Jismoniy shaxslar

soliq solish bazasi
hisoblanadi. 
Suv resurslarining yer usti va yer osti manbalaridan olingan suv 
hajmi suv o‗lchagich asboblarining ko‗rsatkichlari asosida aniqlanadi.
 
5.4-jadval 
Yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan suv resurslaridan 
foydalanganlik uchun soliqning 2019 yil uchun belgilangan 
STAVKALARI
21
 
To‗lovchi 
1 m
3
uchun stavka, (so‗m) 
Yer usti suv 
resurslari 
manbalari 
Yer osti suv 
resurslari 
manbalari 
Tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish jarayonida suvdan 
foydalanadigan jismoniy shaxslar 
120 
150 
Suvdan o‗lchagich asboblarsiz foydalanilgan taqdirda, uning hajmi 
suv obyektlaridan suv olish limitlaridan, suv iste‘molining texnologik 
va sanitariya normalaridan, ekinlar hamda dov-daraxtlarni sug‗orish 
normalaridan yoki ma‘lumotlarning to‗g‗riligini ta‘minlovchi boshqa 
usullardan kelib chiqqan holda aniqlanadi.
Soliq to‗lovchilar yer usti va yer osti manbalaridan olib 
foydalanilgan suv resurslari hajmlarining alohida-alohida hisobini 
yuritadilar.
21
O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 26 dekabrdagi ―O‗zbekiston 
Respublikasining 2019 yilgi asosiy makroiqtisodiy ko‗rsatkichlari prognozi va davlat 
byudjeti parametrlari hamda 2020-2021 yillarga byudjet mo‗ljallari to‗g‗risida»gi PQ-
4086-son qaroridan olindi. 

---

211 
Suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq summasi soliq 
solinadigan bazadan va belgilangan stavkalardan kelib chiqqan holda 
hisoblab chiqariladi. 
Yuridik shaxs tashkil etgan va tashkil etmagan holda tuzilgan 
dehqon xo‗jaliklari uchun suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq 
summasi davlat soliq xizmati organlari tomonidan soliq solinadigan 
bazadan va belgilangan stavkalardan kelib chiqqan holda belgilanadi. 
Yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan suv resurslaridan 
foydalanganlik uchun soliqning hisob-kitobi suvdan foydalanish yoki 
suv iste‘moli joyidagi davlat soliq xizmati organlariga ortib boruvchi 
yakun bilan soliq davridan keyingi yilning 25 yanvarigacha taqdim 
etiladi.
Soliq davri mobaynida yakka tartibdagi tadbirkorlar suv 
resurslaridan foydalanganlik uchun soliq bo‗yicha joriy to‗lovlarni 
to‗laydilar. 
Yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan — soliq davrida suv 
resurslaridan foydalanganlik uchun soliq bo‗yicha yilning har choragi 
uchinchi 
oyining 
25-kunidan 
kechiktirmay 
suv 
resurslaridan 
foydalanganlik uchun soliq yillik summasining to‗rtdan bir qismi 
miqdorida joriy to‗lovlar to‗lanadi.
Soliq davri mobaynida mo‗ljallanayotgan soliq solinadigan baza 
o‗zgargan taqdirda, soliq to‗lovchi suv resurslaridan foydalanganlik 
uchun soliq summasi to‗g‗risida aniqlashtirilgan ma‘lumotnoma 
taqdim etishga haqli. Bunda soliq davrining qolgan qismi uchun joriy 
to‗lovlarga suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliqning o‗zgarish 
summasiga teng ulushlarda tuzatish kiritiladi.
Soliq davrida suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq to‗lash 
joriy to‗lovlar hisobga olingan holda soliq to‗lovchilar tomonidan, 
suvdan foydalanish yoki suv iste‘moli joyida, hisob-kitob taqdim 
etiladigan muddatdan kechiktirmay amalga oshiriladi.
Soliq davrida suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq 
bo‗yicha joriy to‗lovlar summasi hisob-kitobga ko‗ra byudjetga 
to‗lanishi lozim bo‗lgan soliq summasiga nisbatan 10 foizdan ortiq 
miqdorga kamaytirilgan taqdirda, davlat soliq xizmati organi joriy 
to‗lovlarni suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliqning haqiqiy 
summasidan kelib chiqib, penya hisoblagan holda qaytadan hisoblab 
chiqadi. Suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq to‗lashni 
to‗lovchilar tomonidan suvdan foydalanish yoki suv iste‘moli joyida 

---

212 
hisob-kitob taqdim etiladigan muddatdan kechiktirmay amalga 
oshiriladi. Yakka tartibdagi tadbirkorlar faoliyati davomida yer 
qa‘ridan foydali qazilmalarni kavlab olgan, mineral xomashyodan yoki 
texnogen mineral hosilalardan foydali komponentlarni ajratib olgan 
holda yer qa‘ridan foydalangan holatlarda yer qa‘ridan foydalanganlik 
uchun soliqni to‗laydilar.
Tadbirkorlik faoliyati bilan shug‗ullanuvchi jismoniy shaxslar 
uchun kavlab olingan (ajratib olingan) tayyor mahsulotning hajmi yer 
qa‘ridan foydalanganlik uchun soliq solish obyektidir. Tayyor 
mahsulotlar ro‗yxati O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori 
bilan belgilanadi. 
Yer qa‘ridan foydalanganlik uchun soliq stavkasi belgilangan va 
realizatsiya qilish yoki topshirish, shu jumladan bepul berish, 
shuningdek mahsulot ishlab chiqarish maqsadida o‗z iste‘moli va 
boshqa ehtiyojlari uchun mo‗ljallangan foydali qazilma (foydali 
komponent) tayyor mahsulot deb e‘tirof etiladi.
Soliq solish obyekti tayyor mahsulotning har bir turi bo‗yicha 
alohida aniqlanadi. 
Uglevodorodlar uchun soliq solish obyekti quyidagilardir: 
- sanoat yo‗sinida dastlabki qayta ishlovdan o‗tkazilgan kavlab 
olingan uglevodorodlar, shu jumladan qo‗shilib chiqadigan foydali 
qazilmalar va foydali komponentlar;
- uglevodorodlarni qayta ishlash jarayonida ajratib olingan, lekin 
oldingi kavlab olinganda va qayta ishlanganda qayta ishlanadigan 
foydali qazilmalar tarkibida tayyor mahsulot sifatida soliq solinmagan 
foydali komponentlar. 
Qatlamdagi bosimni saqlab turish va (yoki) uglevodorodlarni tugal 
texnologik jarayon doirasida ajratib olish uchun mahsuldor qatlamga 
qayta haydab kiritiladigan tabiiy gaz hajmi soliq solish obyekti 
bo‗lmaydi.
Ajratib olingan qimmatbaho metallar va qimmatbaho toshlar, shu 
jumladan texnogen mineral hosilalardan ajratib olingan qimmatbaho 
metallar va qimmatbaho toshlar qimmatbaho metallar va qimmatbaho 
toshlar uchun soliq solish obyektidir. 
Yer qa‘ridan foydalanganlik uchun soliqni hisoblab chiqarish 
uchun kavlab olingan (ajratib olingan) tayyor mahsulot hajmining 
hisobot davri uchun o‗rtacha olingan realizatsiya qilish bahosida 
hisoblab chiqilgan qiymati soliq solinadigan bazadir. 

