EKSPERT TIZIMLARI TARKIBI. BILIMLAR BAZASI. ETni asosini Feygenbaum, S. Osuga, R. Forsaytlar kuyishdi. Ekspert tizimi uning kismlari bilan uzining uzviy boglikligini k^rsatadi: •Bilimlar bazasi - BB; •Mantik chikarish mashinasi — MChM; •Ifodalash ichki tizimi - IIT; •Bilimlar bazasi takrirlagichi; •Bilimlarni egallash (Urganish) moduli. 1.ETni kurishdagi eng murakkab masapalardan biri bilimlar bazasi tizimini kurish va uni tuldirish xisoblanadi. Bu ikki boskich uzaro yunalishli (bir biriga boglik), ikkinchi boskichdan birinchi boskichga utish mumkin, shu bilan birga, ekspertdan olingan bilim boshlangich BBga mos tushmasligi mumkin. U fakat faktlar, tavsiflangan muammolar maydoni, shuningdek, bu faktlarni uzaro alokasidan iborat. Bilimlar bazasi markazida koidalar joylashadi. Krida berilgan anik kolatda nima natija kelib chikishini aniklaydi va ikki kismdan iborat buladi: bajarilishi yoki bajarilmasligi mumkin bulgan shart va agar shart bajarilganda kelib chikadigan karakatdan iborat. Ekspert tizimida foydalanilgan barcha koidalar tizim soidasini ifodalaydi, xatto oddiy tizimlar x,am bir kecha ming koidadan tashkil topishi mumkin. Bilimlarning barcha kurinishi predmet maydoni 5?ziga xosligiga boglik va shu yoki boyka Xollarda loyixachining maxorati (bilimlar muxandisi) adekvatlik darajasi bir yoki bir necha semantik modellar yordamida tasvirlash mumkin. Eng kengtarkalgan modellarga mantikiy, maxsuliy, freymli va semantik tarmokdar kiradi.
Ekspert tizimlari tarkibi(mantiq mashinasi)
Mantik chikarish mashinasi. Uning madsadi - tashki muxit ob’ektlaridan olingan ma’lumotlar kayta ishlanishini muvofikdash- tirishdan iborat. Bu xolda BB chekli natijalar olish uchun ishlatiladi. Tashki muxit ostida texnik tizim, ya’ni ET xisoblagich yoki operator- lardan olayotgan ma’lumotlar tuiguniladi. Natijada gipotezalar il gari suriladi va tekshiriladi, yangi ma’lumotlar ishlab chikariladi, yangi ma’lumotlarni kiritish shakllantiriladi, yechimlar shakllan-ti- r il ad i, tavsiya kiluvchi yoki boshkaruvchilik xususiyati shakllantiriladi. IIT ETda foydalanuvchining mantikiy xarakatlarini ifoda- lashga xizmat kipadi, masalan, ET “shaffoflik”ini ta’mnnlash uchun. Bu blok, ayniksa $>kituvchi va konsultatsiya beruvchi ETlarda ET