İSTİLİk energetikasi

1.5. Prosesin işi
Fərz edək ki, silindirin daxilində 1 kq qaz vardır. Porşenin I vəziyyətində qazın parametrləri p₁, ₁ və T₁ –dir. Porşen sağ tərəfə hərəkət edərkən 1-2 prosesi baş verir (şəkil 1.4). Həmin prosesdə müəyyən qədər iş görülür. Bu işi təyin etmək üçün elementar mn prosesinə baxaq. Bu proses porşenin dx qədər yerdəyişməsi ilə əlaqədardır. Burada görülən iş

Əks təsir qüvvəsi F=p∙s (s-porşenin en kəsik sahəsidir). Odur ki,

və ya

1-2 prosesində görülən iş

m kq qazın işi

(1.25) düsturundan göründüyü kimi, p müsbət olduğundan işin işarəsi - dən asılıdır. Genişlənmə prosesində olduğundan -in işarəsi müsbət olacaqdır, yəni bu prosesdə qaz iş görmüş olur (şəkil 1.3). Sıxılma prosesində olduğundan -in işarəsi mənfi olacaqdır, yəni prosesin əmələ gəlməsi üçün xaricdən iş sərf olunub (şəkil 1.4)

Son iki şəkildən və (1.26) ifadəsindən göründüyü kimi, prosesin işi onun başlanğıc və son nöqtələrinin parametrlərindən və prosesin gedişindən asılıdır.

Qapalı prosesin (şəkil 1.7) işini təyin edək.

Tsiklə toxunan ordinatlar çəkməklə tsikli şərti olaraq iki hissəyə ayıraq.

Belə nəticəyə gəlirik ki, düz tsiklin işi müsbət (şəkil 1.8) , əks tsiklin işi isə mənfi qəbul olunur (şəkil 1.9).