Intellektual tizimlar haqida umumiy ma’lumot

Ekspert tizimlar asosiy xususiyatlari. Ularning asosiy xususiyatlari:

ET masalani yechish uchun yukori sifatli tajriba va bilimni kabul kiladi;
ETdagi bilimlar doim t^ppanib va yangilanib boriladi;
ET oldindan aytib berish kobilyatiga ega buladi.
ET ishchilarga va mutaxassislarga ukuv kullanmasi sifatida foydalanilishi mumkin. ETni loyixalashda va ishlab chikish jarayonida kuyidagi katna- shuvchilarni aytib utish mu m kin:

1. 
   ETni loyixalash instrumental muxitini ishlab chikuvchilar;
   
2. 
   ETni yaratishdagi instrumental muxit(IM);
   

Z.ETninguzi; Ekspert; Bilimlar injeneri va bilimlar bazasi(BB) administratori; Foydalanuvchi.
Bilimlar injeneri — bu SI tizimini ishlab chikishdagi kunikmaga ega va ETni kdnday tuzishni biladigan odam. U ekspertdan suraydi va BBdagi bilimlarni tashkillashtiradi.
Instrumental muxitniloyixalashga ET dasturlash tili va kullab kuvvatlovchi muxit(u orkali foydalanuvchi ET bilan uzaro ta’sir- lashadi)dan iborat.

9. 
   Ekspert tizim terminologiyasi, ETda ishlatiladigan asosiy atamalarni kurib chikamiz:
   

Algoritm - bu optimal yechim olishni ta’minlaydigan formal protsedura.
Bilimlar bazasi ~ bu ETning soxa bilimidan iborat kismi.
Dispetcher - bu bilimlar bazasidan kachon va kay tartibda koidalarni kabul kilishni boshkarib turadigan mexanizm kismi.
Bilim - bu dasturda ishlatiladigan intellektual axborot.
Interpretator — bu soxa bilimini kaysi shaklda kabul kilishni boshkaradigan mexanizm kismi. Kdror mexanizmi - bu masalalarni yechish jarayonlarini u mumiy sxemasini uzida mujassamlashtirgan ETning kismi.
Ishonchlilik koeffitsienti - bu berilgan faktlar va koidalarni anik xdsoblash extimoli yoki ishonchlilik darajasi belgilaydigan son.
Krida - bu bilimni kuyidagi formal shaklda byorilishi:
AGAR , U XOLDA .
Ekspert tizim - bu oldidan muljaplab kUyilgan va boshka bilimlar dan ajratilgan soxa bilimlariga asoslangan dastur.
Evristika - fan soxasidagi yechim izlashni cheklaydi yoki soddalashtiradigan koida.
Semantik tarmok - bu bilimlarni graf shaklida kUrsatuvchi metod, unda uch kismlari ob’ektlarni, yoylar esa uning xususiyatlarini bildiradi.
Slot - bu ob’ekt xususiyati atributa tavsifi.

10.