International co n feren ce

246
Dosimbetov Nawrizbay Bazarbay-uli
CREATION AND MANAGEMENT OF CONSTRUCTION AND INSTALLATION WORKS
WITH PRIMAVERA P6
251
Mo'minova Sevaraxon Isroiljon qizi
GLOBAL IQLIM O'ZGARISHINING MUAMMOLARI HAQIDA
• 254 •

---

• .
• , 
* 
THEORY AND ANALYTICAL ASPECTS OF RECENT RESEARCH 
t 
•
* . 
* . 
• 
International scientific-online conference
• # * • 
* . 
' 
Part 1, Issue 6: JUNE 24th 2022
•
* . * 
O ---------------------------------------------------------- -—■
—
• 
’ . 
GLOBAL IQLIM O'ZGARISHINING MUAMMOLARI HAQIDA
• 
.
* 
•
• # 
* 
Mo'minova Sevaraxon Isroiljon qizi
Farg'ona davlat universiteti tabiiyfanlarfakultetigeografiyayo'nalishi 20-75
• . 
• 
guruh talabasi
m
Annotatsiya: 
Ushbu m aqolada dunyodagi iqlimni o'zgarishi va shu jarayonni
natijasida bir qancha muammolar yuzaga chiqayotgani haqida batafsil bayon etiladi.
Global iqlim o ’zgarishini bir qancha omillari haqida ham aytib o ’tiladi.
Kalit so'zlar: 
Tabiat komponetlari va tabiat kompleksi, antropogen omillar, iqlimiy
omillar,"Issiqxona samarasi", J.Furier, Arrenius, Kioto protokoli, qor qoplami, atmosfera
y o g ’inlari ortishi, dengizsathini ko'tarilishi
Yer shayi juda murakkab tuzilgan.Uning har bir joyi o'ziga xos xususiyatga 
egadir.Har bir hududning o’zining umumiy qonuniyatlari turlicha bo'ladi. Tabiat 
komponentlari bir-biriga uzviy bog'liq. Bitta tabiat komponenti buzilsa, albatta qolgan 
tabiat komponentlariga ham ta ’sir etmasdan qo’ymaydi. Demak, bundan kelib 
chiqadiki, iqlim ham bitta tabiat komponenti hisoblansa, iqlimni o’zgarishi ham tabiat 
komponentlarining jam lanmasi - tabiat komplekslariga sezilarli darajada ta’sir etadi.
Bundan tashqari, bu iqlim o'zgarishi bir qancha omillarga bog’liq holda shakllanadi.
Yer yuzasi iqlimi aslini olganda, o’zaro antropogen omillarga bog’liq bo’ladi.
Hozirgi kunda antropogen omillar ya’ni insonlam ing roli yer yuzidagi turli xil hodisa 
va muammolarda yuqori bo’lib bormoqda.Misol uchun, O’rta Osiyodagi 
Orol 
muammosi ham global miqyosda shakllangan va bunga ham antropogen omillari 
sabab bo’lgan. Iqlim o’zgarishiga yana antropogen omillardan tashqari, iqlimiy omillar 
ham nisbatan ,ta’sir etib turadi. Iqlimiy omillar asosida kuzatilayotgan iqlimiy 
o’zgarishlar sabablarini tushuntirib beruvchi qator nazariyalar bor. Yerning tuzilishi, 
atmosfera 
tarkibi va massasini o’zgarishi kabi, yer yuzidagi relyef shakllarini 
o’zgarishi ya’ni tizmalarning cho'kishi va tekisliklarning ko'tarilishi kabi hodisa va 
jarayonlar, bulardan tashqari, quyosh nurini ta'sirida muzlarni erishi va okean sathini 
ko’tarilishi kabi bir qancha muammolar ham dunyoni qamrab olgan. 
Bu global 
muammolar butun insoniyatni hayotiga salbiy ta’sir etadi. Atmosfera tarkibini asosini 
egallagan va atm osfera qatlamidagi asosiy muammo - bu "Issiqxona samarasi" 
muammosidir. Bu muammo butun dunyoda tarqalgan bo'lib, Atmosfera tarkibiga bir 
qancha zaharli gazlar va moddalar olib keladi va natijasida uning tarkibi buzilib, 
' . 
qolgan iqlimiy omillarga ham o'zaro ta'sir qiladi. Nafaqat iqlimiy omillarga, balki 
insonlarni sog'ligiga ham ta'sir etadi. "Issiqxona samarasi" atamasini ilk bor 1 8 2 7 - 
• 
* . 
yilda J.Furier tomonidan ishlatilgan. Unda yer iqlimini shakllantirishning bir qancha 
. 
* . 
sxemalarini ko’rib chiqqan.Keyinchalik, shved fizigi Arrenius suv bug'i va karbonat * . 
•
• 
•