Izlanishlar, yechimlar

93
XALQ TA’LIMI:
MUAMMOLAR, IZLANISHLAR, YECHIMLAR
Bilish jarayoni ongli ravishda, mazmunli sodir bo‘ladi va bundan tashqari, 
talabalar o‘z yutuqlari natijalarini baholash imkoniyatiga ega.
Bunday o‘quvchilarni o‘qitishning o‘ziga xos xususiyati shundaki, ular 
o‘zlarini ta’lim faoliyati subyekti sifatida bilishadi, o‘quv jarayonida yangi harakat 
usullarini tushunish va amalga oshirishga intilishlari, o‘z-o‘zini baholashlari, 
natijalarini amalga oshirishlari mumkin. Shuni unutmasligimiz kerakki, katta 
yoshli talabalar oldingi o‘quv va mehnat faoliyati jarayonida allaqachon ma’lum 
e’tiqod va qadriyatlarni shakllantirgan, shuning uchun o‘quv jarayoni hayotiy 
muammolarni hal qilish usuli va kelgusida yanada malakali kasbiy faoliyatni 
amalga oshirish imkoniyati bo‘lib xizmat qiladi.
Shuni ta’kidlash kerakki, andragogikada butun o‘quv jarayoni o‘qituvchi va 
o‘quvchilarning birgalikdagi faoliyatiga asoslanadi. Katta yoshdagi talabalar bilan 
ishlaydigan o‘qituvchiga juda jiddiy talablar qo‘yiladi va uning o‘zi ham shogirdlari 
kabi o‘rganishga majbur. Shuni aniq tushunish kerakki, tayyor mutaxassislarni 
muvaffaqiyatli tayyorlash uchun faqat materialni yaxshi bilishning o‘zi kifoya 
emas, ichki xarizma, guruhda mutlaq obro‘li va yetakchi bo‘lish, yangi kadrlarni 
tayyorlash muhimdir. O‘qituvchi o‘quv jarayonining barcha bosqichlarida 
birgalikdagi faoliyatni tashkil qiladi va o‘quvchilar o‘z navbatida bu faoliyatda faol 
ishtirok etadilar.
Ko‘p yillik amaliy tajriba shuni ko‘rsatadiki, katta yoshli talabalarni o‘qitish 
jarayonida androgogik tamoyillardan foydalanish talabalarning faolligi va 
mustaqilligini, motivatsiyani ta’minlash o‘quv jarayonining yuqori samaradorligini 
ta’minlaydi. Andragogikaning eng muhim tamoyillaridan biri - natijalarga ham, 
jarayonga ham bir xil e’tibor berish, shuningdek, undan zavq olish o‘qishni 
tugatgandan keyin emas, hozirning o‘zidayoq namoyon bo‘lishidir.

---