Intellektual tizimlar haqida umumiy ma’lumot


Tarmoqli semantik modellar



Yüklə 1 Mb.
səhifə21/94
tarix27.12.2023
ölçüsü1 Mb.
#200076
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   94
Intellektual tizimlar haqida umumiy ma’lumot

Tarmoqli semantik modellar

Tarmokri semantik modellar
Semantik tarmok bu bilimlarni tasavvur kilishning bir usulvdir. Avval semantik tarmok psixologiyada uzok muddatli xotirani tasavvur kipish modeli sifatida uylab topilgan bulsa, keyinchalik bu ekspert tizimida bilimlarni tasavvur kilish usullaridan biriga aylandi. Semantika-simvollar va shu simvollardagi ob’ektlar urtasidagi uy^miy alokadorlikni anglatadi.
Ushbu modellar asosida tarmospar, chussilar, yoylar tushunchalari yotadi. Tarmoklar sodda va ierarxii buladi, chukkilar esa moxiyat, ob’ektlar, xodisalar, jarayonlar yoki mavjudlik tushunchalaridir. Ushbu moxiyatlar orasidagi munosabatlar yoylar orkapi tasvirlanadi. Tushuncha sifatida odatda abstrakt va konkret ob’ektlar turadi, munosabatlar esa bu, щsmiga ega, tegishli, sevadi kabi alokalardir.
Sodda tarmoklar ichki strukturaga ega bulmaydi, ierarxii tarmokdarda esa ayrim chukkilar ichki strukturaga ega buladi. Semantik tarmokdarning xarakteram xususiyati bulib uch tur munosabatning mavjudpigi xisoblanadi:

  1. Sinfning sinf-elementi

  2. Xossa-mazmun




  1. Bilimlarni taqdim etish modeli (bo’shliqlar daraxti)

Bushlislar daraxti
Rb bushligi uchun bushlikning barcha chukdilari R4, Pi Ro, bushliklar ajdodlarida yotganlari kurinadi,kolganlari kurinmaydi.
«kurinish» munosabati koptina «imkoniyatlar»ni tartiblashda bushlikdarni guruxlash imkonini beradi.
Ierarxik tarmokparni grafik kurinishini koidapari yoki keliщuvlarini kurib chikamiz:
Bir bushlikda yotgan chuddilar va yoylar tugri yoki kupburchak bilan cheklanadi;
Yoy uning ismi joylashgan bushlikda tegi shli buladi Pj, bushlik ichida joylashan L.bushlid avlod xisoblanadi


  1. Yüklə 1 Mb.

    Dostları ilə paylaş:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   94




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin