Iqtisodiyot asoslari

Iqtisodiy tuzum O‘zbekiston misolida 
O‘zbekiston Markaziy Osiyodagi strategik muhim davlat bo‘lib, u uzoq 
muddatga mo‘ljallangan, yaxshi o‘ylangan o‘z kompleks milliy rivojlanish 
strategiyasini taklif qildi. O‘zbekiston rivojlanishi o‘zining bazaviy iqti-
sodiy ijtimoiy va madaniy qatlamlariga mos keluvchi aniq modelini hayotga 
joriy etmoqda. Sxematik ko‘rinishda o‘zbek modelini ikki sektorli modelga 
kiritish mumkin. Davlat sektori ustidan qattiq nazoratni saqlagan holda 
hukumat tartibga solmaydigan bozor sektorining rivojlanishi uchun asoslar 
yaratadi. 
Bozor munosabatlariga bosqichma-bosqich o‘tish tamoyilini joriy qi-
lish, bir tomondan, respublikaga meros bo‘lib tekkan boyliklarga tejamkor-
lik va ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo‘lishni, boshqa tomondan esa, is-
loh qilishning asosiy bosqichlarini ajratish, ularning har biri uchun aniq 
maqsadlarni belgilashni taqozo etadi. Faqat bir bosqichni yakunlagandan 
keyingina yangi bosqichga kirishish mumkin. 
Birinchi bosqich yangi iqtisodiy tizimning huquqiy asoslarini yaratishga 
davlatchilikni shakllantirish va mustahkamlashga yo‘naltirilgan edi. 
Isloh qilishning butun jarayonining boshlanishi strategik maqsadlarini 
tanlash bilan bog‘liq edi. 
Bu maqsadlarga quyidagilar kiradi: 

ijtimoiy yo‘naltirilgan bozor iqtisodiyotini bosqichma-bosqich 
shakllantirish, dinamik rivojlanuvchi iqtisodiy tizimni yaratish; 

---

70 

ko‘p ukladli iqtisodiyotni yaratish, xususiy mulkning davlat himo-
yasini ta’minlash; 

korxonalar va fuqarolarga keng iqtisodiy imkoniyatlar taqdim etish, 
davlatning xo‘jalik faoliyatiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri aralashudan voz kechish 
iqtisodiyotni boshqarishning ma’muriy buyruqbozlik usullariga barham be-
rish; 

iqtisodiyotning moddiy, tabiiy va mehnat resurslaridan samarali foy-
dalanishni, raqobatga bardoshli mahsulot ishlab chiqarishni, jahon iqtisodiy 
tizimiga integratsiyalashishni ta’minlaydigan tuzilmaviy-tarkibiy qayta tuzi-
lishini amalga oshirish.