlari misol bo‘la oladi.
Shennona Fano kodi paydo bo‘lguncha aloqa kanali bo‘ylab uzatilayotgan axborotlardagi belgilar uzunligi bir xil bo‘lgan bitlar yordamida kodlashtirilar edi. Shennona Fano kodi paydo bo‘lgandan so‘ng uzatilayotgan axborotdagi har bir belgini paydo bo‘lish ehtimolligiga qarab turib uzunligi har xil bo‘lgan bitlar yordamida kodlash imkoniyati paydo bo‘ldi. Boshqa qilib aytganda axborotda biror bir belgining paydo bo‘lish ehtimolligi kattaroq bo‘lsa uni ikkilik sanoq sistemasidagi kodi ya’ni ekvivalentining uzunligi kichikrok bit bo‘ladi, agar axborotda biror bir belgining paydo bo‘lish ehtimolligi kichikroq bo‘lsa uni ikkilik sanoq sistemasidagi kodi ya’ni ekvivalentining uzunligi kichikroq bit bo‘ladi.
Qurish texnikasi bo‘yicha Shennon va Fano kodlari bir-biriga yaqin bo‘lganligi uchun Shennona - Fano kodi deyiladi. Ushbu kod 1948 yilda paydo bo‘lgan.
Ushbu algoritm yordamida axborotni siqish quyidagicha amalga oshiriladi:

1. 
   Axborotdagi barcha belgilarning umumiy soni hisoblanadi.
   
2. 
   Jami qandaydir N ta belgidan iborat bo‘lgan axborotdan har bir
   

belgining paydo bo‘lish chastotasi hisoblanadi.

3. 
   Har bir belgining paydo bo‘lish chastotasini kamayib borish tartibida joylashtiriladi.
   
4. 
   Umumiy bo‘lgan jadvaldagi yig‘indini teng ikkiga bo‘linadi va tepa qismiga «1» ni pastki qismiga «0» ni qo‘yamiz.
   
5. 
   Teng ikkiga bo‘lish to har biriga bittadan belgi qolguncha davom
   

ettiramiz teng ikkiga bo‘lishni.