Intellektual tizimlar

Ularning asosiy xususiyatlari: 
1. 
ET masalani yechish uchun yuqori sifatli tajriba va bilimni qabul qiladi; 
2. 
ETdagi bilimlar doim to‘planib va yangilanib boriladi; 
3. 
ET oldindan aytib berish qobilyatiga ega bo‘ladi. 
4. 
ET ishchilarga va mutaxassislarga o‘quv qo‘llanmasi sifatida foydalanilishi 
mumkin. 
ETni loyixalashda va ishlab chiqish jarayonida quyidagi qatnashuvchilarni 
aytib o‘tish mumkin: 
1. 
ETni loyixalash instrumental muxitini ishlab chiquvchilar; 
2. 
ETni yaratishdagi instrumental muxit(IM); 
3. 
ETning o‘zi; 
4. 
Ekspert; 
5. 
Bilimlar injeneri va bilimlar bazasi(BB) administratori; 
6. 
Foydalanuvchi. 
Bilimlar injeneri - bu SI tizimini ishlab chiqishdagi ko‘nikmaga ega va ETni 
qanday tuzishni biladigan odam. U ekspertdan so‘raydi va BBdagi bilimlarni 
tashkillashtiradi. 
Instrumental muxitni loyixalashga ET dasturlash tili va qo‘llab quvvatlovchi 
muhit(u orqali foydalanuvchi ET bilan o‘zaro ta’sirlashadi)dan iborat. 
ET asosliligini qarab chiqamiz, inson tafakkurini va SI tizimini solishtirish. 
Inson taffakur tizimi 
СИ tizimi 
Каmchiliklari 
1.
Barqaror emas 
2.
Qiyin 
o’tkazuvchi 
(ifodalovchi) 
3.
Qiyin hujatlashtiruvchi 
4.
Oldindan 
aytib 
bo’lmaydigan 
5.
Qimmatli 
Ustunliklari 
1.
Doimiy 
2.
Оsоn ifadalovchi 
3.
Оsоn hujjatlashtiruvchi 
4.
Doim bir xil 
5.
Maqbul 
Ustunliklari 
1.
Ijod qiluvchi
2.
Moslashuvchan 
3.
Hissiy 
idrokdan 
foydalanadi 
4.
Har tomonlama
Каmchiliklari 
1.
Sun’iy oldindan dasturlashtirilgan 
2.
Aytib turish kerak 
3.
Belgili idrokdan foydalanadi 
4.
Tor yonalishi 
5.
Maxsus bilimdan foydalanadi

---

15 
5.
Keng qamrovli bilimdan 
foydalanadi 
 
Bu tizimlarni afzalliklari va kamchiliklarini tahlil qilib, inson eskpert asosiy 
afzalliklari, u ko‘p soxada, masalan, ijodkorlikda, topqirlikda,ma’lumot uzatishda 
va umuman mazmunan SIdan ustunlikka ega.