Izomerizm nima?



Yüklə 1,58 Mb.
səhifə15/44
tarix28.11.2023
ölçüsü1,58 Mb.
#167825
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   44
xotamova shohsanam IzomeriyALAR 2 (3)

Rezonans shakllari nima?
Rezonans shakllari

  • Rezonans shakllari ma'lum molekulalar yoki ionlardagi delokalizatsiyalangan bog'lanishni tavsiflash uchun ishlatiladigan bir nechta tasvirlardir. Ular haqiqiy aniq birikmalar emas, balki molekula ichidagi elektron taqsimotini tasvirlash usuli sifatida xizmat qiladi.

  • Rezonans shakllarining klassik namunasi odatda o-ksilen deb nomlanuvchi 1,2-dimetilbenzolda kuzatiladi. Rasmlarda ko'rsatilganidek, bu molekula ko'pincha ikkita ko'rinadigan struktura izomeri bilan ifodalanadi. Biroq, bu tuzilmalarning hech biri o-ksilenning haqiqiy tabiatini aniq ifodalamaydi.

  • Aslida, o-ksilen benzol yadrosi va qo'shni pozitsiyalarda ikkita metil guruhi bo'lgan yagona izomer sifatida mavjud. Rezonans tushunchasi molekula ichidagi pi elektronlarining delokalizatsiyasini tasvirlash uchun ishlatiladi. O-ksilenning haqiqiy tuzilishini bitta Lyuis strukturasi bilan ifodalab bo'lmaydi, chunki pi elektronlari o'ziga xos uglerod-uglerod aloqalari o'rtasida lokalizatsiya qilinmasdan, balki butun molekulada taqsimlanadi.

  • O-ksilenning rezonans shakllari bog'lovchi elektronlarning barcha uglerod-uglerod bog'lari bo'ylab taqsimlanishini ko'rsatadi, bu esa yanada barqaror va delokalizatsiyalangan tizimga olib keladi. O-ksilenning haqiqiy tuzilishi gibrid yoki bu rezonans shakllarining kombinatsiyasi bo'lib, elektron zichligi turli pozitsiyalar o'rtasida taqsimlanadi.

  • Rezonans shakllari molekuladagi turli pozitsiyalar orasidagi elektronlarning harakatini ko'rsatish uchun egri o'qlar yordamida ko'rsatiladi. Ushbu o'qlar elektron zichligining o'zgarishini tasvirlaydi va elektronlarning delokalizatsiyasini ko'rishga yordam beradi.

  • Rezonans tushunchasi o-ksilen bilan chegaralanib qolmaydi, balki boshqa molekulalarga ham tegishli. Bu odatda benzol va boshqa aromatik birikmalar kabi konjugatsiyalangan tizimli molekulalarda kuzatiladi, bu erda pi elektronlari kattaroq hududda delokalizatsiya qilinadi.

  • Rezonans shakllari molekulalarning elektron tuzilishi va kimyoviy harakatlarini tushunishda foydali vositadir. Ular delokalizatsiyani ko'rsatadigan tizimlarda haqiqiy bog'lanish va elektron taqsimotining aniqroq tasvirini ta'minlaydi.


Yüklə 1,58 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   44




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin