IŞARƏ ÜNİversitelerdeki muhasebe eğİTİMİNİN İŞletme beklentileriNİ karşilama

Cronbach's Alpha
Test edilen soru sayısı
0.869	36

Tablo 3.10.`da görüldüğü gibi, araştırma verileri için Cronbach`s Alpha değeri 0.869 bulunmuştur. Bu değer verilerin oldukça güvenilir olduğunu göstermektedir.

Anketin uygulandığı işletmelerde çalışan muhasebe personelinin muhasebe bilgisi ile ilgili beklentilerinin karşılanıp karşılanmadığının anlaşılması için ilk olarak, işletme yöneticileri ve muhasebecilerinin bu konudaki beklentileri ve algılamaları ölçülmeye çalışılmıştır. Beklentiler ve algılamalar arasındaki farkların istatistiksel olarak anlamlılığı test edildikten sonra ölçülen beklentilerin algılamalardan düşük olması durumunda (BA) ise algıların beklentileri karşılamadığı sonucuna varılacaktır. Bu amaçla dokuz farklı muhasebe alanına ilişkin olarak, anketin ikinci bölümünde yer alan beklenti sorularına ait ortalamalar ile yine anketin üçüncü bölümde yer alan algılama sorularına ait ortalamalar hesaplanmıştır. Bir sonraki adımda ise, bu ortalamalar arasındaki matematiksel farklar alınmış ve her bir muhasebe alanına ait tek bir ortalama fark bulunmuştur. Bu bilgiler Tablo 3.11.`de gösterilmiştir.
Tablo 3.11. Muhasebe Eğitimine İlişkin Beklenti ve Algıların Skorları

Alanlar	N	Beklenti (B)	Algılama (A)	B-A	Ort (B-A)
Genel Muhasebe	405	4.124	3.332	0.792	1.389
	405	4.659	2.674	1.985
Şirketler Muhasebesi	405	3.667	2.583	1.084	1.511
	405	4.577	2.639	1.938
Maliyet Muhasebesi	405	4.484	2.533	1.951	2.077
	405	4.573	2.370	2.202
Yönetim Muhasebesi	405	3.889	2.359	1.530	1.807
	405	3.862	1.778	2.084
Muhasebe Denetimi	405	3.543	2.259	1.284	1.195
	405	3.338	2.232	1.106
Mali Tabloların Analizi	405	4.064	2.111	1.953	1.925
	405	3.678	1.782	1.896
Bilgisayarlı Muhasebe	405	4.654	3.432	1.222	1.273
	405	3.817	2.494	1.323
Uluslararası Muhasebe	405	3.677	2.311	1.365	1.381
	405	3.970	2.573	1.398
Vergi Sistemi	405	4.052	3.249	0.802	0.741
	405	4.104	3.425	0.679

Tablo 3.11.’de anketin ikinci ve üçüncü bölümlerinde yer alan dokuz farklı muhasebe alanı ile ilgili ikişer soru olmak üzere toplam 36 soruya verilmiş cevapların fark analizi sunulmuştur. Sorulara 405 işletme yanıt vermiştir.

İlk önce, tüm muhasebe alanları ile ilgili beklentilerin algılamalardan büyük olduğu (B>A), yani tüm farkların pozitif olduğu belirlenmiştir. Bu ise, söz konusu muhasebe alanlarında muhasebe eğitimi ile ilgili algıların muhasebe eğitiminden beklentilerin tam karşılamadığı sonucuna varılması için esas oluşturmaktadır. En büyük farkla, maliyet muhasebesi alanında beklentilerin karşılanamadığı belirlenmiştir. Hesaplanan bu farkların istatistiksel olarak anlamlı olup olmadığını belirlemek için ileride uygun istatistik analizler yapılarak buradaki bulgulara kesinlik kazandırılmıştır.
İstatistiki testler temel olarak “parametrik testler” ve “parametrik olmayan testler” olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır (Serekan, Bougie, 2016). Araştırma sonucunda elde edilen verilerin bu testlerden hangisine uygun olduğunu belirlemek için, ilgili değişkenlere normallik testi yapılmıştır. Tablo 3.12.`de muhasebe eğitimi ile ilgili işletmelerin beklenti ve algılamalarına dair gerçekleştirilen normallik testlerinin sonuçlarına yer verilmiştir.
Tablo 3.12. Normallik Testi

	Alanlar	Kolmogorov-Smirnov			Shapiro-Wilk
		İstatistik	sd	p-değeri	İstatistik	sd	p-değeri
Beklentiler	Genel Muhasebe	0.385	405	0.000	0.624	405	0.000
	Şirketler Muhasebesi	0.231	405	0.000	0.879	405	0.000
	Maliyet Muhasebesi	0.295	405	0.000	0.706	405	0.000
	Yönetim Muhasebesi	0.321	405	0.000	0.794	405	0.000
	Muhasebe Denetimi	0.279	405	0.000	0.756	405	0.000
	Mali Tabloların Analizi	0.398	405	0.000	0.618	405	0.000
	Bilgisayarlı Muhasebe	0.387	405	0.000	0.643	405	0.000
	Uluslararası Muhasebe	0.384	405	0.000	0.737	405	0.000
	Vergi Sistemi	0.361	405	0.000	0.683	405	0.000
Algılamalar	Genel Muhasebe	0.325	405	0.000	0.799	405	0.000
	Şirketler Muhasebesi	0.342	405	0.000	0.767	405	0.000
	Maliyet Muhasebesi	0.358	405	0.000	0.692	405	0.000
	Yönetim Muhasebesi	0.352	405	0.000	0.666	405	0.000
	Muhasebe Denetimi	0.388	405	0.000	0.758	405	0.000
	Mali Tabloların Analizi	0.356	405	0.000	0.731	405	0.000
	Bilgisayarlı Muhasebe	0.311	405	0.000	0.816	405	0.000
	Uluslararası Muhasebe	0.399	405	0.000	0.643	405	0.000
	Vergi Sistemi	0.305	405	0.000	0.827	405	0.000

İlgili değişkenlerin normalliğini test ederken genel olarak kullanılan hipotezler aşağıdaki gibidir:
H₀: %95 güvenle veriler normal dağılımlıdır.
H₁: %95 güvenle veriler normal dağılımlı değildir.
Tablo 3.12.`de görüldüğü gibi, “Kolmogorov-Smirnov” ve “Shapiro-Wilk” gibi iki farklı test metodu kullanılmıştır. Burada her iki testin "Sig." değerleri (p-değerleri) 0.05`ten küçük olduğu için tüm beklenti ve algı değişkenleri için H₀ hipotezi reddedilir. Yani her iki test sonuçlarına göre, tüm beklenti ve algı değişkenlerinin %95 güvenle normal dağılımlı olmadığı sonucuna varılır. Sosyal bilimlerde normal dağılımın olmaması beklenen bir durumdur.
Normallik testi ile verilerin normal dağılımlı olmadığı sonucuna varılmış olup, bu sebeple verilerin istatistiki analizlerinde parametrik olmayan testler kullanılmıştır.
Parametrik olmayan istatistik testlerden ilk olarak Wilcoxon Eşlenik Çift İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Bu test bağımlı gruplar t-testinin parametrik olmayan alternatifidir. Wilcoxon test istatistiğinin hesaplanmasında işletmelerin muhasebe alanları ile ilgili beklenti ve algılama değerleri farkı alınarak sıralama işlemi yapılır. Sıra değerinin işareti, fark alındığında bulunan işaret ile değiştirilir. Her bir işletmenin beklenti ve algılama verileri arasındaki farkın miktar ve yönü bilgisi korunduğundan, bu testin diğer testlere göre daha fazla tercih edildiği söylenebilir.
Tablo 3.13. Wilcoxon Test Rank`ları

Toplamı'>Alan beklenti ve algılamaları		N	Rank Ortalaması	Rank Toplamı
Genel Muhasebe	Negatif Rank	346	194.01	67128.50
	Pozitif Rank	27	97.13	2622.50
	Eşitlik	32
	Toplam	405
Şirketler Muhasebesi	Negatif Rank	358	200.21	71675.50
	Pozitif Rank	25	74.42	1860.50
	Eşitlik	22