Transformatorning Asosi:Transformator, elektr energiyasini bir voltajdan boshqasiga o'tkazadigan elektr qurilma bo'lib, elektr tarmoqda energiya o'tkazish va yo'qlashni boshqarishda keng qo'llaniladi.
O'tkazish Prinsipi: Transformatorning asosiy prinsipi, elektromagnit o'qituvchilar (coil yoki avlodlar) orqali magnit maydon yaratish va bu maydonni o'zgartirish orqali voltajni o'zgartirishdir. Faradayning elektromagnit induksiyasi qonuni asosida, bir avlodning o'zgaruvchan magnit fluxi (elektr energiyasini generatsiyalovchi o'qituvchi) boshqa avlodga uzatilib, boshqa avlodni energiya o'tkazish usullari orqali o'zgartirish mumkin.
Primar va Sekondar O'qituvchilar: Transformator avlodlari bo'lishi mumkin: primar (kiruvchi) va sekondar (chiqimchi). Kiruvchi o'qituvchida (primar avlodda) voltaj o'zgartiriladi va o'tkaziladi, keyin esa chiqimchi o'qituvchida (sekondar avlodda) bu o'zgaruvchan voltajdan foydalaniladi.
O'zaro Bog'lovchilar: Transformatorning o'zaro bog'lovchilari, primar va sekondar o'qituvchilar orasidagi bo'g'lovchilar bo'lib, ular maydonning bir avloddan boshqasiga energiyani o'tkazishda muhim rol o'ynaydi.
Efektivlik: Transformatorning efektivlik darajasini ko'rsatuvchi bir qisqa formulasi mavjud: ����������=Chiqimchi energiyaKiruvchi energiya×100Efektivlik=Kiruvchi energiyaChiqimchi energiya×100. Yaxshi transformatorlar esa yuqori efektivlik darajasiga ega bo'ladi.
O'lchash birikmalar (Losses): Transformator ishlab chiqarilish va ishlatilish jarayonida, o'lchash birikmalar yuzaga keladi. Ular ikki turdirlar: kuperlik qator va yadrolik qator o'lchash birikmalari. Kuperlik qator o'lchash birikmalari elektr energiyasini maydon yuqori harorat va korroziya oqibatlari ko'rsatmagan hisobida o'tkazadi, yadrolik qator o'lchash birikmalari esa maydon yadroining materialining kayfiyatiga bog'liq.
Autotransformatorlar: Autotransformatorlar, ikki avlodning (primar va sekondar) bir qismi bo'lgan o'qituvchilardir. Ular avlodlari orasidagi bog'lovchilar o'zaro yirikligiga bog'liq bo'lib, bu transformatorlarni o'chqan yirikligi va o'tkazilayotgan energiya tizimi orasidagi foyda-turihsizliktir.
