Исследование в XXI века август, 2022 г 194 biotexnalogiya muammolari va yutuqlari

часть
1
 
«
Новости
образования
: 
исследование
в 
XXI 
века
»
август
, 2022 
г
198 
Bu usul kartoshka, meva daraxtlari va gullarning virussiz navlarini yaratish, seleksion fondni 
boyitish va yangi navlar yetishtirish imkoniyatini beradi. 
Gen va hujayra injeneriyasi biotexnalogiyasi genetik injeneriya hamda hujayra 
injeneriyasining sintezidan vujudga keldi. biotexnalogiyaning bu soxasi yordamida 
mavjudotning maqsadga muvofiq foydali xossaga ega mikrob shtammlari, hujayra xillari, 
oʻsimlik navlari va hayvon zotlarini yaratish mumkin. Gen va hujayra injeneriyasi 
biotexnalogiyasi injenerlik usuli bilan tirik mavjudotlarning oʻzgartirilgan irsiyati molekulyar 
genetikasini mukammal oʻrganish, foydali genlarni izlab topish va kerakli miqdorda ajratib 
olish, begona genlarni hujayra ichiga kiritib, irsiyatga ulash, ulangan genlarni yangi irsiyatda 
aktiv faoliyatini taʼminlab beruvchi vektor molekula (tarkibida restriktaza uchun fakat 
birgina eng qulay kesilish joyiga ega, transformatsiya boʻlgan hujayralarni saralashni 
osonlashtiruvchi marker gen saqlovchi va maksadga muvofiqyot genni xoʻjayin irsiyatiga 
ulab, uning mustaqil ishlashini taʼminlovchi molekulyar konstruksiya) yaratish, irsiyati 
oʻzgartirilgan hujayradan dori-darmon, ozuka moddalar, diagnostik vositalar ajratib olish 
yoki oʻsimlik navlarini yaratish maqsadida irsiyati uzgartirilgan hujayradan mukammal 
oʻsimlik formasini olish, har xil irsiy belgilarga ega va tabiiy sharoitda changlanmaydigan 
oʻsimlik 
hujayralari 
protoplastlarini 
elektr 
impulsi 
yoki 
polivinilpirrolidon 
ishtirokida^iriktirib, har ikkala oʻsimlikning foydali xususiyatlariga ega mukammal oʻsimlik 
yetishtirish (Germaniyadagi Maks Plank instituti xodimlari pomidor va kartoshka xujayrasini 
biriktirib, iddizida kartoshka tuganagi, poyasida pomidor mevasi yetiladigan yangi gibrid 
oʻstirdi) boʻyicha talaygina muvaffaqiyatlarga erishdi. 
Biotexnalogiyaning fan sifatida shakllanishi va rivojlanishida M. A. Aytxojin, A. A. 
Bayev, A. I. Gagejgans, B. O. Toshmuhammedov, O. K. Toshmuhammedov, M.M. Rahimov 
larning o’rni beqiyosdir. 
Xulosa: 
Biotexnalogiyaning bugungi kundagi yutuqlarida ham muamolarida ham 
bevosita bizning ham o’rnimiz bor. Biotexnalogiya aslida juda qadimlardan beri paydo 
bo’lgan bo’lib insonlar ongsiz ravishda undan foydalanib kelishadi. Biotexnalogiya sohasi 
juda ham ko’p sohalarni o’zida birlashtiradi. Xususan ginetika, gen muhandisligi, 
mikrobiologiya, hujayra biologiyadi, mikologiyan kabi sohalar. Biotexnalogiyani 
rivojlantirish orqali biz yangi, zotdor, sifatli nasl beradigan hayvon zotlarini, mo’l hosil 
beradigan o’simliklar, bundan tashqari mo’l hosil berisi bilan birgalikda uzoq umir 
ko’radigan, tez qirilib ketmaydigan, issiq , sovuq, kasallik tug’duruvchi hasharotlarga qashi 
navlar yaratish bu sohaning oldida turgan maqsad va vazifasi hisoblanadi.