Intellektual tizimlar

Meros olish ko‘rsatgichi. Bunday ko‘rsatgichlar iyerarxik turga ega freym 
tuzilishiga tegishli bo‘lib, u «mavxum-aniq» munosabatlarga taallukli. Ular yuqori 
daraja freymlari quyi daraja freymlaridan xuddi shu nomdagi sltlari meros olishini 
slot atributlari hakida ma’lumotlarni ko‘rsatib beradi. Meros olish ko‘rsatgichlari: 
ining Unique (U: - a’lo), Same (S: xuddi shu), Range (R: chegaraning o‘rtatilishi),
Override (O: ignorirovat) va h.k. freym turli ma’nodagi slotlarni olishi mumkinligini 
ko‘rsatadi. S -barcha slotlar bir xil tushunchalarni olishi mumkiin, R -kuyi daraja 
freym slotlari ko‘rsatilgin tushuncha bilan yuqori daraja freym chegarasida turishi 
kerakligini ko‘rsatadi. 

---

45 
4. 
Ma’lumot turi ko‘rsatgichi. FRAME (ko‘rsatgich), INTEGER (butun), 
REAL (xakikiy), VOOL (bulev), LISR (birlashtirilgan protsedura), TEXT (matn), 
LIST (ro‘yxat), TAVLE (jadval), YeXRRESSION (murojaat) va h.k. 
5. 
Slot ma’nosi. Slot ma’nosini kirituvchi punkt. Slot ma’nosi bu slot 
ma’lumotining berilgan turiga mos kelishi bilan birga meros olish shartini ham 
bajarishi kerak. 
6. 
Demon. Bunda IF-NEYEDED, IF-ADDED, IF-REMOVED tipidagi 
demonlarining aniklanilishi beriladi. Demon deb, ma’lum shartlarning bajarilishi 
natijasida avtomat ravishda ishga tushadigan protseduraga aytiladi. Demon mos 
keluvchi slotga murojaat amalga oshirilganda ishga tushadi. Demon birlashtirilgan 
protseduralar turi xisoblanadi. 
7. 
Birlashtirilgan protsedura. Slot turiga karab protsedura turidagi dasturlarni 
ishlatish mumkin. 
8. 
Iyerarxik tuzilishning o‘ziga xos tomoni shundan iboratki, yukori 
boskichdagi freym atributlari hakidagi ma’lumot kuyi darajadagi barcha u bilan 
bog‘liq freymlar tomonidan ishlatiladi. Masalan: Konferentsiya haqida fremli 
tasavvur. 
Iyerarxik freymli struktura freymlararo IS-A munosabatni bazalashtirib, u 
kandaydir bir konferentsiyani tavsiflaydi. Barcha freymlar SANA, JOY, 
MAVZUNIIG NOMLANIShI, MA’RUZAChI haqidagi ma’lumotlarni o‘z ichiga 
oladi. Shu yo‘l bilan yuqori darajada KONFERENTSIYa freymi aniqlanadi. 
Konferentsiyalar iqtisodiy va rivojlanishiga qarab ajratiladi. Ularga slotlar 
qo‘shilishi mumkin: tijorat hajmi va byudjet. 

---

46