Izomerizm nima?


Izomerlanish, izomeraza, izomerlanish, izomeriya nima?



Yüklə 1,58 Mb.
səhifə16/44
tarix28.11.2023
ölçüsü1,58 Mb.
#167825
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   44
xotamova shohsanam IzomeriyALAR 2 (3)

Izomerlanish, izomeraza, izomerlanish, izomeriya nima?

  1. Izomerlanish: Izomerlanish kimyoviy jarayon bo'lib, unda bir izomer boshqa izomerga aylanadi. Bu molekula ichidagi atomlarning qayta joylashishini o'z ichiga oladi, natijada bir xil tarkibni saqlab qolgan holda boshqa strukturaviy yoki fazoviy joylashuv paydo bo'ladi.

  2. Izomeraza: Izomeraza molekulaning izomerizatsiyasini katalizlovchi fermentdir. Bu molekula ichidagi atomlarni qayta tartibga solish orqali bir izomerni boshqasiga aylantirishni osonlashtiradi. Izomerazlar turli xil biologik jarayonlarda, jumladan metabolizm va muhim molekulalarning sintezida hal qiluvchi rol o'ynaydi.

  3. Izomerik: izomerik izomerlarga ega bo'lish yoki namoyon bo'lish xususiyatini anglatadi. U bir xil kimyoviy formulaga ega bo'lgan, lekin ularning strukturaviy yoki fazoviy joylashuvi bilan farq qiladigan, natijada aniq xususiyatlar va xususiyatlarga ega bo'lgan birikmalar yoki molekulalar to'plamini tavsiflaydi.

  4. Izomerizm: Izomerizm - bu ikki yoki undan ortiq birikmalar bir xil molekulyar formulaga ega bo'lgan, ammo ularning strukturaviy yoki fazoviy joylashuvida farq qiladigan, aniq kimyoviy va fizik xususiyatlarga olib keladigan hodisa. Izomerizm bog'lanish (strukturaviy izomeriya), fazoviy orientatsiya (stereoizomerizm) yoki ikkalasidagi farqlar tufayli paydo bo'lishi mumkin.

Izomeriyani yana har xil turlarga ajratish mumkin, jumladan konstitutsiyaviy izomeriya (turli bog‘lanish), stereoizomeriya (fazoda joylashish farqi), geometrik izomeriya (sis-trans izomeriya), optik izomeriya (enantiomerlar) va boshqalar.
Izomeriya kimyodagi asosiy tushuncha bo'lib, turli kimyoviy birikmalarning xatti-harakatlari, reaktivligi va xususiyatlarini tushunishda muhim ahamiyatga ega.
Fosfoglyukoza izomeraza nima?

  • Fosfoglyukoza izomeraza (PGI), shuningdek, glyukoza-6-fosfat izomeraza (GPI) sifatida ham tanilgan, glikoliz yo'lida glyukoza-6-fosfat (G6P) va fruktoza-6-fosfat (F6P) ning o'zaro konversiyasini katalizlovchi fermentdir. Bu glyukoza almashinuvida muhim ferment bo'lib, turli organizmlarda, jumladan, bakteriyalar, o'simliklar va hayvonlarda mavjud.

  • Fosfoglyukoza izomeraza tomonidan katalizlanadigan reaktsiya aldozani (glyukoza-6-fosfat) ketozaga (fruktoza-6-fosfat) aylantirishni o'z ichiga oladi. Xususan, uglerod 1 va uglerod 2da karbonil guruhi va gidroksil guruhlarini qayta joylashtiradi, natijada glyukoza-6-fosfat molekulasi fruktoza-6-fosfatga izomerlanadi.

  • Fosfoglyukoza izomerazasining glikolizdagi roli glyukozani yo'l bo'ylab davom etishi mumkin bo'lgan shaklga (fruktoza-6-fosfat) aylantirish orqali keyingi metabolizmini osonlashtirishdir. U energiya ishlab chiqarishda va turli hujayra jarayonlari uchun zarur bo'lgan oraliq mahsulotlarni ishlab chiqarishda hal qiluvchi rol o'ynaydi.

  • Fosfoglyukoza izomeraza glikolizdagi ahamiyati va ma'lum kasalliklar bilan bog'lanishi tufayli keng o'rganilgan. Fosfoglyukoza izomerazasini kodlovchi gendagi mutatsiyalar fosfoglyukoza izomeraza etishmovchiligi deb nomlanuvchi kam uchraydigan genetik kasallikka olib kelishi mumkin, bu energiya almashinuvining buzilishi va turli klinik ko'rinishlar bilan tavsiflanadi.

  • Glikolizdagi rolidan tashqari, fosfoglyukoza izomeraza immun reaktsiyalarida ishtirok etish, hujayra signalizatsiyasi va o'simta rivojlanishi kabi glikolitik bo'lmagan funktsiyalarga ega ekanligi aniqlandi. Uning turli funktsiyalari bu fermentning glyukoza almashinuvidagi ishtirokidan tashqari ahamiyatini ta'kidlaydi.


Yüklə 1,58 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   44




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin