xalqaro qarz cjiinmatli qog‘ozlarini alohida ajratib ko‘rsatish
inn m kin.
Xalqaro qar/. qiminatli qog‘ozlarini fond bozorlarida m uom a-
lada b oluvchi asosiy ikki, ya’ni yevroobligatsiya
va chet el obii-
galsiyaiari shakllari mavjud.
N om inal qiymali obligatsiya joylashtiriladigan m am lakatning
milliy pul birligida b o lg a n , ya’ni obligatsiya emitenti uchun x o ri
jiy valutadagi va ushbu mamlakat fond birjasida kotirovka qilina-
digan obligatsivalar -- chet el obligatsiyalari hisoblanadi. M asa
lan, Fransiyaning Angliyada jovlashtirish uchun chiqarilgan qarz
obligatsiyalari nominali funt sterlingda ifodalanadi, Angliya fond
birjasidagi kotirovka natijalari asosida ingliz
investorlari tom oni-
dan sotib olinadi, Ya’ni chet el obligatsiyalari m a ’lum bir m a m -
lakatga ushbu davlat qonun-qoidalari asosida joylashtiriladi. Chet
el obligatsiyalari ham odatda, ja h o n n in g yirik moliyaviy markaz
shaharlarida, masalan, Nyu-York, London, Yaponiya va boshqa
shaharlarda joylashtiriladi. Chet el obligatsiyalaridan
foydalanish
amalivotga 500 yildan beri mavjud b o is a , yevroobligatsiyalar
paydo b o lg a n ig a hozirda atigi 30 yil bo'Id
1
.
Bugungi kunda chet el obligatsiyalari ni asosan rivojiangan
m am lakatlar emissiya qilishmoqda. Ba’zi m am lakatlar tom oni-
dan emissiya qilingan chet el obligatsiyalari o ‘ziga xos nom bilan
ataladi. Masalan, Shveysariya obligatsiyalari — Chocolate Bonds,
Yaponiya obligatsiyalari —
Samourai Bonds, AQSH obligatsiyalari
— Jankee Bonds, Buyuk Britaniya obligatsiyalari — Bulldog va
h.k. Jahon fond bozorining ushbu segmenti yevroobligatsiyalarni
ko‘payishi hisobiga qisqarib bormoqda.
Yevroobligatsiya — xorijiy investorlar orasida xalqaro sindikat
anderrayterlari orqali joylashtiriladigan, emitent va xorijiy inves
torlar uchun chet el valutasida chiqarilgan
qarz munosabatli qim-
matli qog‘oz hisoblanadi. Yevroobligatsiyalar joylashtirilayotgan-
da ja h o n n in g hech qaysi bir mam lakatida ro‘yxatga olinmaydi.
Yevroobligatsiyalar asosan b ank konsorsiumlari, sindikatlari va
xalqaro tashkilotlari to m o n idan emissiya qilinadi.
280
Yevroobligatsiyalarning tu ri sifatida
«dragon»
(m gli/cha
«dragon bonds» atam asid an olingan) obligatsivalarini qavd clish
m u m k in . Ular yevrodollar obligatsiyalar boMib, osiyo bo/.orida
joylashtirilgan (birinchi navbatda Yaponiyada) va m a ’lum bir
osiyo birjasida (odatda, G o ngkong yoki Singapur birjalarida) 1 is-
tingga ega bo‘lgan q im m atli q og‘oz hisoblanadi.
Yevroobligatsiyalar va d ie t
el
obligatsiyalari
o ‘rtasidagi
o ‘xshashlik ularni m a m lak a tla r o ‘rtasida
kapitalni qayta taqsim-
lash vosilasi boMib hisoblanishida, shuningdek, ularni emitent
m am lakatlar milliy valutasidan farqli boshqa valutada emissiya
qilinishida namoyon boMadi.
Yevroobligatsiyalar va chet el obligatsiyalari o ‘rtasidagi farq
esa quyidagilardan iborat:
Birinchidan, yevroobligatsiyalar erkin konvertatsiya qilinadi-
gan valutada emissiya qilinadi. Chet el obiigatsiyasi esa lining
em itenti uchun ixtiyoriy xorijiy
valutada emissiya qilinadi, ya’ni
bunday valutalar erkin konvertatsiya qilinadigan valuta b o im aslig i
h a m m um kin.
Dostları ilə paylaş: