İnstitutu

1.  Şaxələndirmə   

        Hər  hansı  mövzuya  dair  şagirdləri  açıq,  və  müstəqil  düşüncəyə 

istiqamətləndirən  metoddur.  Beyin  həmləsinin  qeyri  -  səlis  xətt  üzrə  işləmə 

vəziyyətidir.  Şaxələndirmə  əsasən  fərdi,  cütlər  və  kiçik  qruplar  formasında 

---

 

 

49 

aparılmalıdır.  Mövzunun  öyrənilməsindən  əvvəl  şagird  təfəkkürünə  təkan  vermək  

onu  düşünməyə  cəlb  etmək,  onlarda  mövzuya  dair  maraq  yaratmaq,  digər  fənnlər 

və  ya  şagirdin  dünyagörüşünün  hüdudlarını  üzə  çıxarmaq,  biliklər  arasında  əlaqə 

yaratmaq  və  s  fəaliyyətlərə  xidmət  edir.  Şaxələndirmə  metodunun  köməyi  ilə 

şagird təfəkkürünü də inkişaf etdirmək mümkündür. 

Şaxələndirmə tətbiq etmək üçün ilk növbədə aşağıdakılar tələb olunur:  

       -  şaxələndirmə üçün uyğun gələn münasib mövzu seçilməldir. 

       -  şagirdlərə şaxələndirmə prosesi aydın şəkildə təsvir edilməldir.  

       -    mövzunu  açmaq  üçün  onun  daxilində  ikinci  dərəcəli  mövzuları  qrup 

daxilində fərdlərə paylanması təmin edilməlidir 

      -    iştirakçıların  qrup  daxilində  hazırladığı  şaxələndirmələri  qrupda 

birləşdirilməsinə nəzarət edilməlidir. 

Şaxələndirmə prosesinin mərhələləri sadə və asan yadda qalır.  

      1. Mövzunun adı mərkəzdə (yazı müstəvisinin ortasında ) yazılır. 

       2.  Mövzu  ilə    əlaqəli  fikirinizə  düşən,  ağıla  gələn  bütün  sözlər  mərkəz  sözün 

ətrafında yazılır. 

      3. Bir-biri ilə əlaqəli olan fikirlər arasında xətt çəkilərək birləşdirilir.  

      4. Bütün fikirlərin yazıya köçürülməsi və ideyalar axını üçün vaxt qoyulur. (5-

10 dəqiqə)  

      5.  Şagirdlər  mümkün  qədər  daha  və  çox  fikirlər  və  əlaqəli  ifadələr  yazmağa 

həvəsləndirilir   (bu onların  dünyagörüşünü,  mövzuya dair biliklərinin səviyyəsini 

göstərən meyardır).  

       Şaxələndirmə  fərdi  olaraq  tətbiq  edilə  bilər.  Şagirdlərin  özlərinin  sevdikləri 

mövzu olduqda onlar bu problemin yerinə yetirilməsinə daha çox cəlb olunurlar.  

      Şaxaləndirmə  dərs  prosesi  üçün  mühüm  mərhələlərdən  biri  kimi  son  dərəcə 

cevikdir,  şagird  aktivliyə  yönəldilmişdirdir.  Qrup  şaxələndirməsindən  sonra 

aparılan fərdi şaxələndirmələr əslində şagirdlər üçün istirahətdir.