Iqlim va ob-havo tushunchasi



Yüklə 37,4 Kb.
səhifə2/11
tarix22.12.2023
ölçüsü37,4 Kb.
#190514
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
IQLIM VA OB-HAVO TUSHUNCHASI

Iqlim muhim element hisoblanadi, chunki u issiqlik, namlik va aylanishning atmosfera holatini ko'rsatadi; u o'simlik va tuproqni shakllantirishda dominant rol o'ynaydi; va bu oxir-oqibat hayotning barcha shakllariga ta'sir qiladi, bu so'zning aniq ta'rifi natijasida, ilmiy bashorat bo'lgan, dalil statistikasiga asoslangan, uzoq vaqt davomida saqlanib qolgan.


  • Iqlim muhim element hisoblanadi, chunki u issiqlik, namlik va aylanishning atmosfera holatini ko'rsatadi; u o'simlik va tuproqni shakllantirishda dominant rol o'ynaydi; va bu oxir-oqibat hayotning barcha shakllariga ta'sir qiladi, bu so'zning aniq ta'rifi natijasida, ilmiy bashorat bo'lgan, dalil statistikasiga asoslangan, uzoq vaqt davomida saqlanib qolgan.

Ob-havoni ham, geografik joylashuvning iqlimini ham tashkil etadigan ko'plab elementlar mavjud. Ushbu elementlarning eng muhimlari haroratatmosfera bosimishamolquyoshnurlanishinamlikyog'ingarchilik,kondensatsiya va topografiya.


  • Ob-havoni ham, geografik joylashuvning iqlimini ham tashkil etadigan ko'plab elementlar mavjud. Ushbu elementlarning eng muhimlari haroratatmosfera bosimishamolquyosh nurlanishinamlikyog'ingarchilik,kondensatsiya va topografiya.

  • Iqlim o'zgarishining eng katta ta'siri nafaqat tabiiy, balki sun'iy omillar bilan ham bog'liq bo'lib, ularni qisqa muddatli va uzoq muddatli iqlim o'zgarishlari jihatidan o'lchash mumkin, oddiy til bilan aytganda, bu har qanday katta hududning uzoq muddatli holatidir.

  • Iqlim o'zgarishining eng katta ta'siri nafaqat tabiiy, balki sun'iy omillar bilan ham bog'liq bo'lib, ularni qisqa muddatli va uzoq muddatli iqlim o'zgarishlari jihatidan o'lchash mumkin, oddiy til bilan aytganda, bu har qanday katta hududning uzoq muddatli holatidir.

Har bir joy Iqlimi uning boshqa joylardagi Iqlimga nisbatan oʻziga xos xususiyatlari haqida koʻp yillik meteorologik kuzatishlar natijasidagina toʻla tasavvurga ega boʻlish mumkin. Iqlim atmosfera va faol qatlam (yer yuzasi)da betoʻxtov davom etadigan tabiiy (Iqlim hosil qiluvchi) jarayonlar (issiqlik, kinetik va b. shakldagi energiyalarning oʻzgarishlari, suvning bugʻlanishi, suv bugʻining suyuklikka aylanishi, namning bir joydan ikkinchi joyga koʻchishi va h. k.) natijasidir.


  • Har bir joy Iqlimi uning boshqa joylardagi Iqlimga nisbatan oʻziga xos xususiyatlari haqida koʻp yillik meteorologik kuzatishlar natijasidagina toʻla tasavvurga ega boʻlish mumkin. Iqlim atmosfera va faol qatlam (yer yuzasi)da betoʻxtov davom etadigan tabiiy (Iqlim hosil qiluvchi) jarayonlar (issiqlik, kinetik va b. shakldagi energiyalarning oʻzgarishlari, suvning bugʻlanishi, suv bugʻining suyuklikka aylanishi, namning bir joydan ikkinchi joyga koʻchishi va h. k.) natijasidir. a

  • Yer sharining turli nuktalarida Iqlimning turlicha boʻlishi Iqlim hosil qiluvchi omillarning har xil boʻlishiga, yaʼni bu jarayonlar sodir boʻladigan oʻsha geografik sharoitlarga bogʻliq. Geografik omillardan eng muhimlari joyning kengligi va balandligi, dengiz sohiliga yaqin-uzokligi, orografiya va oʻsimlik qoplamining xususiyatlari, qor va muzning bor-yoʻqligi, atmosferaning ifloslanganlik darajasi hisoblanadi. Bu omillar kengliklar boʻylab turli Iqlimlarning shakllanishiga sabab boʻladi.

  • Yer sharining turli nuktalarida Iqlimning turlicha boʻlishi Iqlim hosil qiluvchi omillarning har xil boʻlishiga, yaʼni bu jarayonlar sodir boʻladigan oʻsha geografik sharoitlarga bogʻliq. Geografik omillardan eng muhimlari joyning kengligi va balandligi, dengiz sohiliga yaqin-uzokligi, orografiya va oʻsimlik qoplamining xususiyatlari, qor va muzning bor-yoʻqligi, atmosferaning ifloslanganlik darajasi hisoblanadi. Bu omillar kengliklar boʻylab turli Iqlimlarning shakllanishiga sabab boʻladi.

Yüklə 37,4 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin