Inflamasyon hasara karşı vaskülarize dokunun dinamik yanıtıdır

Inflamasyon hasara karşı vaskülarize dokunun dinamik yanıtıdır

• Inflamasyon hasara karşı vaskülarize dokunun dinamik yanıtıdır

• Koruyucu bir yanıttır

• Hasar bölgesine koruma ve iyileştirme mekanizmalarını getirir

Cornelius Celsus (M.S. 1 yy.)

• Cornelius Celsus (M.S. 1 yy.)

• Yangıdaki dört kardinal belirti
• Rubor kızarıklık
• Calor sıcaklık
• Tumor şişlik
• Dolor ağrı

John Hunter (1793)

• John Hunter (1793)

• İskoçyalı cerrah
• Yangı hastalık değil, organizma için yararlı bir reaksiyon

Virchow

• Virchow

• Fonksiyon kaybı (functio laesa) (5.belirti)

Julius Cohnheim (1839-1884)

• Julius Cohnheim (1839-1884)

• Yangıdaki mikroskobik özellikler
• Vazodilatasyon
• Kan akımındaki değişiklikler
• Ödem
• Lökosit göçü

Elie Metchnikoff

• Elie Metchnikoff

• Fagositoz

Paul Ehrlich

• Paul Ehrlich

• Fagositoz
• Antikor

Thomas Lewis

• Thomas Lewis

• Yangısal mediatörler (histamin)

İnflamatuvar yanıtın komponentleri

• İnflamatuvar yanıtın komponentleri

• Akut inflamasyondaki solubl mediyatörler

• Akut inflamasyon

• Kronik inflamasyon

• İnflamasyonun sistemik etkileri

BAŞLANGIÇ

• BAŞLANGIÇ

• Enfeksiyonlar

• Kontamine yara

• Pnömoni

• Akut hepatit

• Zedelenmeler SONUÇ

• Steril yara Doku yanıtı Uyaranların temizlenmesi

• İnfarkt Hastalığın durması

• Asbestoz/silika

• Sütürler/implantlar Ya da

• Toksik nekroz Hastalığın progresyonu

• Yabancı cisim

Bağ doku hücreleri: Mast hücreleri, makrofajlar, fibroblastlar

• Bağ doku hücreleri: Mast hücreleri, makrofajlar, fibroblastlar

• Bağ doku matriksi: Elastik lifler, kollagen lifler, proteoglikanlar

• Damarlar: Bazal membrana oturmuş endotel hücreleri ve içindeki nötrofil, bazofil, eozinofil, trombosit, monosit ve lenfositler

• Çözünebilir proteinler: Kompleman, pıhtılaşma zinciri, kinin sistemi

İnflamasyon

• İnflamasyon

• Ölü hücre ve dokuları hasarlı ortamdan uzaklaştırmak ve hasar verici etkeni ortadan kaldırmaya yarayan koruyucu bir yanıttır
• İnflamasyon
• parankim hücre rejenerasyonu
• skar dokusu gelişimi
• ile karakterli tamir süreçleri ile yakından ilişkilidir

Akut

• Akut

• Dk -günler
• Sıvı ve protein çıkışı ile karakterli
• Nötrofiller (Polimorf nüveli lökositler)

• Kronik – haftalar- yıllar

• Lenfosit ve makrofajlar- Mononükleer hücreler

Hasara karşı ani ve erken yanıttır

• Hasara karşı ani ve erken yanıttır

• Amaç? Nötrofilleri hasarlı bölgeye en erken şekilde göndermektir

• Üç önemli komponenti vardır:

• 1)Kan akımında lokal artışa neden olan vasküler çap değişiklikleri (Vazodilatasyon)

• 2)Mikrovasküler yapılarda plazma proteinlerinin dolaşımdan ayrılmalarına olanak veren yapısal değişiklikler (Endoteliyal permeabilite artışı)

• 3)Lökositlerin mikrosirkülasyondan göç etmesi ve incinme bölgesinde toplanması (Nötrofillerin ekstravazasyonu)

Fizyoloji:

• Fizyoloji:

• Solubl mediyatörlerin salınımı

• Vazodilatasyon

• Artmış kan akımı

• Sıvının ekstravazasyonu

• Hücre göçü (kemotaksis)

• Hücre metabolizmasında artış

• Sıcaklık artışı
• Kızarıklık
• Şişlik
• Ağrı
• Fonksiyon kaybı

Lokal bulgulardan sorumlu olan komponentler

• Lokal bulgulardan sorumlu olan komponentler

• Sıcaklık artışı - vazodilatasyon
• Kızarıklık - vazodilatasyon
• Şişlik – vasküler geçirgenlik
• Ağrı – mediatörlerin salınımı/PNL’ler
• Fonksiyon kaybı - mediatörlerin salınımı/PNL’ler

Vazodilatasyon (kısa süreli vazokonstrüksiyon)

• Vazodilatasyon (kısa süreli vazokonstrüksiyon)

• Proteinden zengin sıvının eksüdasyonu

• Kan akımında staz

• Marginasyon

• Emigrasyon/Transmigrasyon

Vazodilatasyon, artmış kan akımı

• Vazodilatasyon, artmış kan akımı

• Artmış intravasküler hidrostatik basınç

• Transüda – kan plazmasının ultrafiltratı (az protein)

• Kısa süreli ve geçicidir
• Akut İnflamasyon EKSÜDA

• Artmış vasküler permeabilite

Eksüda - (bol protein ve nötrofiller)

• Eksüda - (bol protein ve nötrofiller)

• Eksüda akut inflamasyonun karakteristik sıvısıdır

• İntravasküler osmotik basınç azalır

• İnterstisyel sıvının osmotik basıncı artar

• Su ve iyonlar damar dışına çıkar ÖDEM

Endoteliyal hücre kontraksiyonu

• Endoteliyal hücre kontraksiyonu

• Junktional retraksiyon

• Direkt endoteliyal hasar

• Lökosit bağımlı endoteliyal hasar

• Artmış sıvı transitozu

Damar duvarına yaklaşma (marginasyon), yuvarlanma (rolling), yapışma (adezyon)

• Damar duvarına yaklaşma (marginasyon), yuvarlanma (rolling), yapışma (adezyon)

• Endotel hücreleri arasından damar dışına çıkış (transmigrasyon, diapedez)

• Reaksiyon alanına göç (kemotaksis)

Normal kan akımında – kırmızı ve beyaz kan hücreleri damarın ortasında yer alır

• Normal kan akımında – kırmızı ve beyaz kan hücreleri damarın ortasında yer alır

• Hücreden fakir plazma endotele doğru akım gösterir

• Kan akımı yavaşlayınca, beyaz kan hücreleri endotel boyunca birikir

• Bu “Marginasyon”

Selektinler geçici olarak reseptörlere bağlanır

• Selektinler geçici olarak reseptörlere bağlanır

• Nötrofiller yapışır ya da yuvarlanırlar

Kimyasal bir uyaranı takip ederek hasarlı bölgeye hareket etme

• Kimyasal bir uyaranı takip ederek hasarlı bölgeye hareket etme

• Kemotaktik faktörler
• Kompleman komponentleri
• Araşidonik asit metabolitleri (AA)
• Solubl bakteriyel ürünler
• Kemokinler

Kemokinler aynı zamanda nötrofilleri de aktive eder

• Kemokinler aynı zamanda nötrofilleri de aktive eder

• AA metabolit üretimi
• Lizozomal enzimlerin degranulasyonu ve sekresyonu
• Oksidatif hasar
• Adhezyon moleküllerinin modulasyonu

Fagositoz (yut ve parçala)

• Fagositoz (yut ve parçala)

• Tutun
• İçine al
• Öldür

• Degranulasyon ve oksijen radikalleri ile yutulmuş parça yok edilir.

• Plazma kökenli

• Dolaşımdaki prekürsörler
• Aktive edilmesi gerekenler

• Hücre kökenli

• Hücre içinde depolanan
• Sentez edilen de novo

Histamin

• Histamin

• Mast hücreleri, bazofiller ve trombositlerde bulunur
• Bir uyarana yanıt olarak salınır
• Arterioler dilatasyon ve venüler endoteliyal kontraksiyon yapar
• interendoteliyal hücre bağlantıları genişler ve damar geçirenliği artmış olur

Serotonin

• Serotonin

• Vazoaktif etkileri histamin ile benzer
• Trombositlerde bulunur
• Trombositlerin çökmesi ile salınır

İyileşme

• İyileşme

• Fibrozis (Skar)

• Abse Formasyonu

• Abse = ‘duvarla çevrili püy birikimi’

• Kronik inflamasyon ilerleme

Ateş

• Ateş

• Vücut ısısı 1-4° C artar

• Vücut ısısının artışı lökositlerin bakterileri yok edişini artırır

• Ateş oluşumu

• Endokrin ve metabolik
• C-reaktif protein
• Serum amiloid A
• Serum amiloid P
• Otonom sistem

Lökositoz (15000-20000/ml)

• Lökositoz (15000-20000/ml)

• Lökomoid reaksiyon (40000-100000/ml)
• Nötrofili (bakteriyel enfeksiyonların çoğu nötrofiliye neden olur)
• Lenfositoz (enfeksiyöz mononukleoz, kızamıkçık, kabakulak
• Eozinofili (saman nezlesi, astım, parazitik enfeksiyonlar)
• Lökopeni (virus, rickettsia, protozoa, salmonella, immun sistemi düşkünlerde, ileri evre kanser olgularında)

İnflamatuar yanıt tamir süreci ile iç içedir

• İnflamatuar yanıt tamir süreci ile iç içedir

• Tamir inflamasyonun erken evrelerinde başlar ve genellikle zedeleyici ajan tamamen nötralize edilince sonlanır.

• İnflamasyon temelde koruyucu bir süreçtir

• Ancak bazen tamir olayı ile birlikte konakçıya zarar verebilir

İnflamatuar yanıt iki ana bileşenden oluşur:

• İnflamatuar yanıt iki ana bileşenden oluşur:

• Vasküler reaksiyon

• Hücresel reaksiyon

• Akut ve kronik olarak ikiye ayrılır

Akut inflamasyon:

• Akut inflamasyon:

• Hızlı başlar (saniye-dakika)

• Kısa sürer

• Dakikalar, birkaç saat veya bir iki günde sonlanır

• Temel karekteristiği:

• -plazma proteinleri ve sıvının eksudasyonu (ödem)

• -lökositlerin özellikle de nötrofillerin göçüdür

İnflamasyon etken ortadan kalktığında ve salgılanan mediatörler tükendiğinde sona erer

• İnflamasyon etken ortadan kalktığında ve salgılanan mediatörler tükendiğinde sona erer

• Ayrıca konağı aşırı hasara karşı koruyan ve yanıtı kontrol eden aktif anti-inflamatuar mekanizmalar da vardır

Doku hasarı-akut iltihap-eksuda-eksuda organizasyonu-granülasyon dokusu-fibröz skar

• Doku hasarı-akut iltihap-eksuda-eksuda organizasyonu-granülasyon dokusu-fibröz skar

• Devamlı hasar-daha fazla doku nekrozu-organizasyon ve tamir birarada-bağışık yanıt aktivasyonu-lenfosit göçü

• Uzun süren (haftalar, aylar) aktif inflamasyon ve doku yıkımı ile eşzamanlı tamir olaylarının görüldüğü bir süreçtir

• Akut inflamasyon sonrası görülebileceği gibi daha çok sinsi gidişli, düşük dereceli, için için ilerleyen asemptomatik bir yanıttır

Hafta/ay gibi bir süreç boyunca devam eden

• Hafta/ay gibi bir süreç boyunca devam eden

• Doku yıkımı ve yapımının birlikte görüldüğü bir inflamasyon .

Akut inflamasyonu izleyebilir

• Akut inflamasyonu izleyebilir

• Asemptomatik uzun bir sürecin ardından direkt kronik inflamasyon şeklinde görülebilir.

Mononükleer hücrelerin infiltrasyonu: makrofaj, lenfositler ve plazma hücreleri

• Mononükleer hücrelerin infiltrasyonu: makrofaj, lenfositler ve plazma hücreleri

• Doku yıkımı: persistan ajanın varlığı ya da inflamatuar hücreler indükler

• Hasarlanan dokuların yerini alan bağ doku ile iyileşme: küçük kan damarlarının proliferasyonu (anjiogenezis) ve özellikle fibrozis, kollajenöz skar oluşumu

Makrofajlar

• Makrofajlar

• Lenfositler

• Plazma hücreleri

• Mast hücreleri

• Eozinofiller

• Nötrofiller

Mononükleer fagositer sistemin bir parçasıdır

• Mononükleer fagositer sistemin bir parçasıdır

• MNF kemik iliği kökenli kan monositleri ve doku makrofajlarını içerir

• Doku makrofajları genellikle bağ doku içinde dağılmıştır

• Organlarda özel adlar alır: monosit, kupfer hücresi, sinüs histiyositi, alveoler makrofaj, mikroglia, osteoklast

Kemik iliğinde stem cell-kanda monosit-dokuda makrofaj-aktif makrofaj

• Kemik iliğinde stem cell-kanda monosit-dokuda makrofaj-aktif makrofaj

• Kan monositlerinin yarı ömrü 1 gün

• Doku makrofajlarının yaşam süresi birkaç ay, yıl

• Kemik iliğinden dokuya gelişim süreci çeşitli büyüme faktörleri, sitokinler, adezyon molekülleri, hücre-hücre etkileşimleri ile olur

• Akut inflamasyonun en erken döneminde monositler ekstravasküler dokuya göç etmeye başlar

• İnflamasyonun 48. saatinde ise baskın hücre tipidir

• Monosit ekstravazasyonu:

• -Adezyon molekülleri ve

• -Kemotaktik kimyasal mediatörlere yanıt olarak gerçekleşir

• Ekstravasküler dokulara çıktığında daha büyük fagositer hücrelere: makrofajlara dönüşürler

Makrofajlar aktivasyonu:

• Makrofajlar aktivasyonu:

• -Duyarlanmış T lenfositler,

• -NK hücrelerden salınan sitokinler (IFN-γ),

• -Bakteriyel endotoksinler

• -Diğer kimyasal mediatörler

• -Fibronektin gibi ekstrasellüler matriks proteinleri

• Aktive olan makrofajın boyutu büyür, lizozomal enzimleri artar

• Metabolizması daha aktif olur, fagositoz kabiliyeti ve mikropları öldürme yeteneği artar

• Biolojik olarak aktif çok çeşitli ürünler salgılar, eğer kontrol edilmezse kronik inflamasyon için karekteristik doku yıkımı ve fibrozise yol açar

• Makrofaj ürünleri:

• -Reaktif oksijen ve nitrojen intermediates:hücrelere toksik

• -Proteazlar:ekstrasellüler matrikse toksik

• -Sitokinler, kemotaktik faktörler:diğer hücreleri çağırır

• -Büyüme faktörleri:fibroblast proliferasyonu, kollagen depolanması, anjiogenezis

• Eğer inflamasyon kısa sürerse, irritan elimine edilirse makrofajlar giderek kaybolur

Doku için toksik ürünler: Oksijen ve NO türevleri

• Doku için toksik ürünler: Oksijen ve NO türevleri

• Ekstreselüler matriks yıkım ürünleri: proteinaz

• Fibroblast proliferasyonu, kollagen birikimi ve anjiogenezisi kolaylaştıran faktörler: büyüme faktörleri

Daha büyük boyuttadırlar, lizozomal enzimler, büyüme faktörleri, sitokinler, reaktif oksijen ürünleri içerirler.

• Daha büyük boyuttadırlar, lizozomal enzimler, büyüme faktörleri, sitokinler, reaktif oksijen ürünleri içerirler.

• Daha çok fagosite etme kabiliyetindedirler.

• Aktivasyon sinyalleri: IFN-gama, bakteriyel endotoksinler, diğer kimyasal mediatörler, fibronektin

Dolaşımdan adezyon molekülleri ve kemotaktik faktörlerle sürekli monosit ortama çekilir.

• Dolaşımdan adezyon molekülleri ve kemotaktik faktörlerle sürekli monosit ortama çekilir.

• Makrofajların lokal proliferasyonu artar

• Makrofaj hareketsizleştiren faktörler (ör: MIF, oksidize lipidler)

Mikroglia

• Mikroglia

• Kupfer hücreleri

• Alveoler makrofajlar

• Osteoklastlar

• Sinüs histiyositler

İnatçı enfeksiyonlar

• İnatçı enfeksiyonlar

• Potansiyel olarak toksik endojen veya egzojen ajanlara uzamış maruziyet

• Otoimmünite

Persistan enfeksiyonlar:

• Persistan enfeksiyonlar:

• Mikobakterium tüberkülozis, Treponema pallidum, bazı viruslar, fungus ve parazitler

• Bu ajanların toksisitesi düşüktür

• Geç tip hipersensitivite yanıtı oluştururlar

• İnflamatuar yanıt bazen özel bir doku yanıtı olan granülomatöz reaksiyon şeklinde olur

Potansiyel olarak toksik endojen veya ekzojen ajanlara uzamış maruziyet

• Potansiyel olarak toksik endojen veya ekzojen ajanlara uzamış maruziyet

• Silikozis-Silikaya uzun süre maruz kalanlarda gelişen inflamatuar akciğer hastalığı

• Ateroskleroz-Endojen toksik plazma lipid bileşenleri arter duvarlarını etkileyerek kronik inflamatuar yanıt oluşturur

Otoimmünite

• Otoimmünite

• Bazı durumlarda immün reaksiyon bireylerin kendi dokularına karşı gelişebilir ve otoimmün hastalıkları oluşturur

• Bu hastalıklarda otoantijenlere karşı oluşan immün yanıt kronik doku hasarı ve inflamasyon oluşturur

• Romatoid artrit ve lupus eritematozus immün reaksiyonların rol oynadığı kronik inflamatuar hastalıklardır

• Seröz inflamasyon

• Fibrinöz inflamasyon

• Süpüratif veya pürülan inflamasyon

• Nekrotizan inflamasyon

• Ülser

• Abse

• Granülomatöz inflamasyon

Kronik yangının bir türüdür.

• Kronik yangının bir türüdür.

• Epitelioid görünümlü aktive makrofaj kümeleşmesi ile karakterlidir.

• Ör: Tüberkülozis, lepra, sifiliz, kedi tırmığı hastalığı, sarkoidozis, silikozis, beriliyozis, mikotik enfeksiyonlar; His. Kaps, kripto. neofor., sütür, protez çevresi ybc cisim re.

Özelleşmiş şekilli aktive makrofajlardır.

• Özelleşmiş şekilli aktive makrofajlardır.

• Soluk sitoplazmalı, nükleol belirginliği gösteren, sitoplazmik hücre kenarları çok net olmayan hücrelerdir.,

• E.M: Düz E.R sayısı artmıştır.

• Lizozomal enzim üretimi artmıştır

• Fagositik aktiviteleri azalmıştır

Granülomatöz bir yangıdır.

• Granülomatöz bir yangıdır.

• Langhans tipi dev hüc. İçeren granülom yapıları vardır.

• Kazeifikasyon nekrozu tipiktir.

• Granülomlar farklı boylarda ve konfluent kümeler halindedirler.