Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti r. E. Xoliqova

 
O‘zbekistonning milliy istiqlol g‘oyasi, uning mohiyati va ahamiyati 
 
Jamiyat taraqqiyotida ro‘y berayotgan o‘zgarishlarni tushunish, hur fikrlilikka 
intilish, kishilarni istiqlol yo‘lidan olib boruvchi g‘oyaviy qarashlar hozirgi 
kunning asosiy vazifalaridan biri bo‘lib qolmoqda. 
Jamiyatimizda siyosiy mustaqillikka erishib iqtisodiy, madaniy-ma’rifiy ishlar 
amalga oshirilayotgan bir vaqtda milliy istiqlol g‘oyasi va mafkurasi birinchi 
Prezidentimiz aytganidek, «suv bilan havodek zarurdir». Busiz, ya’ni fikrlash, 
e’tiqod o‘zgarmasdan bozor munosabatlariga o‘tish davrida ijtimoiy-siyosiy va 
iqtisodiy barqarorlikka erishish murakkab vazifadir. I.A.Karimov milliy 
mustaqillik g‘oyasining zarurligi to‘g‘risida gapirar ekan, «O‘zining kelajagini 
qurmoqchi bo‘lgan har qanday davlat yoxud jamiyat, albatta o‘z milliy g‘oyasiga 
suyanishi va tayanishi kerak», - deb ta’kidlaydi va milliy istiqlol mafkurasining 
vazifasini ko‘rsatib uning: «...asl ma’nosi eskicha aqidalardan xoli bo‘lgan, 
mustaqil va yangicha fikrlovchi kishilarni tarbiyalashdan iborat»,-deydi. 
Mustaqillik g‘oyasi va mafkurasining xalqimizga to‘g‘ri yo‘l ko‘rsatuvchi, 
uni 
birlashtiruvchi, 
buyuk 
maqsadlar 
uchun 
butun 
kuchlarimizni 
uyg‘unlashtiruvchi ahamiyatini nazarda tutib birinchi Birinchi Prezidentimiz I.A. 
Karimov mustaqillikning dastlabki davrida, 1993-yil 6-may O‘zbekiston 
Respublikasi Oliy Kengashining II chaqiriq, XII sessiyasida «Oldimizda turgan 
eng muhim masala, bu-milliy istiqlol mafkurasini yaratish va hayotimizga tatbiq 
etishdir»,-degan edi. Kishilarimizni qaysi toifa va guruhda bo‘lishidan qat’i nazar 
ma’naviy inqirozdan chiqaradigan yagona milliy g‘oya atrofida birlashtiradigan 
birdan-bir qudratli kuch ana shu milliy mustaqillik mafkurasidir. 
Yagona maqsad, yagona g‘oya bo‘lmasa jamiyat inqirozga uchraydi, halok 
bo‘ladi. Buni biz yaqin va olis o‘tmishdagi tariximizdan bilamiz. Milliy istiqlol 
g‘oyasi kelajak maqsadni ifodalaydigan xalqimizning ming yillik tarixini buyuk 
kelajak bilan bog‘laydigan, ana shu yuksak maqsad yo‘lida 130 dan ortiq millatlar 
va elatlarni, barcha kishilarimizni birlashtiruvchi bayroq vazifasini bajaradi. 
Milliy istiqlol g‘oyasi O‘zbekiston respublikasining ko‘p millatli omilini 
saqlab qolishi va uni rivojlantirishdek buyuk maqsadni o‘zining adolatli, 
insonparvar huquqiy jamiyat qurish yo‘lidagi ustuvor yo‘nalish deb qaraydi. 
«O‘zbekiston vatanim manim» g‘oyasi barcha o‘zbekistonliklarning dilidan o‘rin 
olgan. Bu fikrlarning tasdig‘ini «Ijtimoiy fikr» markazi tomonidan 1999-yilning 
iyun oyida o‘tkazilgan sotsiologik tadqiqotlarning natijasida ko‘rish mumkin. 
Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Samarqand, Toshkent, Farg‘ona viloyatlari va 
Toshkent shahrida 1350 respondentlar ishtirokida o‘tkazilgan tadqiqotda 
o‘zbeklardan tashqari tojik, qozoq, tatar, qirg‘iz, rus, ukrain, belorus millatlari 

---

127 
vakillari O‘zbekistonda millatlararo va fuqarolik barqarorlikning sabablari 
nimada?-degan savolga yakdillik bilan quyidagicha javob berdilar: 59,5%-
Respublika Birinchi Prezidenti I.Karimovning oqilona siyosati, 31,3% - davlatning 
oddiy xalq to‘g‘risidagi g‘amxo‘rligi, 22%-o‘zbek xalqining bag‘rikengligi, 
15,3%-iqtisodiy va ijtimoiy-siyosiy hayotdagi barqarorlik. 
O‘zbekistonning bozor munosabatlariga asoslangan demokratik jamiyat 
qurish yo‘lida iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy, madaniy-ma’rifiy ishlarimizdagi 
barqarorlik mafkuraviy tahdidlarning oldini olishni muhim vazifa qilib qo‘yadi. 
Shu maqsadda xalqimizning an’analariga, udumlariga, tiliga, diniga, ruhiyatiga 
asoslanib, kelajakka ishonch, mehr-oqibat, insof, sabr-toqat, adolat, ma’rifat 
tuyg‘ularini kishilar ongiga singdirish lozimdir.
Milliy mustaqillik g‘oyasining eng muhim vazifalaridan biri mustaqilligimiz 
tayanchi va kelajagi Yosh avlodni milliy g‘urur, Vatanga sadoqat ruhida 
tarbiyalashdan iborat. Mustaqillik g‘oyalariga e’tiborsizlik og‘ir oqibatlarga olib 
kelishi mumkin. 1999-yil 16-fevral «qonli seshanba» kungi voqealar milliy 
mustaqillik g‘oyasini, mafkurasini Yoshlarimiz diliga yetkazish zarurligini, buning 
uchun g‘oyaviy, mafkuraviy ishlarimizni kuchaytirish lozimligini ko‘rsatdi. 
Milliy istiqlol g‘oyasini, uning tushuncha va tamoyillarini xalqimiz, birinchi 
navbatda Yoshlarimiz o‘rtasida targ‘ib va tashviq etishning usul-uslublarini 
shakllantirish yo‘lida dastlabki qadamlar qo‘yilmoqda. «Ma’naviyat va ma’rifat» 
markazi 
qoshidagi 
targ‘ibot-tashviqot 
markazining 
tuzilgani, 
jamoatchi 
ma’ruzachilar ishining yo‘lga qo‘yilayotgani, ular uchun ”Voizga yordam” ruknida 
risolalar chop etilayotgani shular jumlasidandir. Birinchi Prezidentimiz farmoni 
bilan «Milliy istiqlol g‘oyasi: asosiy tushuncha va tamoyillar” maxsus fan sifatida 
ta’lim tizimining barcha bosqichlariga kiritildi. 
O‘zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidentining 2001-yil 4-yanvardagi 
«