O’zbekiston Respublikasi Axborot Texnalogiyalari va Kommunikatsiyalarini Rivojlantirish Vazirligi Muhammad Al-Xorazmiy Nomidagi Toshkent Axborot Texnalogiyalari Universiteti
Samarqand filiali
Tizimlar va signallarni qayta ishlash fani bo’yicha
Deterministik va tasodifiy signallar Deterministik signal lahzali qiymatini istalgan vaqtda bir ga teng ehtimollik bilan bashorat qilish mumkin bo'lgan signal quyidagilar bo'lishi mumkin: impulslar ketma-ketligi (shakli, amplitudasi va vaqtdagi holati ma'lum), berilgan amplituda-faza munosabatlari bilan uzluksiz signallar.
MM signalini belgilash usullari: analitik ifoda (formula), oscillogramma, spektral tasvir.
MM deterministik signaliga misol.
s(t)=S m Sin(w 0 t+j 0) tasodifiy signal- har qanday vaqtda bir lahzalik qiymati oldindan ma'lum bo'lmagan, lekin ma'lum bir ehtimollik bilan birdan kam bo'lgan taxmin qilish mumkin bo'lgan signal.
Tasodifiy signalning misoli (11-rasm) inson nutqiga, musiqaga mos keladigan kuchlanish bo'lishi mumkin; radar qabul qiluvchining kirishidagi radio impulslarining ketma-ketligi; shovqin, shovqin.
Radioelektronikada ishlatiladigan signallar Kattalik (daraja) bo'yicha uzluksiz va vaqt bo'yicha uzluksiz (doimiy yoki analog) signallar– istalgan s(t) qiymatlarni qabul qiling va ma’lum vaqt oralig‘ida istalgan vaqtda mavjud bo‘ling .
Kattaligi bo'yicha uzluksiz va vaqt signallari diskret Vaqtning diskret qiymatlari uchun berilgan (hisoblanadigan nuqtalar to'plamida), bu nuqtalarda s(t) signalining qiymati ordinata o'qi bo'ylab ma'lum bir oraliqda istalgan qiymatni oladi.
"Diskret" atamasi signalning vaqt o'qi bo'yicha o'rnatilishini tavsiflaydi (13-rasm).
Kattalik bo'yicha kvantlangan va vaqt signallarida uzluksiz butun vaqt o'qi bo'yicha berilgan, lekin s(t) qiymati faqat diskret (kvantlangan) qiymatlarni qabul qilishi mumkin
Kattalikda kvantlangan va vaqt bo'yicha diskret (raqamli) signallar– signal darajasining qiymatlari raqamli shaklda uzatiladi (15-rasm).
Puls signallari Puls- faqat cheklangan vaqt oralig'ida mavjud bo'lgan tebranish. Shaklda. 16 va 17 video puls va radio pulsni ko'rsatadi.
Trapezoidal video impuls uchun quyidagi parametrlar kiritiladi:
A - amplituda;
t va video impulsning davomiyligi;
t f - old tomonning davomiyligi;
t cf - tilimning davomiyligi.