"iqtisodiyot va turizm" xalqaro ilmiy va innovatsion jurnali №2(2) 2021 67

Mavjudlik
foydalanuvchilar 
boshqalarning mavjudligini 
bilish darajasi
Munosabatlar 
foydalanuvchilarning bir-
biri bilan bog'liqlik darajasi
Obro' 
foydalanuvchilar 
boshqalarning ijtimoiy 
mavqeini va kontentini 
bilish darajasi
Guruhlar 
foydalanuvchilarning 
buyurtma qilinganligi yoki 
jamoalarni tashkil etish 
darajasi
Suhbatlar
foydalanuvchilarning bir-
biri bilan muloqot qilish 
darajasi
Ulashish
foydalanuvchilar kontentni 
almashish, tarqatish va 
qabul qilish darajasi
Identifikatsiya(shaxs)
foydalanuvchilar o'zlarini 
qay darajada ko'rsatish 
darajasi

---

"IQTISODIYOT VA TURIZM" xalqaro ilmiy va innovatsion jurnali №2(2) 2021
69 
2-shakl. Ijtimoiy media funksional bloklarining qo’llanilishi. 
Manba:
Kietzmann, J. H., Hermkens, K., McCarthy, I. P., & Silvestre, B. S. (2011). Social 
media? Get serious! Understanding the functional building blocks of social 
media. 
Business horizons
, 
54
(3), 241-251. 
Yuqorida keltirilgan mavjudlik, munosabatlar, obro’, guruhlar, suhbatlar, ulashish 
hamda o’ziga xoslik – ijtimoiy mediani tashkil qiluvchi bloklar hisoblanadi. Har bir blok 
bizga ijtimoiy media foydalanuvchilari tajribasining o'ziga xos tomonini va uning firmalar 
uchun oqibatlarini ochish va o'rganish imkonini beradi. Ushbu qurilish bloklari bir-birini 
istisno qilmaydi va ularning barchasi ijtimoiy media faoliyatida mavjud bo'lishi shart emas. 
Ular ijtimoiy media funksiyalarining turli darajalarini qanday sozlash mumkinligini 
tushunishga imkon beruvchi konstruksiyalardir. 
Munozara. Identifikatsiya. 
Identifikatsiya funksional bloki foydalanuvchilar 
ijtimoiy media muhitida o'z shaxsiyatlarini oshkor qilish darajasini ifodalaydi. Bunga ism, 
yosh, jins, kasb, joylashuv kabi ma'lumotlarni, shuningdek, foydalanuvchilarni ma'lum 
usullarda tasvirlaydigan ma'lumotlarni ochish kiradi. Foydalanuvchi shaxsining taqdimoti 
ko'pincha fikrlar, his-tuyg'ular, yoqtirishlar va yoqtirmaslik kabi subyektiv 
ma'lumotlarning ongli yoki ongsiz "o'zini-o'zi oshkor qilishi" orqali sodir bo'lishi mumkin. 
Natijada, foydalanuvchilar va ijtimoiy media saytlari turli xil nutq (til, fikr) afzalliklari va 
maqsadlariga ega. Onlayn faoliyatda ishtirok etadigan ko'plab shaxslar o'zlarining haqiqiy 
ismlaridan foydalanadilar, boshqa nufuzli ijtimoiy tarmoqlar vakillari esa o’zlarining 
taxalluslari yoki "tutqichlari" bilan tanilgan. Bundan tashqari, foydalanuvchilardan profil 
ochishni talab qiluvchi turli xil ijtimoiy media platformalari mavjud. Xuddi tashrif qog’ozi 
singari, ijimoiy media foydalanuvchilari o’zlarining shaxsiy ma’lumotlarini platformaga 
joylaydilar, reklama qiladilar va boshqalarni ularning o’z profillarini kuzatishga va 
ergashishga rag’batlantiradilar. Bunday holatda, ijtimoiy media foydalanuvchilari, 
shaxslar yoki firma va korxonalar, o’zlarining ma’lumotlarini, faoliyatlarini reklama 
qiladilar va rivojlantiradilar.