Integrallash usullari



Yüklə 1,5 Mb.
səhifə1/7
tarix16.06.2023
ölçüsü1,5 Mb.
#131557
  1   2   3   4   5   6   7
Integrallash usullari


INTEGRALLASH USULLARI.
Reja:

  1. Integrallash usullari

  2. Aniq integral

  3. Aniq integralning asosiy xossalari

1.Bevosita integrallash usuli.
Bevosita integrallash usuli  xossalar va asosiy integrallar jadvalidan foydalanishdan iborat.
2.Differensial belgisi ostiga kiritish usuli.
Differensial belgisi ostiga kiritish usuli, integral ostidagi ifodani almashtirish-dan iboratdir. Bunda


va hakazo, almashtirishlarni bajarish mumkin.
3.O‘rniga qo‘yish usuli.
Jadvalga kirmagan   integralni hisoblash kerak bo‘lsin.   ni   erkli o‘zgaruvchining biror differensiallanuvchi   funksiyasi orqali ifodalab, integrallashning yangi  o‘zgaruvchisini kiritamiz. Bu funksiyaga teskari  funktsiya mavjud bo’lsin. U holda bo’lib,

formula hosil boladi.
Bu o’rniga qo’yish usuli deyiladi.
4.Bo‘laklab integrallash.
Bo‘laklab integrallash formulasi ikki funksiya ko‘paytmasini differensiallash formulasidan kelib chiqadi.  differentsiallanuvchi funktsiyalar.Ikki funktsiya ko’paytmasining differentsiali:

ga teng.
Bundan

ni hisil qilamiz.
(1) formula bo’laklab intgrallash formulasi deyiladi.
Bu formula odatda integral ostidagi funksiya turli sinfdagi darajali va ko‘rsatkichli, darajali va trigonometrik, trigonometrik va ko‘rsatkichli va hokazo., funksiyalarning ko‘paytmasi shaklida ifodalangandagina qo‘llaniladi. Bunda integrallashning ikki turini ajratib, ular uchun qaysi funktsiyani   deb va qaysi ifodani   deb qabul qilish kerakligini ko‘rsatish mumkin.
Birinchi turga   ko‘phadning ko‘rsatkichli yoki trigonometrik funksiyaga ko‘paytmasini o‘z ichiga olgan integrallar kiradi. Bu yerda   orqali   ko‘phad belgilanadi, qolgan hamma ifoda esa   orqali belgilanadi.
Ikkinchi turga   ko‘phadning logarifmik yoki teskari trigonometrik funksiyaga ko‘paytmasi qatnashgan integrallar kiradi. Bu holda   bilan   ifoda belgilanadi, qolgan hamma funktsiya esa   bilan belgilanadi.
Bu formula takroran bir necha marta qo’llanishi mumkin.

Yüklə 1,5 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin