Intellektual tizimlar haqida umumiy ma’lumot

Bilimlarni strukturalash

1. 
   Bilimlarni strukturalash
   

Bilimlar bazasida bilimlar tarkibi kuyidagi savollar yordamyda anikdanadi: kanday bilimlar kursatilishi kerak va bilimlar tarkibi nimaga boglik.
BB bilimlar tarkibi kuyidagiparga boglik buladi:

1. 
   Muammoli soxa
   
2. 
   BB tizimi strukturasi
   
3. 
   foydalanuvchipar tapabi va maksadpari
   
4. 
   suxbatlashish tili
   

Bilimlarni tashkillashtirish deyilganda bilimlarni struk- turalash tushuniladi. Ular kuyidagicha tashkillashitirilishi mumkin:

1. 
   bilimlarni kurinishi va ma’lumot darajasiga kura tashkillashitirish;
   
2. 
   Tizimning ishchi xotirasida bilimlarni tashkillashitirish
   
3. 
   BBda bilimlarni tashkillashtirish
   

Kurinish boskichi uch boskichdan tashkil topishi mumkin:
Nulinchi bossich- muammoli soxa xakidagi bilimlarni saklaydi
Birin chi bossin metama’lumotlarni saklaydi,
Ikkinchi bossich— birinchi boskichdagi bilimlar xakida ma’lumot saklaydi.

74. 
    Intellektual tizimlarning umumlashgan sxemasi
    

Intellektual axborot tizimlarining umulashgan sxemasi ku- yidagicha:



Demak intellekgal axborot tizimlari ishlashi uchun kuyidagi bilimlar kerak buladi:

1. 
   Masalani yechish jarayoni xakidagi bilimlar (boshkaruvchi bilim- ‘ lar, interpretator tomonidan f o ydalaniladi);
   
2. 
   Lingivistik prossesor tomonidan foydalaniladigan diapogni tashkillashtirish usuli va suxbat tili xakidagi bilim;
   
3. 
   Bilimlarni modifikasiyalash va kursatish usullari xakidagi bilimlar;
   
4. 
   Tushuntiruvchi komponenta tomonidan foydalaniladigan struk- turalashgan bilimlarni kullab kuvvatlashi.
   

Bilimlar taokibini talablarga boglikligi kuyidagicha anik- lanadi:

1. 
   Foydalanuvchi kanday ma’lumotlar tuplami bilan ishlamokchi va umumiy vazifalar tuplamidan bajariladigan vazifalari;
   
2. 
   Masalani yechishni kaysi usulllari va metodlari kulayrok;
   
3. 
   Kanday natijalar soni va yechish usullari cheklanganda masalani ajarish mumkin;
   
4. 
   Mulokot til iga va uzaro dialogni tashkillashitirishga kuyil- gan talablar
   
5. 
   Umumlashganlik darajasi yoki muammoli soxa anikdigi
   
6. 
   Foydalanuvchi maksadpari kanday
   

Predmet soxasi bu obektlar tuplami bulib. ularning xusu- siyatlari va ular urtasidagi munosabarlatni xarakgeolaydi. Predmet soxasini tashkil etuvchi ma’lumotlar soxasiga karab anik, yakinlash- tirilgan, kupma’noli, tulik yoki xato bulishi mumkin.
Fan soxasi statik va dinamik kismlarga bulinadi.

75.