Jismoniy shaxslar
Yüklə 3,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
1.3. “Jismoniy shaxslarni soliqqa tortish” fanining mutaxassis kadrlarni tayyorlashdagi roli Soliqlarning paydo bo‗lishi davlatning paydo bo‗lishi bilan bog‗liq bo‗lganligi uchun hamda hozirgi O‗zbekistonda ijtimoiy himoyalangan bozor iqtisodiyoti sharoitida davlat uni tashkilotchisi ekanligidan jismoniy shaxslarni soliqqa tortish fani davlatning o‗ta zarur bo‗lgan xilma - xil vazifalari bilan chambarchas bog‗liq va ularga asoslanadi. Davlat mamlakatda yaratilgan ijtimoiy mahsulot ishlab chiqarish uni taqsimlashning qonun-qoidalarini ishlab chiqadi. Bu taqsimlashdagi munosabat bozor iqtisodiyoti sharoitida pul orqali amalga oshirilgan- ligidan davlat uni taqsimlashni ham pul munosabatlari orqali, ya‘ni 11 soliq, pul va kredit orqali amalga oshiradi. Davlatning bunday faoliyatini o‗rganish jismoniy shaxslarni soliqqa tortish fanining diqqat - markazida turadi. Bozor iqtisodiyoti talab va taklif, raqobat, qiymat va boshqa qo- nunlar orqali amalga oshiriladi. Bozor iqtisodiyoti – erkin iqtisodiyot, pulli munosabatlar iqtisodiyotidir. Soliqlar ham pul munosabatlarini ifoda etganligi uchun bozor iqtisodiyoti tarkibiga kiradi, uning ajralmas qismidir. Bozor iqtisodiyoti qonunlari – jismoniy shaxslarni soliqqa tortish fanining asosini tashkil etadi. U qonunlarni chuqur anglamasdan turib jismoniy shaxslarni soliqqa tortish mexanizmini tushunib bo‗lmaydi. Bozor iqtisodiyoti qonunlarini o‗rganib chiqib, davlat yalpi ichki mahsulot qiymatini soliqlar orqali taqsimlash vazifasini o‗z zimmasiga oladi. Shunday ekan, davlat to‗g‗risidagi ta‘limot – davlatning iqtisodiyotni boshqarishda bosh rol o‗ynashi jismoniy shaxslarni soliqqa tortish fanining asosi bo‗lib xizmat qiladi. Davlat bozor iqtisodiyotini boshqarishda yetakchilik, boshqaruvchilik rolini o‗ynaydi. Davlat soliqlarni iqtisodiy mohiyati va vazifalarini o‗rganib chiqib, uni amaliyotga tatbiq qilishni o‗z zimmasiga oladi. Soliq xizmati xodimlari o‗zlariga qonuniy hujjatlarda yuklangan vazifalarni muvaffaqiyatli bajarishlari uchun faqat amaliy jihatdan soliqlarni bilibgina qolmasdan, soliqlarning mohiyati, belgilari, ularning obyektiv zarurligiga, davlatning soliq siyosati, soliqlar tizimi, soliqqa tortish tizimi, soliq idoralari tizimi va boshqalar kabi nazariy masalalarni chuqur bilishlari zarur. Buning uchun esa jismoniy shaxslarni soliqqa tortish fanini chuqur o‗rganish kerak. Shuni nazarda tutish zarurki, Leonardo da Vinchi aytganidek: ―Nazariya qo‗mondon, amaliyot askarlardirˮ nazariya amaliyotni to‗g‗ri yo‗lga boshlovchi kompasdir. Har qanday vazifalarni kadrlar hal qiladi. Shuning uchun, ular chuqur nazariy bilimga va kasb mahoratiga ega bo‗lishlari zarur. Fanning mazmunini chuqur egallagan har qanday mutaxassis jismoniy shaxslarni soliqqa tortish jarayonini o‗rganishda va ularni hayotga to‗g‗ri hamda to‗liq tatbiq etishda adashmaydi. Shunday ekan bu fan davlat soliq xizmati xodimlari, soliq sohasi vakillari, ilmiy xodimlar uchun o‗zlarining ilmiy salohiyatlarini oshirishda muhim ahamiyat kasb etadi. |