Ishlarni tashkil etish
Yüklə 0,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
ǀ
ISSUE 6 ǀ 2021 ISSN: 2181-1601 Uzbekistan www.scientificprogress.uz Page 1069 Sudralib yuruvchilar va suvda ham quruqda yasovchilar uchun xilma-xil ko’rinish va katta kichikliqdagi terrariumlar kiritiladi. Odatdagi terrarium metalldan yoki yog’ochdan tayyorlangan yashik bo’lib, yon va tepa devorlari shisha va to’rdan iboratdir. Shisha devor terrariumda yashovchilarni kuzatish, yon devor hamda tepasining to’rdan bo’lishi ham ventilyasiyasini ta’ minlash imkoniyatini beradi. Jonli tabiat burchagining o’simlik va hayvonlari uning asosini tashkil qiladi. Unga qarab jihozlar tanlanadi. O’simlik va hayvonlar tanlovi tabiatshunoslik dasturiga qarab, o’lkashunoslik xususiyatlarini hisobga olib belgilanadi. Barcha xona o simliklari ularning nomlari va qachon va qayerdan olinganligi to’g’risida ma’lumotlar yozilgan etiketkalar bo’lishlari zarur. O’simliklardan avval shundaylarni tanlash kerakki, ular yordamida namlik, issiqlik, yorug’lik, suv iste’mol qilishdagi farqlarini, jumladan quruq iqlimga (kaktus, aloe) nam iqlimga moslangan o’simliklarni, tropik o’simliklarni (navro’zgul), yorug’lik sevuvchi (xina) va soyaga chidamli (aspidistra) o’simliklarini namoyish qilish mumkin bo’lsin. Keyin shunday o’simliklar tanglanadiki, ular masalan, yorongul, fuksiya, begoniya, kaktus, tradeskansiya, elodeya, binafsha kabilarning har xil turlari yordamida turlicha tajribalar o’tkaziladi. Maktab o’quv tajriba maydonchasi bevosita maktab yaqinida bo’lishi, yer tekis, yaxshi tuproqli, soya tushmaydigan bo’lishi kerak. Uning atrofini albatta o’rash kerak bo’ladi. Maktab tajriba maydonchasi agrotexnika nuqtai nazardan namunali bo’lsin. Tajriba maydonchasini tashkil qilishda o’quvchilar o’tkazadigan mashg’ulotlar, mehnat qurollarini saqlash uchun kichikroq xona bo’lishini mo’ljallash kerak. O’quv tajriba maydonchasidagi ishlarni butun sinf bilan dars vaqtida o’tkaziladigan majburiy ishlarga, o’quvchilarning darsdan tashqari vaqtlarda (uy vazifasi yoki yozgi topshiriq tarzida) bajaradigan majburiy ishlarga va yosh tabiatshunoslik to’garagi a’zolarining ishlariga ajratish mumkin. O’quvchilar kuz davrida daraxt, buta va o’simliklar bilan, ular barglari va gullari shakllari hamda ranglarining xilma-xilligi va chiroyliligi bilan, qo’l bilan ishlatiladigan asboblar (xaskash, zambil) va ular bilan ishlash uslublari bilan tanishadilar. Bahorda birinchi sinf o’quvchilari bilan o’quv tajriba maydonchasida amaliy ishlar o’tkaziladi. Ularni urug’larni ekish va ularni parvarish qilish, sug’orish, o’toq qilish, tayanch qoziqlarini qoqish qoidalarini bilib oladilar. Birinchi sinf o’quvchilari urug’larni ekishga tayyorlaydilar va yerga ekadilar, o’simliklarni parvarish qiladilar. O’quvchilar kuzda o’quv-tajriba maydonchasidagi ishlar vaqtida amal qilinishi kerak bo lgan mehnat haftaligi va shaxsiy gigiena qoidalari bilan, urug’larni yig’ ish va saqlash qoidalari bilan tanishadilar, kuzda tuproqqa ishlov berishga tayyorlaydilar, to’kilgan barg va shoxlarni yigib oladilar, o’simlik qoldiqlari va axlatlarni chiqarib tashlaydilar. Katta yoshdagi o’quvchilar eski tuproqni chopib beradilar. Bahorda o’quvchilar gul manzarali hamda dukkakli o’simliklarning urug’larini ekishga tayyorlaydilar, buning uchun yirik va sog’lom urug larni tanglab oladilar ularni ivitadilar va undiradilar (uruglarni tuproqqa |