Ызбекистон тарихи фанидан тайёрланган ы=ув-услубий мажмуа «Ызбекистон тарихи» кафедраси профессор-ы=итувчиларингинг йи\илишида мущокама =илинган ва фойдаланиш учун тавсия этилган



Yüklə 0,91 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə72/85
tarix02.01.2022
ölçüsü0,91 Mb.
#43699
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   85
orta osiyo numizmatikasi va epigrafikasi

    Bu səhifədəki naviqasiya:
  • Dmitriy
 
8-Mavzu: Rossiya tangalari. 


 
77 
Reja. 
1. Qadimgi rus tangalarining paydo bo`lishi. 
2. Rossiyada o`tkazilgan pul isloxoti. 
 
VIII  asr    oxirlarida  qadimgi    rus  davlati  xududiga  katta  mikdorda  sharq    tangalari    kirib  
kela    boshladi.    Bu      tangalar  "dirxam"  deb      atalib,    O`rta    Osiyo,  Kavkaz    orti.  eron,    Kichik 
Osiyo. Messopotamiya kabi xamda Arab Xalifaligining katta xududida, Afrika va Ispaniyaning turli 
joylarida  zarb  qilinar  edi.  Ilgari  VI-VII  asrlarda  Rusga    sharq    tangalaridan    sosoniylarning 
draxmalari xam etib kelgan edi. 
Dirxamlar yirik dumalok shaklda zarb  qilinar  edi.  Uning ikkala tomonida  xam yozuvlar 
bo`lar edi.  Bu yozuvlar xalifa yoki shoxning nomi, zarb qilingan shaxar, yil va shu kabilar edi. 
Rus davlatiga Evropa tangalari XI asr davomida kirib kela boshladi. Bu tangalarning asosiy  
qismini  german  pfenniglari, Anglo sakslarning pennlari tashkil qilar edi. 
Vizantiya tangalari xam qadimgi  Rusda  katta  rol’  uynadi. Vizantiyaning oltin  tangalari 
xalqaro  savdo  ishlarida  ko`proq  foydalanilsa,  mis  tangalaridan  ichki  savdodagi  pul    muomalasida 
keng foydalanilar edi. 
X  asr  oxiri  -  XI    asr    boshlarida    Qadimgi    Rusda    o`zining  xususiy  tangasini  chiqarish 
uchun  birinchi  marta  ko`rinish  bo`ldi.  YOzma  manbalarda  rus  tangalarini    zarb    qilishning  
boshlanishi    xaqida  ma`lumot  saklanmagan.  Lekin    shu    narsa    aniqki,  Rusda  tanga  zarb  qilish 
tasodifiy  emas,  balki  bu  butun  Rus  tarixining  rivojlanishi  davomida,  avvalo  ikki    yuz    yil  
mobaynida  uning  territoriyasida  sharq  tangalarining  muomalada  bo`lganligi  natijasida  yuzaga  
keldi; 
Tanga  zarb  qilish  Vladimir  I    Svyatoslavich    knyazlik    qilgan  davrda  (980-1015),  
aniqrog’i,    988    yilda  xristianlik  rasman  qabul  qilingandan  keyin  boshlandi.    Bu  xakda  Iso  
payg’ambarning  oltin  tangalarida  va  kumush  tangalarning  ba`zilarida  tasvirlanganligi  dalolat 
beradi. 
Tanga  zarb      qilishni      Vladimir  I  ning  ugillari    Svyatopolk  (1015-1019)  va  YAroslav 
Mudriy (1019-11054) lar davom  ettirdi. Oltin tangalarni  faqat Vladimir zarb qildirgan edi. Uning 
4 ta turdagi tangalari ma`lum  Bu tangalarning old tomonida knyaz’, orqa tomonida Isoning tasviri 
bor edi. 
Pul muomalasi davrida XII-XIII-XIV  asrlar  pulsiz  davr xisoblanadi. Mo`g’ul-tatarlarning   
xujumi  natijasida  Rossiyada iqtisodiy xaet inkirozga uchragan. 
XIV asrning   so`nggi  choragida  350   yillik tanaffusdan sung, Rusda  yana tangalar zarb 
qilingan. 


 
78 
YAngicha iktisoiy  va  siyosiy  sharoitda rivojlanish yo`liga chiqib, bir vaqtning o`zida bir 
qancha  shaxar    markazlarida  zarb  qilina  boshlandi.    Dastlab  rus  knyazlikdari  orasida  Moskva 
knyazligi,  knyaz  Dmitriy  Donskoy  davrida  zarb  qilindi.  "Dmitriy"  nomi  bilan  ataldi.    Old 
tomonida,  kulida  qilich  ushlab  turgan  kishi  yoki  "xo`roz"  aks    ettirildi.    aylanasiga    "Buyuk  

Yüklə 0,91 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   85




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin