IŞARƏ ÜNİversitelerdeki muhasebe eğİTİMİNİN İŞletme beklentileriNİ karşilama

1.4. MUHASEBE EĞİTİMİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ ve MEVCUT DURUMU

İlk muhasebe eğitimi olarak Türk tarihinde, Felakalayı Tebrizi adında muhasebeciden bir kitap yazması istenmiş ve İlhanlılar Döneminde yaşayan vezirlerden birinin evladına muhasebe dersi verilmiştir. Bu istek üzerine tarihteki ilk muhasebe kitaplarından birini Tebrizi tarafından kaleme aldığı belirtilmektedir. Uzun yıllar zamanının muhasebe konusu ile ilgili bilgi edinmek isteyenlere hesap, kayıt işlemleri ve kuralların anlatıldığı kitap olarak bilinmektedir (Aysan,1995: 111).
Muhasebe eğitimi Osmanlı döneminde, usta ve çırak ilişkisine dayalı olarak yürütülmüştür. İlerleyen dönemlerde "terbiye" olarak ifade edilen eğitim türü olmuştur ki, belli bir bilim dalında yetiştirme ve geliştirme etkinliği olarak ifade edilir. Osmanlılarda 'tedris', 'talim' adı ile bilinen öğretim, bir amaca istikametinde bilgileri öğretilmesi işidir. Bu yüzden eğitim ve öğretimin temel amacı, insanlara gerekli olan bilgi, kültür, değer ve bir takım davranışların kazandırılmasıdır. Eğitime verilen önem Selçuklu döneminden sonra Osmanlı’da eğitim müesseselerinin gelişmesiyle devam etmiştir.
“İlk ticaret lisesi 1883'te kurulmuş ve 1947 yılında öğrenci sayısı artınca yeni bir ticaret lisesi de yapılmıştır. Mesleki ve Teknik Öğretim kapsamındaki Erkek, Kız Sanat ve Teknik, Sağlık, Ticaret, Tarım ve diğer meslek okulların kuruluşu da 1940`lı yıllarda olmuştur” (Aydın, 2007: 25).
İlk muhasebe eğitimi 1883 de “Ticaret Mekteb-i Ali'si” okulunda verilmiştir. Bu okul günümüzdeki Marmara Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesinin ilk formasıdır. Ayrıca bu okullardan başka, Rum ve Yahudi okullarında da muhasebe eğitimi verilmekteydi (Karaca, 2004: 52).
Önemli olan diğer bir etken ise, Batı ülkelerindeki muhasebe uygulamalarının “kopyacılık derecesine varan” etkileri Türkiye`de muhasebenin gelişmesine katkı sağlamıştır. İşte bu kopyacılığın sebebi olarak Türkiye`de sanayileşmede diğer ülkelerden teknik anlamda yardım alınması, ders verecek öğretim elemanlarının başka ülkelerde eğitim görmesi ve yabancı öğretmenlerin Türk eğitiminde yer edinmesi sayılmıştır (Lalik, 1980: 123).
1960 sonrasında ise, kamu ve özel sektör işletmeciliği ile vergi kanunlarında ortaya çıkan değişiklikler muhasebe sisteminin ürettiği bilgilerin önemini daha da artırmıştır. Üniversite sayısındaki artış ve İktisadi ve İdari Bilimler Fakülteleri ile aynı istikamette eğitim işi yapan çeşitli lisans ve ön lisans alanlarında muhasebe eğitimi işini yapan kuruluşların artması muhasebe eğitiminde kapsam ve biçim gibi çeşitli açılardan gelişmeler yaşanmıştır (Kaya ve Daştan, 2005).
Eğitim kurumlarında verilen derslerin içerikleri dahilinde Tekdüzen Muhasebe Sisteminin uygulanması ile birlikte bu sisteme uygun hale getirilmiş ve böylece muhasebe eğitimine uyumu sağlanmıştır (Bayazıtlı, 2000: 40).
Günümüzde muhasebe eğitimi orta öğretimdeki ticaret meslek liselerinde, meslek yüksekokullarında ve yükseköğretim kurumlarında başarı ile yürütülmektedir.