Jamiyatda gender tenglikni tutgan o’rni. Annotatsiya

JAMIYATDA GENDER TENGLIKNI TUTGAN O’RNI.
ANNOTATSIYA.
Gender tenglik masalasi dunyoning har nuqtasida turli xil odam savdosi tajavuzkorlik ruhiy va jismoniy bosim urf-odat va mentalitetini ijtimoiy mavqeyiga o’z ta’sirini o’tkazmay qolmaydi. Bu esa har bir mamlakatda xotin-qizlarni ijtimoiy ximoya qilish masalari dolzarb ijtimoiy muammolardan biri ekanligini ko’rsatadi.
Kalit so’z. Gender tenglik, tajovuzkorlik, mentalitet, ijtimoiy ximoya.
Jamiyatnign ijtimoiy siyosiy hayotida ayollarning tutgan o’rni va mavqei borligi uning taraqqiyot jarayonida ham ko’rinish mumkin.
“Thomson Reuters Foundation” jamg’armasi ayollar uchun eng xavfli davlatlar ro’yhatini e’lon qildi. Unda BMT tarkibiga kiruvchi 193 davlat orasidagi 10 ta davlat o’rin oldi. Ro’yhatning boshini “Hindiston” egallab har yigirma daqiqada nomusga tegish jinoyati sodir etiladi va ularning 99% e’tiborsiz qoldriladi.
Keying o’rinlarni esa Afg’oniston, Suriya Somali, Saudiya Arabistoni Kongo Yaman Nigeriya va eng so’ngida AQSH o’rin olgan.
Bu esa xotin-qizlarga nisbatan tazyiq va zo’ravonliklarni oldini olish bugungi kunnign eng dolzarb masalasi ekanligini ko’rsatadi.
Shu o’rinda bizning mamlakatimizda ayollarga nechog’lik e’tibor va g’amxo’rlik ko’rsatilayotgani yuksak madaniyat oliy janob qadryatlarimiz va prezidentimiz tashabbuslari va e’tiborlarida ham o’z aksini topmoqda.
Muhtaram Prezidentimiz SH .M. Mirziyoyev BMT ning 78-ssesiyasida so’zlagan nutqlarida ham “Gender tenglikka erishish borasida tizimli ishlar olib bormoqdamiz. Jumladan o’tgan yili oliygohlarga qabul qilinga talabalarning 49% qizlar tashkil qiladi.
Xotin qizlarning davlat boshqaruvidagi ulushi 35% ga yetdi. Ayollar va voyaga yetmaganlarni zo’ravonlikdan ximoya qilish maqsadida alohida qonunlar qabul qilindi” deb aytib o’tdilar.
Darhaqiqat O’zbekiston Respublikasi prezidentinign “Yetim bolalar va ota-onasini qarmog’idan mahrum bo’lgan bolaalrni ijtimoiy himoya qilishni kuchaytirishga qaratilgan qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risidagi “ PQ 4185 son qarori 2019-2-sentabrdagi “ Xotin qizlarni tazyiq va zo’ravonlikdan ximoya qilish to’g’risidagi 561-sonli, O’zbekiston Respublikasining “Xotin-qizlar va erkaklar uchun teng xuquq hamda imkoniyatlar kafolatlari to’g’risida” gi 562-sonli Vzirlar mahkamasi 2018-yil 12-apreldagi “Og’ir ijtimoiy nogironligi bo’lgan, kam ta’minlagan, farzandlarini to’liqsiz oilada tarbiyalayotgan va uy-joy sharoitlarini yaxshilashga muhtoj onalarga arzon uy-joylar berish tartibi to’g’risidagi nizomni tasdiqlash” haqidagi qarori bunga yaqqol misol bo’ladi.
Qolaversa dinimiz va milliy qadryatlarimizha mayolni muqaddasligini, ularni e’zozlash va g’amxo’rlik ko’rsatishni tadbiq etadi.

Xulosa qilib aytadigan bo’lsak davlat va jamiyat e’tibori va g’amxo’rligi ayollarni o’z o’rnini topishi va e’zozlanishida kata ahamiyatga egadir.

Chunonchi ayollarni ulug’lab adolatli munosabatda bo’lgan xalq yuksak ma’naviyatli millat sifatida xurmat qozonadi. Ayollara nisbatan kamsitishlarni barcha shakllariga barham berishda ta’lim tarbiya, ayollarnign ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy faolligini oshirish juda muhim deb o’ylayman. Bunda jamiyatdagi ijtimoiy-ma’naviy muhitni sog’lomlashtirishni mahalla insitituti va oilada olib boorish juda muhimdir