2019 R M Yusupaliyev issiqlik elektr stansiyalarda yoqilgi yoqish
darajasi,ya’nitarkibidagiuglerodelem entining k o ‘payibborishibilanxarakterlanadi. Vaqtlardavomidayerostiqatlamlaridayuqoridaqaydetilganbirikmalamingyerostinamligida mikroorganizmlar ta’siridabirinchibosqichdaqo‘ng‘ir tuslitorf mahsulotlarihosilb o ‘lib,bundaymahsulotlartarkibidahalito‘ladarajada parchalanmagano'simlikdunyosiqoldiqlarimavjudbo‘ladi. Vaqtlar davomida torf mahsulotlari tarkibidagi bunday qoldiq
o ‘simlik qoldiqlari dunyosining yanada uglerodlanishi natijasida ko'm irning asosiy strukturasi bilan zaif darajada bog'langan = S -0 - S=, - SOON, -ON, SN 3 -SN 2 -SN 2 -, -0 =SN -SN 2 -SN 2-, SOON-SN-
SN2- kabi uglevodorodlar payti b o ‘la boshlaydi, gumin torf
mahsulotlariga qattiq holatda nisbatan kislotalaming parchalanishi natijasida ikkinchi bosqichda bo'lgan qo‘n g ‘ir toshko'm ir va antratsit ko ‘miri hosil bo'ladi.
Bunday turdagi ko'm ir mahsulotlari ning hosil b o iish
jarayonlari yer osti qatlamlarining biologik o'zgarishlariga yer osti haroratiga va bosim o ‘zgarishlariga bog‘liq. Tabiiy yoqilg‘ilaming uglerodlanish darajasi qancha yuqori bo‘lsa bunday yoqilg‘ilar yonishi jarayonida issiqlik berish qobiiiyati ham shuncha yuqori b o ‘ladi.
Tabiatda uchraydigan qattiq yoqilg‘ilaming yana bir turi yonuvehi slanetslardir. Bunday turdagi yoqilg‘ilar asosan loysimon m oddalarga yonuvehi organik m oddalaming yutilishi (shimilishi) natijasida hosil b o ‘ladi.
Quyidagi jadvalda har xil turdagi qattiq yoqilg'ilar tarkibidagi
S, O, N, va N elementlarining % hisobidagi miqdori keltirilgan.
Qattiq yoqilg‘ilar tarkibidagi elem entlam ing miqdori % hisobida.
3-jadval