Jismoniy shaxslar



Yüklə 3,82 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/250
tarix25.12.2023
ölçüsü3,82 Mb.
#195079
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   250
Jismoniy shaxslar (1)

 
UO„K: 336.226.11(075) 
KBK: 65.216.4ya7

ISBN 978-9943-13-815-5 


© A.S.Jo‗rayev, M.S.Usmanova,
A.M.Amanov,
 
Sh.U.Qiyosov, 2019
© ―IQTISOD-MOLIYA‖, 2019 



================================================== 
 
KIRISH 
 
Mustaqil taraqqiyot yo‗lini tanlab, demokratik davlat qurish yo‗li-
dan borayotgan respublikamizning bozor munosabatlariga o‗tishi sha-
roitida ijtimoiy hayotimizning barcha sohalarida bo‗lgani kabi soliq 
tizimida ham chuqur o‗zgarishlarni amalga oshirish hozirgi kunning 
asosiy talabidir. Zero, O‗zbekiston Respublikasida iqtisodiyotning 
erkinlashuvi va islohotlarning chuqurlashuvi jarayoni byudjet-soliq 
tizimini ham muntazam takomillashtirib borishni taqozo qiladi. Soliq 
siyosati soliq tizimi islohotlarining muhim yo‗nalishi sifatida 
iqtisodiyotni tartibga solish hamda uning barqarorligini ta‘minlash 
jarayonida har qachongidan ham muhimroq bo‗lib bormoqda.
Respublikamizda yuritilayotgan soliq yukini kamaytirishga 
qaratilgan soliq siyosati iqtisodiyotdagi tarkibiy o‗zgarishlarga, xo‗jalik 
yurituvchi subyektlarning ishbilarmonlik faolligi va moliyaviy 
barqarorligini ta‘minlashga, kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning 
yanada rivojlanishini rag‗batlantirishni kuchaytirishga, mamlakat 
iqtisodiyotining barqaror faoliyat yuritishida uning rolini oshirishga, 
yangi ish joylarini shakllantirish va aholi bandligini ta‘minlashga, 
shuningdek, xususiy tadbirkorlik faoliyatini tashkil etish hamda 
yuritish uchun qo‗shimcha ravishda qulay shart-sharoitlar yaratishga 
hamda tadbirkorlik subyektlarining huquqlari va qonuniy manfaatlariga 
rioya etilishini ta‘minlashga xizmat qilmoqda. Prezidentimiz 
Sh.Mirziyoyev ta‘kidlaganlaridek – «Barcha biznes toifalari uchun 
soliq yukini kamaytirish va qulaylashtirish, shu asosda ishlab chiqa-
rishni va soliqqa tortiladigan bazani kengaytirish zarur. O‗z ehtiyoji 
uchun obyektlar qurayotgan, yangi tashkil etilgan kichik va o‗rta 
tadbirkorlik subyektlariga yagona soliq to‗lovini ma‘lum muddatga 
kechiktirish huquqini berish darkor. Shuningdek, kichik korxonalar 
uchun qo‗shimcha qiymat solig‗i to‗lashga o‗tishni rag‗batlantirish 
shart. Shu bilan birga, tez rivojlanayotgan, yiriklashib borayotgan 
korxonalarni rag‗batlantirish siyosatiga o‗tish lozim. Soliq imtiyozlari 
berishda individual yondashuvlardan voz kechib, ularni faqat 



iqtisodiyotning ma‘lum tarmoqlari uchun qo‗llash amaliyotiga o‗tishni 
taklif etaman».
1
Ma‘lumki, jismoniy shaxslar to‗laydigan soliqlar byudjet 
daromadlari tizimida katta ulush egallamaydi, ammo, soliq tizimida 
munosib ahamiyatga egadir. Jismoniy shaxslar to‗laydigan soliqlarni 
nazariy jihatdan tadqiq etish va ushbu soliqlarni soliq-byudjet 
tizimidagi rolini oshirishga xizmat qilsa, ikkinchi tomondan aholining 
soliqlar xususidagi fikrlarini ijobiy tarzda bo‗lishini ta‘minlaydi. 
Shundan kelib chiqib aytish mumkinki, jismoniy shaxslardan 
undiriladigan soliqlar va ulardan beriladigan imtiyozlarni talaba-
o‗quvchilarga to‗laroq yetkazish, ushbu yo‗nalish bo‗yicha istiqbolli 
dasturlarni ishlab chiqish, oliy o‗quv yurtlari ta‘lim yo‗nalishlari uchun 
darsliklar va o‗quv qo‗llanmalar tayyorlash, ilg‗or pedagogik 
texnologiyalarni ta‘lim tizimida tadbiq etishni amalga oshirish 
hukumatimiz diqqat e‘tiborida bo‗lgan asosiy vazifalardan hisoblanadi. 
Shu boisdan ham ushbu darslik jismoniy shaxslar to‗laydigan soliqlarni 
o‗rganishga bag‗ishlangan bo‗lib, u oliy ta‘lim muassasalari 5230800 - 
―Soliqlar va soliqqa tortish‖ bakalavriat yo‗nalishlarida tahsil 
olayotgan talabalar uchun mo‗ljallangan. 
Darslik O‗zbekiston Respublikasining ―Davlat soliq xizmati 
to‗g‗risida‖gi qonuni, Soliq kodeksi, O‗zbekiston Respublikasi Prezi-
denti va Vazirlar Mahkamasining tegishli qarorlari hamda boshqa soliq 
qonunchiligiga oid me‘yoriy hujjatlar asosida tayyorlandi. 
Ushbu darslikda jismoniy shaxslar to‗laydigan soliqlar o‗nta bobga 
bo‗lib o‗rganilgan bo‗lib, har bir bob qo‗yilgan savollar orqali batafsil 
yoritib berilgan. 
Birinchi bobda ―Jismoniy shaxslarni soliqqa tortish‖ fani soliq 
nazariyasi fanining tarkibiy qismi sifatida tutgan o‗rni hamda uning 
maxsus, ya‘ni chuqurlashtirilgan va kengaytirilgan asosda o‗rganila-
digan bo‗limi ekanligi, ijtimoiy yo‗naltirilgan bozor iqtisodiyoti 
sharoitida jismoniy shaxslarni soliqqa tortish fanining tutgan o‗rni 
batafsil yoritib berilgan. 
Darslikning ikkinchi bobida jismoniy shaxslar tomonidan to‗lana-
digan umumdavlat va mahalliy soliqlar hamda boshqa majburiy to‗lov-
lar, soliqlarning guruhlarga ajratilishi, jismoniy shaxslardan undiri-
1

Yüklə 3,82 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   250




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin