160
VIII-BOB. EMBRION QAVATLARDAN
ORGANLARNING HOSIL BO’LISHI
Embrion qavatlardan organlarning poydo bo‘lishi organogenez deyiladi.
Organogenez shaklning o‘zgarishi, to‘qimaning biokimyoviy va fizologik
jaroyonlarning paydo bo‘lish kabi hodisalarni o‘z ichiga oladi. Ayni paytda
fanda
hammahayvonlar organlarning paydo bo‘lishi haqida to‘liq ma‘lumotlar yo‘q.
shuning uchun asosan umurtqalihayvonlarorganogeneziga ko‘proq e‘tibor
beriladi.
Chunki
umurtqasiz
hayvonlarga
qaraganda
umurtqali
hayvonlarorganogenezi ko‘proq o‘rganilgan. Tibbiyot va veteraniya fanlari uchun
ham bunday ma‘lumotlar juda muhumdir. Embrion varaqlaridan organlar hosil
bo‘lishi zigota,
blastula, gastrulyasiya,
embrion varaqlalari, to‘qimalar va
organlar bosqichlaridan iborat (81 –rasm).
Embrionning ma‘lum qavatidan ma‘lum organlar paydo bo‘ladi. Ammo ba‘zi
organlar (tuxumdon, ichaklar, quloq, burun) hosil bo‘lishida embrionning hamma
qavatlari ishtirok etadi. Shuning uchun organlarning embrion qavatilarining kelib
chiqishini belgilash shartlidir.
Dostları ilə paylaş: