İnformatika (MÖvzular və testləR) yeniDƏN İŞLƏNMİŞ NƏŞR

İ N F O R M A T İ K A
 
 
____________________________________________________________ 107 
firma Pentium Pro mikroprosessorunu buraxır. Həmin ildə MS DOS əməliyyat 
sistemini tamamilə əvəz edə biləcək Windows 95 əməliyyat sistemi yaradılır. 
Keçən əsrin 90-cı illərinin axırlarında iri korporasiyalar və kompüterdən şəxsi 
məqsədlər üçün istifadə edənlər İnternet şəbəkəsinin xidmətlərindən geniş 
istifadə etməyə başlayırlar. 
1997-ci ildə Intel firması genişləndirilmiş ММХ mikroprosessorunu (Multi 
Media eXtension) və ММХ-in əmrlərindən istifadə etməklə Pentium və Pentium 
Pro mikroprosessorlarının təkmilləşdirilmiş variantını hazırlayır. 
Bu ərəfədə AMD firması Intel-i iki həftə qabaqlayaraq özünün yeni К6 
modelini (Pentium II-yə oxşar olan) satış bazarına çıxarır. 
1998-ci ildə Intel firması Pentium II mikroprosessorunun məhdudlaşdırılmış 
variantını (Celeron) istehsal edir. Bu dövrdə Microsoft firması Windows 98 
əməliyyat sistemini istifadəyə buraxır. 
Müasir dövrdə rəqabətə girən firmalar arasında IBM PC kompüterlərinin 
istehsalı davam edilir. Əsas aparıcı rolu IBM firması oynamasa da, digər firmalar 
arasında iri istehsalçı kimi öz inhisarçılığını əldən verməməyə çalışır. Intel 80386 
SX, Intel 80486 və Pentium mikroprosessorları üzərində qurulmuş kompüterlər 
artıq IBM firması tərəfindən yox, digər firmalar tərəfindən istehsal olunur. 
Son zamanlar kompüterlərin inkişaf etməsinə IBM firması ilə yanaşı, Intel 
firmasının hazırladığı, kompüterin «beyni» sayılan mikroprosessordan istifadə 
etməklə kompüterlər istehsal edən digər firmalar da təsir edir. 
Buradan belə aydın olur ki, IBM PC markalı kompüterlərin heç də IBM 
firması tərəfindən istehsal olunduğunu qəbul etmək düzgün deyil. 
İndiki zamanda inkişaf etmiş kapitalist ölkələrində iqtisadiyyatın tərəqqisi 
kompüterlərin və proqram təminatının inkişafı ilə sıx əlaqədardır. Hər il dünyada 
milyonlarla kompüter istehsal olunur və satılır. Təkcə ABŞ-da və Yaponiyada ayrı-
ayrılıqda 100 milyonlarla istehsal olunan kompüterlərin satışından, həmçinin 
kompüterlərə texniki qulluqdan və proqram təminatından bir necə onlarla milyard 
dollar gəlir əldə edilir və bu göstərici artmaqda davam edir. 
Belə artım kompüterlərin ucuz qiymətə satılması ilə yanaşı aşağıdakı 
faktorlarla da bağlıdır: 

kompüterlərdən istifadənin sadəliyi; 

dialoq rejiminin istifadəçi üçün əlverişli olması; 

kompüter istifadəçisinin məhdudiyyətə məruz qalmaması; 

informasiyanın yüksək sürətlə təhlil olunma imkanlarının olması; 

kompüter təmirinin sadəliyi; 

kompüterin yüksək etibarlılığa malik olması; 

kompüterin müxtəlif periferiya qurğuları və ayrı-ayrı proqram təminatı ilə 
işləmə imkanının olması; 

insan fəaliyyətini əhatə edən bütün sahələrə aid proqram təminatının 
olması və s. 
Ümumiyyətlə, kompüterlərin müxtəlif sahələrdə müvəffəqiyyətlə istifadə 
olunması haqqında ədəbiyyatlarda çoxlu sayda məlumatlar vardır. Amma elə 

---