Jahon tarixi
-§. Yevropada Uyg‘onish davri madaniyati
Yüklə 3,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Uyg‘onish davri adabiyoti.
- Uilyam Shekspir
|
9-§. Yevropada Uyg‘onish davri madaniyati
Uyg‘onish davri haqida. Uyg‘onish davri deyilganda ilm-fan, madaniyat, m a’rifat va ma’naviyat yuksalgan davr tushuniladi. Bunday davr dastlab 0 ‘rta Osiyoda IX— XII va XIV—XV asrlarda yuz bergan. Bu haqda Siz VII sinf c j j , 32 « 0 ‘zbekiston tarixi» darsligi kitobidan m a’lumot olgansiz. XIV—XVII asrlarda G ‘arbiy Yevropada ham bu hodisa yuz berdi va u Renessans deb ataldi. Bu masala bilan shug‘ullanuvchi olimlar Uyg‘onish davrini 0 ‘rta asrlar turg‘unligidan yangi davrga o‘tish bosqichi deb baholaganlar. G ‘arbiy Yevropada Uyg‘onish davri o‘z-o‘zidan yuz berib qolmadi. U 0 ‘rta Osiyo Uyg‘onish davrining bevosita ta’sirida yuz bergan. G ‘arbiy Yevropa uyg‘onish davrining vatani Italiya bo ‘ldi. Chunki, bu mamlakatda kapitalistik jamiyatga xos xususiyatlar boshqa davlatlarga nisbatan ertaroq vujudga kelgan edi. G ‘arbiy Yevropa Uyg‘onish davrining asosiy belgilarini quyidagilar tashkil etgan: — jaholat va mutaassiblikni rad etish; — insonni ulug‘lash, uning iste’dodi, aqliy imkoniyatlarini yuzaga chiqarish; — kapitalistik jamiyatning rivojlanishi ilm-fanning yanada taraqqiy etilishini zaruratga aylantirib qo‘yganligi; — adabiyot va san’atda narigi dunyoni emas, hayotdagi go‘zallikni kuylash; — inson erki uchun kurash. Uyg‘onish davri adabiyoti. Uyg‘onish davri adabiyoti va san’atida o‘z davrining buyuk kishilari ijod qildilar. Saxiy tabiat ularning har biriga ko‘p qirrali noyob qobiliyat in’om etgan edi. Bunday noyob qobiliyat egalaridan biri Uilyam Shekspir (1564—1616) bo ‘lgan. U: «Inson — ta- biatning ajoyib m o‘jizasi», deb hisoblardi. U. Shekspir teatrga muhabbat qo‘ydi. Ham aktyor, ham dramaturg sifatida ijod qildi. U. Shekspir insonlarni o‘rab tur- gan olamni sahna, odamlarni esa ak- tyorlar deb tasaw ur qilardi. Teatrning odamlarni taqdir zarbasidan bukilmaslikka o‘rga- tuvchi, sotqinlik va ikkiyuzlamachilikdan nafratlanish hissini tarbiyalovchi, tubanlikka qarshi kurashga o‘rgatuvchi maktab bo‘lib qolishiga astoydil ishonib yashadi. U. Shekspir kelgusi avlodlarga «Otello»,«Gamlet», «Qirol Lir» va «Romeo va Julyetta» kabi mashhur asarlarini meros qoldirdi. Yüklə 3,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|