Jismoniy shaxslar

 
III. ODATDAN TASHQARI HOLATLAR 
 
9-VAZIYAT 
O‗rindosh xodim daromadlaridan JSHDS hisob-kitobi. 
Soliq kodeksining 180-moddasi 2-qismida nazarda tutilgan 
imtiyozga ega o‗rindosh xodimga yanvar-mart oylarida oyiga 800 000 
so‗mdan ish haqi to‗langan. Xodimning yil boshidan daromali 2 400 
000 so‗mni (800 000 x 3) tashkil qiladi. 
Asosiy bo‗lmagan ish joyidan yoki boshqa yuridik shaxslardan 
olingan daromadlarga to‗lov manbaida JSHDSni hisoblab chiqarish 
Soliq kodeksining 180-moddasida nazarda tutilgan imtiyozni 
qo‗llamasdan jami daromad summasidan amalga oshiriladi (Soliq 
kodeksining 186-moddasi 8-qismi). 
Agar asosiy bo‗lmagan ish joyidan yoki boshqa yuridik 
shaxslardan daromad oladigan jismoniy shaxs buxgalteriyaga undan 

---

128 
JSHDSni eng yuqori stavkada ushlab qolish haqida ariza taqdim etsa, u 
holda daromad to‗lovchi yuridik shaxs imtiyozlarni qo‗llamagan holda 
uni eng yuqori stavkada ushlab qoladi (Soliq kodeksining 186-moddasi 
9-qismi). Bunday ariza mavjud bo‗lmagan hollarda JSHDS shkala 
bo‗yicha ushlab qolinadi, soliq to‗lovchi esa soliq organlarida o‗tgan 
yil uchun jami daromadlarini keyingi yilning 1 apreliga qadar 
deklaratsiyalashi shart. 
I. O‗rindosh buxgalteriyaga JSHDSni eng yuqori stavkada ushlab 
qolish haqida ariza taqdim etmagan. 
Uning yanvar-mart oylarida olgan daromadiga 7,5%lik stavka 
buyicha soliq solinadi. JSHDS: 
(2 400 000 - 516 720) x 7,5% = 141 246 so‗mga teng. 
Yanvar-fevral oylarida 94164 so‗m JSHDS ushlab qolingan. Mart 
oyidagi soliq summasi 47 082 so‗mga (141246 – 94164) teng.
SHJBPHga majburiy badallar 37 665,6 so‗mga ((2 400 000 - 516 
720) x 2%) teng. 
Yanvar-fevral oylarida SHJBPHga 25110,4 so‗m o‗tkazilgan, mart 
oyida ajratmalar 12 555,2 so‗mni (37 665,6 – 25110,4) tashkil qiladi. 
Mart oyi uchun byudjetga 34 526,8 so‗m (47 082-12 555,2) 
JSHDS o‗tkaziladi. 
Majburiy sug‗urta badallari summasi 64 000 so‗mni (800 000 x 
8%) tashkil etadi. 
Soliq va sug‗urta badallari ushlanganidan keyin xodim 688 918 
so‗m (800 000 - 47 082 - 64 000) ish haqi oladi. 
II. O‗rindosh xodim buxgalteriyaga JSHDSni eng yuqori – 
22,5%lik stavkada ushlab qolish haqida ariza taqdim etgan. 
O‗rindoshning daromadi 5 167 210 so‗mdan oshmasligiga 
qaramay, xodimning arizasiga ko‗ra uning butun ish haqiga 22,5%lik 
stavka bo‗yicha soliq solinadi. Yanvar-mart oylari uchun JSHDS 
summasi 540 000 so‗mga (2 400 000 x 22,5%) teng.
Yanvar-fevral oylarida 360 000 so‗m JSHDS ushlab qolingan. 
Mart oyida uning summasi 180 000 so‗mni (540 000 - 360 000) tashkil 
etadi. 
Jami ish haqidan (nol stavkasi bo‗yicha soliq solinadigan 
daromadni chegirmagan holda) SHJBPHga badallar (2%) hisoblab 
yoziladi. Yanvar-mart oylarida ularning summasi 48 000 so‗mni (2 400 
000 x 2%) tashkil qiladi. 

---

129 
Yanvar-fevral oylarida SHJBPHga 32 000 so‗m o‗tkazilgan, mart 
oyi uchun 16 000 so‗m (48 000 - 32 000) o‗tkaziladi. 
Byudjetga 164 000 so‗m (180 000 -16 000) JSHDS o‗tkaziladi. 
Mart oyi uchun sug‗urta badallari 64 000 so‗mni (800 000 x 8%) 
tashkil qiladi. 
JSHDS va sug‗urta badallari ushlanganidan keyin o‗rindosh xodim 
556 000 so‗m (800 000 - 180 000 - 64 000) ish haqi oladi.