Innovatsiya va intergatsiya

Ta’lim o‘qituvchining innovatsion tayyorgarligi bilan b ogiiq , kow
p
darajali ta’lim agar OTM da shaxsga yo'naltirilgandagina o4z samara-
sini beradi. Afsuski, hozircha o'quv dasturlari faqatgina bilim, malaka
85

---

va ko’nikm alarn in g hajmini ko'rsatib, o'ziga xos tingiovchilarning 
individual xususivatlaridan q a t’i nazar o'zlashtirilishi majburiy b o i ­
gan o'ziga xos axborot tizim idan iborat b o i m o q d a . Ularning ko'pchi- 
ligida innovatsion faoliyatning asosini tashkil qiluvchi shaxsiy sifat- 
larini rivojlantirishga kam e ’tibor qaratilgan. Shuning uchun ham
m ahoratni egallash uzoq yillarga (oliygohni bitirgandan so’ng) cho'zi- 
ladi va ko'p gina hollarda katta qiyinchiliklar, ko'p m ehnat evaziga 
erishiladi. B u n d an xulosa shuki. talabalarning qobiliyatlarini differen- 
siatsiyalashga xizm at qiladigan, shaxsiy xususiyatlarini y u z a g a chiqa- 
radigan o'rganuvchi m uhit qanchalik erta yaratilsa, yangiliklarni 
kiritish jarayoni shunchalik tezlashadi va osonlashadi. 
Shaxsga 
yoTialtirilgan t a i i m n i n g tashkil etilishi o'quv dasturlarini ishlab 
chiqish imkoniyatini beradi. Oliy t a i i m muassasasi t a i i m i n i n g turli 
bosqichlarida tayanch tayyorgarligiga nisbatan talablarning qo4yilishi 
turlicha tavsiflanadi. Shaxs rivojlanishiga ta ’sir etishiga ko'ra o'quv 
d a sturining baholanishiga m unosabat bildiradi. Psixologik-pedagogik 
fanlarda b o i a j a k o ’qituvchi-innovatorning shaxsiy sifatlari: tashab- 
buskorlik. mustaqillik, reflektivlik, natijaning yaxshilanishi, o'z im ko- 
nivatlarini adekvat baholash. tanqidiy tahlil shakllanadi. Psixologik 
tadqiqotlar shuni ko’rsatadiku O T M bitiruvchilari faqatgina bilim, 
k o ’nik m a va m alakalari bilangina farq qilmaydilar. Bir xil t a i i m
m uassasalarini tugatgan bitiruvchilar turli kasbiy tayyorgaiiikka ega 
b o iib , bu holat ularning kasbiy o'sish darajalarini ham belgilavdi. 
Yaxshi o'z lashtirilm agan bilim larni o’z ustida ishlab t o id ir is h m um k in , 
lekin kasbiy ijodkorlikni tarbiyalash ancha qivin kechishini qayd 
etish lozim. B uning uchun t a i i m i y dasturlar talab etiladi. A gar bilim 
vetarli b o im a s a , uni o’qib-o’rganish m u m kin, biror kasbiy ijodkorlik 
haqida bunday ish qilish qiyin kechadi. Inson xulqida bunday sifatlarni 
shakllantirish uchun m axsus dasturlar asosida ularni m odellashtirish 
va qabul qilishni amalga oshirish m um kin. Bizningcha, bu jaravonda 
unchalik qiyin b o i m a g a n psixotreninglar, innovatsion o'yinlar, reflek- 
siv amaliyotlar o4qitishning asosiy vositalari b o iis h i darkor. Ilmiy 
bilim larni o ’zlashtirish m obaynida yuqorida keltirilgan metodologik 
yondashuvlar xilma-xildir. Bunday holatlarning b o iis h i saralash, 
t a ’m inlash asosida am alga oshadi. Tabiyat. jam iyat qonuniyatlarini 
o'rganish metodologik yondashuvning xilma-xilligini aniqlaydi.
86

---

Г
]
С
П
Aytish lozimki, ilmiy m etodologiyada hech bir yondashuv rad 
etilmaydi va hech biri asosiy o ’ringa chiqmavdi. U la rn in g har biri 
yo rd a m id a u m u m iy tarzda obyektiv borliq qonuniyatlarini o 'rganish 
m u m kin.