Issn: 2181-1601 Scientific Journal Impact Factor

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 4 
ǀ
ISSUE 4 
ǀ
2023 
ISSN: 2181-1601
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) 
Passport: 
http://sjifactor.com/passport.php?id=22257
  
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 17
BOSHLANG‘ICH TA’LIMDA SO‘Z YASALISHINING O‘QITILISHI 
 
Sh. Ganiyeva 
N. Mirzakarimova 
FarDU dotsenti 
FarDU talabasi 
 
ANNOTATSIYA 
Bugungi kunda boshlang‘ich sinflardanoq bolaning lugʻat boyligi va gapirish, o‘z 
fikrini mustaqil bayon etish uchun boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari asosiy o‘rinni 
egallaydilar. Shu bois, ushbu maqolada so‘z yasalishining affiksatsiya usuli va yasash 
bosqichlari haqida fikr yuritiladi. 
Kalit so‘zlar: 
qonuniyatlar, affiksal morfema, tizim, tayyorgarlik bosqichi, 
umumiylik
. 
 
ABSTRACT
Today, from elementary grades, primary school teachers occupy the main place in 
order for the child's ability to know words and speak, to independently express his 
opinion. Therefore, this article provides an idea of the affixing method of Word 
formation and the stages of making. 
Keywords: 
regularities, affixal morpheme, system, preparatory stage, generality. 
 
KIRISH 
Ma’lumki, milliy mustaqilligimiz uchun kurash o‘zbek tiliga – millatning asosiy 
atributi hisoblanmish ona tilimizga davlat tili maqomi berilishi bilan boshlandi.
Bugungi kunda boshlang‘ich sinflardanoq bolaning so‘z bilish qobiliyati va 
gapirish, o‘z fikrini mustaqil bayon etish uchun boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari asosiy 
o‘rinni egallaydilar. Boshlang‘ich sinflar ona tili dasturiga muvofiq so‘zning morfemik 
tarkibi 3-sinfda o‘rganiladi. 4-sinfda so‘z turkumlarini o‘rganish bilan bog‘liq holda 
so‘zning tarkibi haqidagi bilimlarni takomillashtirish ko‘zda tutiladi[1]. So‘z yasalishi 
tilda mavjud bo‘lgan so‘z yasalishi tarkibini, so‘z yasash usullarini o‘rganadi. Bularni 
o‘rganish hozirgi o‘zbek adabiy tilidagi so‘z yasalishi me’yorini belgilash, uning 
qonuniyatlarini to‘g‘ri tushunish imkoniyatini beradi. So‘z yasalishi tizimi morfemika 
bilan uzviy bog‘langan. Chunki so‘zning ma’noli qismlari – morfemalar (o‘zak 
morfema va affiksal morfema) tilda yangi so‘z hosil qilishning eng muhim elementlari 
hisoblanadi.
Hozirgi o‘zbek adabiy tilida morfemika bo‘limidan tashqari so‘z yasalishi ham 
alohida soha sifatida o‘rganib kelinmoqda. So‘z yasalishiga oid asosiy tushunchalarni 
to‘la va to‘g‘ri belgilash, ulardan har birining mohiyatini to‘g‘ri aniqlash so‘z yasalishi 
tizimi bilan bog‘liq barcha hodisalarning mohiyatini to‘laligicha, to‘g‘ri yoritish 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 4