İsim Okul Numarası

Kutan Mikozeslerin Epidemiyolojisi

Kutan mikozeslere (Dormatomikozis, dermatofitozis) yol açan mantarlar 3 cins içinde bulunmaktadır. Bunlarda, 1) Trikofiton cinsi, 2) Mikrosporum cinsi ve 3) Epidermofiton cisimleridir.

Bu mantar ve sporları deri, saç, tüy, kıl, deri ve tırnaklarda lokalize olurlar. Bir kısma mantar hastalıkları hayvandan hayvana ve insana veya insandan insana bulaşabilirler. Bu grup içindeki mantarlar, kutanöz bir yerleşim gösterdiğinden solunum sisteminden bulaşmazlar.

Hastalığın oluşmasında çevreye ve konakçıya ait bazı predispoze edici faktörlerini de önemli rolleri bulunmaktadır.

İnsan ve hayvanlarda dermatomikozeslere neden olan mantarlar (dermatofitler) origin ve ekolojilerine göre 3 grupta incelenmektedirler.

1- Geofilik Dermatofitler: Bazı dermatofitler, toprağa adapte olmuşlardır, burada yaşar, gelişir ve çoğalırlar. Bunlar, genellikle, saprofitik bir yaşantıya sahiptirler. Böyle mantarların rezervuarı topraktır. Çok nadiren, insan ve hayvanlardaki mantar lezyonlarından izole edilmişlerdir. Geofilik dermatofitler arasında, Trichophyton terrestre tam bir geofilik olmasına karşın, Keratinomyces ajelloi, Microsporum cookei, M. gypseum, M. nanum gibi bazı dermatofitler de insan veya hayvanlardan izole edilmişlerdir.

Geofilik dermatofitlerin yaşam çemberi yandaki  şekilde gösterilmektedir.

2- Zoofilik Dermatofitler : Bu gruba ait dermotofitler genellikle hayvanlarda hastalık oluşturur ve araşıra da insanlara bulaşabilirler. Böyle dermatofitler arasında, Microsporum canis, M. distortum,Trichcophyton gallinae, T. simii, M. erinacei, vs. vardır. Bazı zoofilik mantarların yaşam çemberleri aşağıda gösterilmiştir.

 

M. canis ve T. verrucosum ’un yaşam çemberi yandaki  şekilde gösterilmektedir.

T. equinum ve T. gallinae’nin yaşam çemberi yandaki  şekilde gösterilmektedir.

3- Antropofilik Dermatofitler : Bu tür dermatofitler genellikle insanlarda hastalık oluştururlar ve kaynakları da insanlardır. Ancak, ara sıra hayvanlarda da infeksiyonlar meydana getirebilirler. Antropofilik dermatofitler arasında T. audouinii, T. concentricum, T. ferrugineum, T. gourvilii, E. floccosum, T. megninii, T. rubrum, T. schoenleinii, T. tonsurans, T. violaceum, T. yaoundeibulunmaktadır.

Antropofilik dermatofitlerin yaşam çemberi yandaki  şekilde gösterilmektedir.

Dermatofitler, insan veya hayvan vücutlarında bulundukları zaman (parazitlik dönem) artrospor oluşturmalarına karşın, saprofitik yaşantıda (toprakta, kültürlerde) ise artrospor, klamido spor, makrokonidia, mikrokonidia ve askopor meydana getirmektedirler. Parazitik dönemde teşekkül eden artrosporlar bir konakçıdan diğerini ve bazen de toprağı kontamine edebilirler. Toprakta saprofitik perfekt ve/veya imperfekt döneme geçerler.

Doğal koşullar altında dermatofitlerin yaşam dönemleri yandaki şekilde gösterilmektedir.

Toprak, genellikle, birçok mantarın ve sporların bulunduğu yer rezervuar olması bakımından önemlidir.

Bazı önemli dermatofitlerin ekolojilerine göre sıralanması aşağıda gösterilmiştir.

I- Antropofilik Dermatofitler  

Epidermophyton floccosum  
Microsporum audouinii  
Microsporum distortum  
Microsporum ferrugineum  
Trichophyton concentricum  
Trichophyton gourvilli  
Trichophyton megninii  
Trichophyton mentagrophytes (Zooantropofilik)   
Trichophyton rubrum  
Trichophyton schoenleinii  
Trichophyton soudanese  
Trichophyton tonsurans

II- Zoofilik dermatofitler   

Microsporum ücanis  
Microsporum nanum  
Microsporum vanbreuseghemii  
Microsporum simii  
Trichophyton equinum  
Trichophyton gallinae  
Trichophyton mentagrophytes  

III- Zooantropofilik dermatofitler  

M. canis  
T. mentagrophytes  
T. verrucosum  

IV- Geofilik dermatofitler  

Keratinomyces ajelloi  
Microsporum cookei  
Microsporum gypseum  
Trichophyton terrestre

Subkutan Mikozeslerin Epidemiyolojisi

Subkutan infeksiyonlara yol açan Rhinosporidium seeberi 'in kültürü yapılamadığı için deneysel infeksiyonlar da oluşturulamadığından insan ve hayvanlara bulaşma tarzları tam açıklığa kavuşturulamamıştır. Ancak, lezyonların burunda yerleşmesi, infeksiyonun solunum yolu ile bulaşabileceği şüphesini uyandırmaktadır.

Sporotrikozise neden olan Sporotrichum schenckii, doğada toprak, su, gübre, çürümüş bitkilerde, odunlarda sağlıklı ratların ağzında ve gastrointestinal sistemleri de bulunur. Vücuda derideki porantrelerden olmaktadır. Bir hayvandan diğerine bulaşmaz.

Sistemik Mikozeslerin Epidemiyolojisi

Bu mantarlarda da Toprak, çürümüş yapraklar, odunlar, gübreler, barınaklar, yarasa gübreleri, yiyecekler dane yemler, vs. esas rezervuarı oluşturur. Buralarda üreyen mantarların sporları soluk havanı ile kolayca ulaşabilir. Sistemik infeksiyonlar arasında, Aspergillozis, Blastomikozis, Histoplasmozis, Kandidiazis (moniliazis), Koksidioidomikozis, Kriptokokkozis, Nokardiozis bulunmaktadır.

Bunlar içinde tehlikeli olan infeksiyonlar (Koksidioidomikozis, kriptokokkozis, vs) bulunmaktadır.

PATOJENİK MANTARLARIN İNCELENMESİ

Mantar hastalıklarının (Mycoses) teşhisi, hastalık etkeninin patolojik materyallerde tespit edilmesi, kültürler yardımı ile üretilmesi, izolasyonu ve identifikasyonu, serolojik ve alerjik testlerle ile gerçekleştirilir. Buna, klinik semptomlar ve otopsi bulguları da (eğer çok nadiren ölüm olursa) büyük ölçüde yardımcı olur. Ancak, özellikle, laboratuvarlarda, buraya getirilen her türlü muayene materyallerini en iyi ve en uygun şekilde işleyecek ve değerlendirecek tecrübeli laboratuar elemanlarına gereksinim vardır. Patolojik materyallerden izolasyon şansının artırılmasında, hastalardan alınan materyallerin önemi çok fazla olmaktadır. Materyallerin seçimi, infeksiyonunun türü ve yerleştiği yere göre değişebilir.

Sistemik infeksiyonlardan şüpheli olgularda laboratuar elemanlarının çok daha dikkatli bulunması gereklidir. Özellikle, H. capsulatum, B. dermatitidis, C. immitis vb. bazı mantar hastalık etkenleri bulaşabilir ve sağaltımı çok zor infeksiyonlara yol açabilir. Bu mantarların sporlarının inhalasyonu ölümcül mikozeslere neden olabilir. Böyle durumlarda, laboratuvarlarda özel inokulasyon kabinetinin veya benzer kabinetin   kullanılması şarttır. Bu infeksiyonlardan şüpheli olgulardan alınan marazi maddeler de, mutlaka, tüplere ekimleri yapılmalıdır ve ekim için petri kutusu sakıncalı olabilir. Tüplerde üremiş mantarlardan da, mümkün olduğu kadar, lâm kültürleri yapılmamalıdır. Bu tür mantarlarla çalışmalar veya laboratuarlarda izolasyonlar yapılacaksa, elemanların maske kullanması ve kültürlerin özel inokulasyon kabineti altında açılması ve sterilizasyon veya dezenfeksiyon kurallarına çok dikkat edilmesi gereklidir.

Dermatofitlerden ileri gelen hastalıklarda da, bunların bazı türlerinin, zoofilik-antropofilik karakterde olmaları nedeniyle, yine dikkatli bulunmak şarttır. Böyle materyallerle (deri ve tırnak kazıntısı, tüy, kıl, yün, deri parçası, vs.) direkt temas bulaşma ile son bulabilir. Bu nedenle, mantar hastalıkları teşhis ve araştırma laboratuarlarında, aynen bakteriyoloji veya viroloji laboratuvarlarında olduğu gibi, bazı kurallara uyulması lazımdır ve herhangi bir önlem almada kusur yapılmamalıdır.  

02. Materyallerin Toplanması

Mantar hastalıklarının teşhisinde, muayene  materyallerin alınması ve gönderilmesi en önemli ve dikkat edilmesi gereken noktalardan birini oluşturmaktadır. Patolojik maddeler, genellikle, herhangi bir sağaltım yapılmamış olanlardan ve yeteri miktarda alınır. Materyaller, ağzı vidalı kapalı şişelere veya petri kutularında toplanır. Alma işleminde kullanılan makas, pens, bistüri, küret, vb. malzeme ile şişe veya petri kutularının çok iyi sterilize edilmiş olmaları gereklidir. Nemli malzeme, saprofitik mantar sporlarının germinasyonunu kolaylaştırır. Alınan materyal en seri vasıta ile mikoloji laboratuarına gönderilir. Eğer, göndermede gecikme olacaksa, bu zaman materyal buzdolabında muhafaza edilebilir. Materyalle birlikte, gerekli bilgi içeren bir yazı da gönderilir.  

Kutan Mikozesler

Kutan (süperfisial) mikozeslere genellikle dermatofitler (Microsporum, Trichophyton ve Epidermophyton cinslerine ait türler) neden olurlar.

Bu infeksiyonları teşhis için aşağıda bildirilen materyaller alınır :

Deri kazıntısı : Derideki lezyonların yeri, büyüklüğü, şekli, yayılma durumu ve oluşturduğu bozukluğun derecesi, vb. önemli noktalar iyice incelendikten sonra, lezyonlarda bulunan yabancı maddeleri, kontaminant  mantar sporlarını ve diğer ajanları gidermek için, lezyonlar, %70 alkole batırılmış pamukla iyice silinirler. Alkol kuruduktan sonra, steril makas, pens, küret, bistüri, vs., ile lezyonların kenarlarındaki aktif bölgelerden deri kazıntısı alınarak steril kuru petri kutularına veya şişelere, yeteri miktarda toplanır ve ağzı iyice kapatılır. Eğer lezyonlar birden fazla ise, her lezyon için ayrı örnek alınır ve hemen laboratuvara gönderilir.

İnfiltrasyon olan bölgelerden veya ekzudatif karakterdeki lezyonlardan deri kazıntısı alırken kanatmamaya dikkat edilmelidir. Deri kazıntıları, genellikle, mantar izolasyonu için, kıllar kadar avantaja sahip değillerdir. Lezyonlar, herhangi bir kimyasal madde ile muamele edilmişse, bu taktirde, alkolle temizleme işlemini daha dikkatlice yapmalı ve alınan materyal steril su içinde 1-2 gün kadar bekletilmeli ve yıkanmalıdır. En iyisi, ilaç kullanmamış hastalardan veya lezyonlardan materyal alınmasının sağlanmasıdır.

Kıllar: Lezyonlu bölgenin kenarlarındaki tüyler, kıllar steril pensle tutularak özellikle kıl kökleri kıl follikülleri ile birlikte çıkarılarak, yeterli miktarda alınır. Lezyonların ortasında, genellikle, az sayıda mantar elementi bulunur ve bu bölgenin rengi de çeşitli nedenlerle değişebilir (dejenerasyon, parçalanma, mikrobial kontaminasyon, vs.). Kıl folliküllerinde fazla mantar elementi toplandığından materyali buralardan almak, izolasyon şansını artırır.

Eğer deride gözle iyice görülebilecek derecede lezyonlar yoksa veya latent infeksiyon varsa, böyle durumlarda steril diş veya saç fırçalarından yararlanılır. Deri bu malzeme ile bir petri kutusuna iyice kazınarak hem kıl hem deri kazıntısı örnekleri alınır. Ancak, materyalin büyük bir kısmı fırçanın tüyleri arasında kalacağından, kültür için, fırça olduğu gibi hafifçe besi yerine de daldırılır.

Tırnaklar: Tırnakları iyice temizlendikten ve alkolle silindikten sonra veya küretle kazınarak veya makasla kesilerek yeterince materyal alınır. Bazı durumlarda, tırnağın derin kısımlarından da madde toplanmalıdır.  

Subkutan ve Sistemik Mikozesler

Subkutan mikozeslerden Rhinosporidiosisde, burundan gelen akıntılar ve burunda meydana gelen polip benzeri oluşumlardan; Sporotrichosisde de deride teşekkül eden ülserlerden akan irinler, lenf yumrusu içeriği ve diğer lezyonlardan alınan patolojik materyaller gönderilir. Bu marazi maddeler, mümkün olduğu kadar aseptik koşullarda ve usulüne göre alınırlar. Deride vesikül varsa, üzeri alkolle silindikten sonra, steril bir makasla üst kısımdan kesilerek açılır. İçindeki materyal kapiller veya normal bir pipetle çekilerek küçük bir tüpte toplanır. Materyalin çok az olduğu durumlarda, iki steril lâm arasına alınır ve bir kağıda sarılarak gönderilir.

Mantarlardan ileri gelen sistemik mikozeslere çok az sayıda rastlanır. Bu hastalıklarda alınacak materyal, infeksiyonun türüne ve yerleştiği yere göre değişebilir.

Aspergillosisde: Bu hastalık daha ziyade akciğerlerde lokalize olduğundan, bronşial sekretler ve biopsi materyalleri alınır.

Blastomycosisde: Bu infeksiyonda  lezyonlu deri, lenf yumrusu içeriği, lezyonlardan akan irinler, bronşial sekretler ve biopsi materyalleri,

Candidiasisde: Lezyonlu doku ve organ parçaları, çeşitli patolojik sıvılar ve biopsi materyalleri,

Coccidioidomycosisde : Lenf yumrusu içeriği, pleural ve peritoneal eksudatlar ve diğer biopsi materyalleri,

Cryptococcosisde : Deri ve deri altında oluşan lezyonlu kısımlar, lenf yumrusu içeriği, idrar, spinal sıvı, kraşe, irin, vs.

Histoplasmosisde: Periferik kan, periton sıvısı, lenf yumruları içeriği, lezyonlu organlardan  alınan biopsi materyallerin ve çeşitli eksudatlar.

Nocardiosisde: Lezyonlardan, lenf düğümü içeriklerinden, sekret ve ekskretlerden yeteri oranda materyal alınarak ve laboratuara gönderilir.

Yukarıda bildirilen ve teşhis amacıyla gönderilen materyaller, tekniğe uyularak ve aseptik koşullar altında alınırlar. İdrar muayeneleri için, özellikle, kataterle alınanı muayenelerde ve ekimlerde kullanılmalıdır.

İdrar, pleural ve peritoneal sıvılar laboratuarlarda kuvvetli santrifüje edildikten sonra, tortudan preparatlar ve ekimler uygulanır.

Gerekli hallerde, kan, kemik iliği ve diğer lezyonlu doku veya organlardan da yararlanılır.

Alınan materyallerin konulduğu kapların üzerine hastanın cinsiyeti, yaşı, hasta veya lezyonlu bölgenin adı, lezyonların karakteri, yerleri ve diğer önemli ve gerekli bilgiler yazılır ve böylece laboratuara gönderilir.  

Materyallerin Muayenesi

Laboratuvarlara gönderilen patolojik materyallerin, türüne ve infeksiyonunun karakterine göre gruplandırılarak özel muayeneye tabi tutulurlar.  

Kutan Mikozeslerde

Dermatofitoseslerin teşhisi için laboratuara, genellikle kıl, deri kazıntısı saç ve tırnaktan alınmış materyaller gönderilir. Bunların muayenesinde aşağıdaki sıra izlenir :

1- Ultraviolet Işığında (Wood Işığı) Muayene: Bu muayene genellikle, infekte kılların saptanmasında yararlı olmaktadır. Bazı dermatofit mantarlarıyla infekte kıllar, ultraviolet ışığı altında sarı-yeşil veya yeşil-mavi bir parıltı gösterirler. Böyle kıllar pensle tutularak alınır, mikroskopik muayenesi ve ekimleri yapılır. Ancak, Wood ışığı altında fluoresensın görülmemesi, infeksiyonunun yokluğunu ifade etmez. Bu nedenle, kıllar, flüoresans versin veya vermesin, mikroskop altında muayene edilmeli ve ekimleri yapılmalıdır. Ultraviolet ışığı altında mantar türlerinin gösterebilecekleri flüoresans türü aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.

Ultraviolet ışığı altında görülen fluoresens, mantarların metabolizma artıklarından ileri gelmektedir. Ancak, kıl veya deri kazıntılarına yapışmış olan bazı organik veya inorganik maddelerin fluoresens vermesi, bu yöntemin spesifitesini azaltmaktadır. Ayrıca, tırnak, keratin, petrol, salisilikasit, porfrinler, vb. maddeler de fluoresan verilebilirler.

Bu muayene karanlık bir yerde yapılır. Petri kutusunda bulunan örnekler bu ışığa tutularak fluoresens yönünden kontrol edilirler. Bu amaçla kullanılan wood ışığı için özel kutular yapılmıştır.

2- Direkt Mikroskopik Muayene : Laboratuvara götürülen materyalin cinsine göre, aşağıdaki tarzda özel muayeneler yapılır.

Kıllar ve Tüyler : Temiz bir lam üzerine, Lakto fenol pamuk mavisi veya Amman kloral lakto fenol solüsyonundan bir damla konulduktan sonra, üzerine, wood ışığı altında seçilmiş veya seçilmemiş kıllardan bazıları (5-6 tane kadar) pensle tutularak bırakılır. Üzeri bir lamelle kapatıldıktan sonra, mikroskop altında (200 x) muayene edilirler. Bu muayenede, kılların etrafında ve özellikle, kıl folliküllerinde miseller ve mantar sporları aranır.

Kılların muayenesinde, yukarıda bildirilen muayeneden başka % 10 - 20 KOH solüsyonu da çok kullanılır. Potasyum hidroksit, kıllar üzerinde bulunan bazı materyallerin erimesini sağladığından mantarları incelemek daha kolay olmaktadır. Ancak KOH  uzun süre etkide bulunursa ve daha yüksek yoğunlukta kullanılırsa, dermatofit elementlerinin yumuşamasına ve dağılmasına neden olabilmektedir. Ayrıca, Candida türlerinin muayenesinde de, hücrelerde bozukluklar oluşturması nedeniyle, az kullanılmaktadır. KOH'ın etkilemesi için 30-60 dakika beklemek gerekmektedir. Bu süre içinde preparat çok hafifçe ısıtılabilir veya etüv ısısın da bulundurulur.

Deri kazıntıları : Deri kazıntıları, lâm üzerinde bulunan bir-iki damla %10-20 KOH solusyonuna batırılır ve üzeri lâmelle kapatılır. Hidrolizasyonu hızlandırmak için, alttan çok hafifçe ısıtılır (50-60 °C'de). Aynı amaçla, %10-20 NaOH, dimethyl sulphoxyde (%10-40) veya her ikisinin karışımı, veya KOH ile Parker boyası karışımı veya ince deri kazıntıları için sadece Metilen mavisi solüsyonu kullanılabilir. Hidrolizasyon (dermis veya derinin diğer kısımlarında bulunan keratinöz karakterdeki materyalin erimesi suretiyle berraklaşması) için ayrılan 30-60 dakikalık süre tamamlandıktan sonra preparat mikroskop altında önce küçük büyütme (100x-200x) ve sonra da büyük büyütme (450x - 500x) ile muayene edilir. Bu amaçla, kuru sistem objektif kullanılır ve iyi bir kontrast sağlanır.

Potasyum hidroksit (%5), 15-20 saatte ve %20 yoğunluğu ise 30-60 dakikada hidrolizasyon sağlayabilmektedir. Çok sayıda preparatı muayene için %5 lik KOH solüsyonu kullanılır ve preparatlar 24 saat sonra (ertesi günü) muayene edilebilirler.

Mikroskop altında dermatofit mantarlarının elementlerini (hifa ve sporlar) göstermede, %20 KOH ile %10 Parker boyası (Parker super chrom bleu-black Ink) karışımı, çok iyi sonuçlar vermektedir. Bu solüsyon bir ay kadar kullanılabilir.

Büyük deri parçaları ve keratinöz kütleler, steril bir havan içinde ezilir ve sonra, aynı yukarıdaki gibi muayeneye tabi tutulurlar.

Isıtmanın, her ne kadar hidrolizasyonu çabuklaştırması ve kısa bir süre içinde mikroskoba hazır etmesi gibi yararları yanı sıra, bazı araştırıcılar, kristal oluşumuna neden olması ve hücre elementlerini tahrip etmesi olasılığını ileri sürmektedirler.

Direkt mikroskopik muayenelerde, genellikle, mantara ait hifa ve artrosporlar aranır. Hifalar daha ziyade, branşlı ve septumludurlar. Lezyonlarda veya kıllarda rastlanılan artrosporlar, hifaların fragmentasyonu sonu meydana geldiklerinden, genellikle tesbih gibi diziler halinde bulunurlar. Sporlar, yuvarlak, oval veya silindirik bir biçimde olup 2 - 10 mikrometre boyutlarındadırlar. Mikroskop altında mantarların kılları infekte ediş tarzına çok fazla dikkat edilir ve bu durum mantar türlerini teşhiste yardımcı olur. Bazı mantar türlerinde (M. canis, M. audouinii, M. distortum, M. ferrugineum) sporlar kılların dışında lokalize olmuştur (ektotriks - ectothrix). Bu sporların çapları küçük olabilir (2-3 mikrometre) ve bu nedenle de ancak yüksek büyütmelerle görülebilirler. Bunlar ultraviolet ışığı altında parlak fluoresens verebilir. Bazı mantarların sporları daha büyüktür (5-8 mikrometre) ve kılların dışında dağınık ve seyrek olarak bulunurlar. Bunlar genellikle, fluoresens vermezler. Bu tür sporlara, M. gypseum, M. fulvum, M. nanum, M. vanbreuseghemii, T. gallinae 'de rastlanabilir. Böyle sporlar küçük büyültmeli mikroskop altında kolayca görülebilirler. Düzgün diziler halinde bulunan büyük sporlara, T. verrucosum, T. mentagrophytes, T. rubrum, T. megninii 'de tesadüf edilebilir. Mantarlara ait sporlar eğer kılların içinde lokalize olmuşsa, bu duruma endotriks ( endothrix ) adı verilmektedir. Böyle, kıllarda kırılma ve bükülmelere fazlaca rastlanır. T. tonsurans, T. violaceum, T. soudanese, T. yaoundei,T. gourvilii mantarlarında bu tarzda kıl invazyonuna rastlanabilir.

Mantarlar tarafından kılların invazyon türleri yandaki şekilde gösterilmektedir.

Bir kısım hifalarda kılların dip kısımlarında skutulum formasyonu görülür. Bazı hifaların içinde hava boşlukları olabilir(T. schoenleinii). T. concentricum ve M. persicolor da kıllarda hiç bir parazitizme rastlanmayabilir.

Tırnaklar : Tırnaklar aynı deri kazıntıları gibi muamele ve muayeneye tabi tutulurlar.

A) Ektotriks (ectothrix)

Mantar sporlarının kıllarda parazitlik durumları yandaki şekilde gösterilmektedir.

1-Kılların dışında küçük artrosporlar (2-4 mikrometre) ve Wood ışığı altında parlak fluoresens verirler. 
 M. canis                M. distortum      M. audouinii           M. ferrugineum 

2-Kılların etrafında az sayıda büyük artrosporlar (5-8 mikrometre) ve Wood ışığı altında fluoresens yok (39.2b).   

M. gypseum          M. fulvum     M. nanum         M.  vanbreuseghemii    T. gallinae

3-Kılların etrafında çok sayıda büyük artrosporlar, genellikle tesbih gibi dizili, fluoresans yok.

T. verrucosum      T. mentagrophytes    T. rubrum   T. megninii

B) Endotriks (endothrix)   
Artrosporlar kılların içinde lokalize olmuştur ve kıllar kolayca kırılabilir hale gelmiştir.   
T. tonsurans    T. violaceum    T. soudanese     T. yaoundei  T. gourvilii         T.schoenleinii

C) Endo-ektotriks (endo-ectothrix )   
Kılların hem içinde hem de dışında artrosporlara rastlanır.   
T. simii

D) Kıllarda herhangi bir invazyon yok.   
T. concentricum          E. floccosum   T. persicolor

E) Kıl içinde hifalar   
T. schoenleinii   
 

Subkutan ve Sistemik Mikozeslerde

Teşhis için gönderilen patolojik materyalin türüne göre muayene yapılır.

İrin, idrar ve eksudatlar : Aseptik koşullarda alınan bu materyaller %10-20 KOH ile muamele edildikten sonra  mikroskop altında muayene edilirler. Preparatların bir kısmı da Gridley, PAS, Giemsa, Gram, ve Ziehl-Neelsen gibi boyama yöntemlerinin biri ile boyanarak incelenirler. Boyama yönteminin seçilmesi şüphelenilen infeksiyonun türüne ve laboratuar elemanlarının kendi tecrübesine göre değişebilir.

B. dermatitidis, C. immitis, Aspergillosis türleri ve diğer mantarlar, boyanmadan yapılan preparatlarda (natif preparatlar) kolaylıkla görülebilirler.

İdrar ve eksudatlar, durumlarına göre, hem santrifüje edilmeden ve hem de kuvvetli santrifüje edilerek tortudan preparatlar hazırlanır ve yukarıda bildirilen muayeneler aynen uygulanabilir.

Spinal sıvı : Aseptik koşullarda alınan spinal sıvı kuvvetlice santrifüje edildikten sonra (4000 dev.\ dak., 15-20 dak.) dipteki tortudan temiz bir lâm üzerinde preparat hazırlanır, hem boyanmadan ve hem de çeşitli boyama yöntemlerinden biri ile boyanarak mikroskopta muayene edilir. C. neoformans için negatif boyama yöntemi uygulanabilir (Çin boyası ile).

Kan ve kemik iliği : Bu dokulardan da hazırlanan preparatlar PAS, Gridley, Gomori, Giemsa, Gram, Ziehl-Neelsen (veya Kinyoun) vs. boyama yöntemlerinden biri ile boyanarak mikroskop altında incelenirler.