Исследование в XXI веке апрель, 2023 г 1100 psixosomatik kasalliklarda qo’llaniladigan psixoprofilaktik usullar
Yüklə 39,4 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 3 « Новости образования : исследование в XXI веке » апрель , 2023 г 1101 shaklida namoyon qilishi mumkinligi ta’kidlab o’tdi. Freyd ta’kidlaganidek, buning uchun «somatik tayyorgarlik» – kasallik o’zini namoyon qiladigan organni tanlash» uchun muhim bo’lgan jismoniy omil tanlanadi. Psixosomatik muammo psixika va tana o’rtasidagi munosabatlar fanning asosiy muammosi bo’lib, uning markazida insonning biopsixosostial tabiati masalasi yotadi. Psixosomatik nazariyaning ko’p qismi so’roq ostida va ishonchli dalillar manbai yo’q. Psixosomatik muammo, tibbiyotning kata bir yuksalishi bo’lib, keying rivojlanishi uchun strategik ahamiyatga egadir va u ruhiy omillarning somatik kasalliklarning paydo bo’lishi va kechishiga ta’sirini anglash bilan bog’liq tibbiy muammolar majmuasini aks ettiradi. Psixosomatik birlik bu ong va tananing o’zaro bog’liqligidan kelib chiqadidigan inson tanasining birligidir. Psixosomatik birlik kontseptsiyasi, inson mavjudligining yaxlitligi haqidagi yanada Bugungi kunda psixosomatik birlikni tushunish uchun 3 yondashuv mavjud. 1. Inson-mashina -insonning mohiyati uning jismoniy borligidir; 2. Insonning ikki tomonlama mohiyati-tana va ruh boshqa tabiatga ega. 3. Inson tanasi ruhning quroli sifatida – tana ruhga bo’ysunadi va uning organi hisoblanadi. Psixosomatik kasalliklar-bu ichki organlar kasalliklariga o’xshash belgilar bilan bemorning asab tizimidagi nosozliklar natijasida yuzaga keladigan kasalliklar guruhidir.Bular funksional oshqozon dispepsiyasi, irritabiiy ichak sindromi va boshqa oshqozon- ichak kasalliklari, fibromiyaljiya, giperventiliya sindromi va boshqalar. Ipoxondriya, dismorfofobiya (o’z tanasini rad etish) psixogen qichishish, psixogen bel og‘rig‘i, psixogen bosh og’rig’i, diareyaning ayrim shakllari, kekirik, tez-tez siyish va boshqa ba’zi kasalliklar ICD-10 tasnifiga ko’ra somatoform kasalliklariga tegishlidir. Bunday kasalliklarda instrumental tekshiruvlar tananning ishidagi buzilishlarni tashxis qila olmaydi. Psixosomatik reaksiyalarning sabablari: Psixologlar Cheek va Lecorn 1968-yilda psixosomatik kasallikning mumkin bo’lgan sabablarining quyidagi ro’yxatini taklif qilishdi. 1. Konflikt – shaxsning turli qismlari o’rtasidagi ichki ziddiyatpsixosomatik simptomning shakllanishiga olib kelishi mumkin. 2. Tana tili xabari – alomat hal etilmagan psixologik muammo haqidagi metaforik xabardir. 3. Kasallikdan foyda olish – bu, o’z egasiga yoki unga yaqin kishiga qandaydir shartli foyda keltiradigan sog’liq muammolari kiradi. 4. Yara – kasallikning sababi o’tmishdagi travmatik tajriba bo’lishi mumkin. 5. Idenfikatsiya – jismoniy alomat shaxsga o’xshash bo’lishni xohlaydigan shaxs bilan idenfikatsiya qilish natijasida shakllanishi mumkin. Ko’pincha bu odam allaqachon vafot |