4. Raqobatlashgan bozorda 3 ta firma faoliyat ko‘rsatadi. Har bir
firmaning taklif funksiyasi
5.
-
P
i S Q Bozor talabi funksiyasi quyidagicha
berilgan
2P
-
30
D Q . Uchta firma birlashib monopolist sifatida harakat qila
boshladi. Monopoliyadan iste’molchilarning ko‘rgan zarari aniqlansin
(monopoliya sharoitida iste’molchilar zarar ko‘radi).
Yechim: 1) Bozor taklifi firmalar takliflarining yig‘indisiga teng
15
-
3P
Q
*
3
i
S
S Q 2) Monopoliya tashkil bo‘lmasdan oldingi muvozanat mahsulot ishlab
chiqarish hajmini va narxini topamiz.
15
-
3P
2P
-
30
Demak,
12
Q
9
e
e P .
Iste’molchilarning monopologiyagacha bo‘lgan yutug‘i (A soha yuzi
desak) bu BEF uchburchakning yuziga teng.
36
12
*
6
*
0,5
A Monopolistning chekli daromadini topamiz.
D
2
D
D
Q
-
15
2
1
-
Q
*
15
Q
*
)
Q
2
1
-
(15
MR Q TR D Monopolistning chekli xarajat funksiyasini raqobatlashgan bozordagi
bozor taklifiga teskari fuknsiya sifatida aniqlaymiz.
15
-
3MC
S Q bundan
S Q MC 3
1
5
Endi bozor monopollashgandan keyingi muvozanat monopol narxni
va mahsulot hajmini aniqlaymiz.
S
C
F
9
11,5
15
B
MC
MC
K
5
D
E
30
12
7,5
63
D
Q
-
15
3
1
5
S Q ;
7,5
M Q Monopol narx
11,25
M P Bozor monopollashgandan keyin iste’molchi yutug‘i A
’
bu VSK
uchburchak yuziga teng.
14,1
'
A . Monopoliya tomonidan etkazilgan zarar
21,9.
A`
-
A
A