---

213 
Hisobot davri uchun o‗rtacha olingan realizatsiya qilish bahosi har 
bir kavlab olingan (ajratib olingan) tayyor mahsulot bo‗yicha alohida, 
pulda ifodalangan realizatsiya qilish hajmlarini (qo‗shilgan qiymat 
solig‗i va aksiz solig‗ini chegirgan holda) naturada ifodalangan 
realizatsiya qilish hajmiga bo‗lish orqali aniqlanadi. 
Hisobot davrida tayyor mahsulot realizatsiya qilinmagan bo‗lsa, 
soliq solinadigan baza realizatsiya qilish amalga oshirilgan oxirgi 
hisobot davrida tayyor mahsulotni realizatsiya qilishning o‗rtacha 
olingan bahosidan kelib chiqqan holda aniqlanadi. 
Tayyor mahsulot umuman realizatsiya qilinmagan taqdirda, soliq 
solinadigan baza hisobot davrida mazkur foydali qazilmalarni kavlab 
olishning (ajratib olishning) ishlab chiqarish tannarxidan kelib chiqqan 
holda aniqlanadi. Bunda soliq to‗lovchi realizatsiya qilish amalga 
oshirilgan 
o‗sha hisobot davrida hisoblangan yer qa‘ridan 
foydalanganlik uchun soliq summasiga hisobot davrida tarkib topgan 
o‗rtacha olingan bahodan kelib chiqqan holda keyingi tuzatishni 
kiritishi shart. Tayyor mahsulot tannarxidan past bahoda realizatsiya 
qilingan yoki topshirilgan taqdirda o‗rtacha olingan bahoni hisob-kitob 
qilish uchun tannarx qabul qilinadi, lekin u deklaratsiya qilinayotgan 
baholardan yuqori bo‗lmasligi kerak. Tayyor mahsulot (tayyor 
mahsulotning bir qismi) boshqa tayyor mahsulotni ishlab chiqarish 
uchun xomashyo bo‗lgan yoki tayyor mahsulot (qayta ishlab hosil 
qilingan mahsulot) o‗zining ishlab chiqarish yoki xo‗jalik ehtiyojlari 
uchun foydalanilgan hollarda bunday mahsulot uchun soliq solinadigan 
baza kavlab olingan (ajratib olingan) tayyor mahsulotning ishlab 
chiqarish tannarxidan kelib chiqqan holda aniqlanadi. 
Tadbirkorlik faoliyati bilan shug‗ullanuvchi jimoniy shaxslar 
uchun — soliq davri va hisobot davri kalendar yil hisoblanadi. 
Yer qa‘ridan foydalanganlik uchun soliq soliq solinadigan bazadan 
va belgilangan stavkadan kelib chiqqan holda hisoblab chiqariladi. 
Yer qa‘ridan foydalanganlik uchun soliq bo‗yicha hisob-kitoblar 
Jismoniy shaxslar tomonidan - yiliga bir marta, soliq davridan keyingi 
yilning 1 fevralidan kechiktirmay taqdim etiladi. Yer qa‘ridan 
foydalanganlik uchun soliq jismoniy shaxslar tomonidan - hisob-kitob 
taqdim etiladigan muddatdan kechiktirmay to‗lanadi. 
Hisobotni taqdim etmaganlik, o‗z vaqtida taqdim etmaganlik yoki 
belgilanmagan shaklda taqdim etganlik uchun: 

---

214 
- O‗zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 115-moddasiga 
asosan - Sоliq hisоbоtini o‗z vaqtida taqdim etmaganlik va kameral 
nazоrat natijalari bo‗yicha aniqlangan tafоvutlar asоslarini yoxud 
aniqlashtirilgan sоliq hisоbоtini belgilangan muddatda taqdim 
etmaganlik uchun sоliq to‗lоvchi – yuridik shaxsning mansabdоr 
shaxsi yoki sоliq to‗lоvchi – jismоniy shaxs mahmuriy javоbgarlikka 
tоrtiladi.
- O‗zbekiston Respublikasi Ma‘muriy javobgarlik to‗g‗risidagi 
kodeksining 174-moddasiga asosan fuqarolarga eng kam ish haqining 
bir baravaridan uch baravarigacha miqdorda jarima solishga sabab 
bo‗ladi.