Issiqlik elektr stansiyalarda

I-bobga doir sinov savollari
1 .Qattiq yoqilg‘ilaming hosil bo'lish jarayonlari.

2. 
   Yoqilg‘ilaming kimyoviy elementar tarkibi, m olekulyar formulasi.
   
3. 
   Yoqilg‘ilarmng turlari, xususiyatlari tarkibining o ‘zgarish holatlari.
   
4. 
   .Y oqilg‘i tushunchasining klaster usuli.
   
5. 
   Qattiq yoqilg'ilar tarkibidagi mineral birikmalar.
   
6. 
   Qattiq yoqilg‘ilar tarkibidagi oltingugurt birikmalari.
   
7. 
   Qattiq yoqilg'ilam ing namlik darajasi.
   
8. 
   Qattiq yoqilg‘ilar tarkibidagi uchuvchan birikmalar.
   

33
II BOB. Y O Q IL G 4 L A R N IN G Y O N ISH Q O N U N IY A T L A R I VA ISSIQ L IK A JR A L IB CH IQ ISH 1

1. 
   Y onish issiqligi
   

Har qanday organik yoqilg'ilar yonishi jarayonida ulardan har xil m iqdorda issiqlik ajralib chiqadi. Ajralib chiqadigan issiqlik miqdori ularning yonish issiqligi deb ataladi.
Organik yoqilg‘ilaming yonish isssiqligi 1 kg miqdordagi qattiq yoki suyuq hamda 1 m 3 hajrndagi gazsimon yoqilg‘ilarning to*la darajada yonishi natijasida ajralib chiqqan issiqlik miqdori, bunday yoqilg‘ilaming yonish issiqligi deyiladi.
Har qanday yoqilg‘ining yonish issiqligi past va yuqori yonish issiqligi bilan farqlanadi. Shu sababli yoqilg'ilam ing energetika sohasidagi ahamiyatt va ishlatilish miqdori ularning yonish issiqligi orqali belgilanadi.
Organik yoqilg'ilarning yonishi natijasida ajralib chiqadigan issiqlik miqdori (M Joul/kg yoki M Joul/m 3) birligida belgilanadi.
Y oqilg‘ilardan ajralib chiqadigan issiqlik uning yonuvchi massasidagi komponentlam ing oksidlanishi natijasida ekzotermik reaksiya asosida ajralib chiqadi.
Yonish issiqligi yoqilg'ining isbchi (Q 1), analitik (Q a), quruq (Qq), yonuvchi (Q yo) yoki organik (Q°) massasiga nisbatan belgilanadi va tegishlicha Q \ Q a, Qq, Q yo, va Q° harflari bilan ifoda qilinadi. Texnik hisoblashlarda yonish issiqligining yoqiIg‘i ishchi massasiga nisbatan olingan qiymatidan foydalaniladi.
Qattiq va suyuq bo‘lishi sababli yoqilgMlaming yonuvchi elementlari juda murakkab va kimyoviy tuzilishga ega. ularning ichki to 'la struktura tuzilishidagiyonuvchi moddalaming yonish issiqligini aniq hisoblash qiyin. Organik yoqilgMlaming yonish issiqligini tajriba yo ‘li bilan kalorimetrik usulda aniqlanadi. Buning uchun maxsus idish (kalorimetrik bomba) ichida kislorod atmosferasida m a’lum miqdordagi yoqilg‘i yoqiladi va kalorimetr yordamida ajralib chiqqan issiqlik miqdori aniqlanadi. Shu asosda yoqilg'ining yonish issiqligi hisoblanadi.
Y oqilg'ining to ‘la yonishi natijasida ajralib chiqqan issiqlik miqdori, yonish mahsulotlarida namlik qanday agregat -
bug‘simon yoki suyuq holatda bo'hshiga bog‘liq. Agar yonish mahsulotlaridagi suv bug‘lari kondensatianib, suyuq faza holatda bo‘lsa (yonish harorati suv bug‘ining shudringlanish nuqtasidan past), u holda ajralib chiqqan issiqlik, yuqori yonish issiqligi Q ^ deyiladi. Agarda yoqilg‘ining yonishi jarayonida suv bug‘i kondensatsiyalanmasa, bunday holatda ajralib chiqqan issiqlik miqdori yoqilg‘ining past yonish issiqligi Qi deb ataladi. Quyi va yuqori yonish issiqliklari orasidagi farq, yonish mahsulotlaridagi suv bug'larining kondensatsiyalanish issiqligiga teng bo‘ladi.
Yuqorida bayon qilingan m a’lumotlar b o ‘yicha yoqilg'darning past va yuqori yonish issiqliklari orasidagi farq yonish jarayonida hosil b o ‘lgan suv bug‘ining kondensatsiyalanishi hisobiga ajralib chiqqan issiqlik miqdoriga teng b o ‘ladi. Har qanday yoqilg dar yonishida suv bug'ining hosil bo ‘lishi tarkibidagi vodorodning yonishi va namligining bug‘lanishi asosida sodir b o ‘ladi.
-^I-^l-^l-+ О^- = ^{H ,}-⁰---²--^H-^~1 +0^_,= —^{2H 2}1⁰-