Jismoniy tarbiya nazariyasi va usuliyati

VI sinflar uchun o‘quv yilining
I choragi uchun ishchi reja 
O‘quv
materiali
1
2
3
4
5
6
7
8
Bilim 
asoslari 
To‘siqlardan
oshish (o‘tish)da
xavfsizlik qoidalari.
Ertalabki
gimnastika
(EGG)ning yangi
kompleksi mazmuni
Saf 
IV sinfda
o‘tilganlarni
takrorlash
Saf qadami
URM 
Yugurish
bilan
maxsus
mashqlar
Sakrashlar
bilan maxsus 50m.li
yo‘lakda
bajariladigan
estafetalar
To‘siqlarni
oshib o‘tish (4-5 ta
to‘siq)
Qarshilik
ko‘rsatish bilan juft
bo‘lib gimnastika
ko‘rsatish bilan juft
bo‘lib
Gimnastika
aramchilari bilan
To‘ldirma
to‘p (gantel)lar
bilan
zaryadka
tipidagi
yengil 
atletika 
Bir qo‘lga
tayanib start olish
(takrorlash) past
start
Past startdan
60 m.ga yugurish
Yugurib
uzunlikga sakrash
To‘rt-besh
qadam qilib tennis
to‘pini
(150gr)
uloqtirish
O‘zgarmas
temp bilan yugurish

---

Basketbol 
To‘pni qabul
qilish va uzatish
Uch kishi
bo‘lib turgan joyini
o‘zgartirib to‘p
uzatish
Yurib va
yugurib (to‘riga)
to‘p uzatish
To‘pni olib
yurib korzinaga
tashlash
2x3, 4x4
bo‘lib
soddalashtirilgan
qoida bilan o‘ynash
O‘yinlar 
To‘siqlar
osha estafetalar
Jismlar bilan
estafetalar
Basketbol
elementlari bilan
estafetalar

Bir-biriga

otish
Xarakat 
tayyorgarligini 
nazorati 
Yuqori
startdan 30m.ga
yugurish
Uzunlikga
turgan
joyidan
sakrash
Perekladinad
a tortilish
Tekshirish 
mashqlari 
Yugurish-
60m.ga
To‘p
uloqtirish (150gr.
yugurib)
Uzunlikga
yugurib
turib
sakrash
Yugurish-
1500m.ga
Perekladinad
a tortilish
O‘il bolalar
baland turnikda
Qiz bolalar
past turnikda

Shartli belgilar:

---

(+) belgisi materialdan darsda foydalanish kerakligini bildiradi.

U – xarakat faoliyatini bevosita o‘qituvchi nazorati ostida o‘zlashtirish.
M – xarakat faoliyatini mustaxkamlash.
Tk – xarakat faoliyatini takomillashtirish.
N – o‘quv dasturidagi bilimlar, malaka va ko‘nikmalar, test bo‘yicha nazorat ko‘rsatgichlarini xisobga olish.
«Jismoniy madaniyat» predmetini o‘qitilishi

V sinfning II choragi uchun ish rejasi 
darsl
ar
v
aqti
dusha
nba
seshan
ba
chorshan
ba
payshan
ba
j
uma
sh
anba
F

Ishchi rejaning tushuntirish xati 
«Jismoniy madaniyat» predmetini V sinflarning II choragida o‘qitish ishchi rejasi umumiy taolim maktablari
uchun maolum dastur asosida tuzilgan. II chorakdagi ishchi rejada jismoniy tarbiyaning quyidagi vazifalarini xal qilish
nazarda tutiladi:
1) V sinf o‘quvchilarini soligini yanada mustaxkamlash va jismoniy tayyorgarligini oshirish. Jismoniy
mashqlarning xar tomonlama taosiri orqali ular organizmini muxim funksional tizimlarini rivojlantirishga taosir etish,
aossiy jismoniy sifatlarini tarbiyalash;
2) dasturning «Akrobatika asoslari bilan gimnastika» bo‘limining bazasi bo‘lgan malakalarga o‘qitish va
«Basketbol» sport o‘yini texnikasi bilan birlamchi tanishtirish.
Ishchi rejada ko‘rsatilgan vazifalar bilan muvofiq II chorakning xar bir darsiga o‘quv materialining quyidagilari
tavsiya qilingan:
1)ushbu chorakga rejalashtirilgan amaliy turlarning asosiy bilimlari;
2)saf mashqlari;
3)umumiy rivojlantiruvchi jismoniy mashqlar;
4)gimnastikadagi tayanib sakrashlar;
5)akrobatikaning asoslari;
6)brevnodagi muvozanat saqlash mashqlari (qizlar);
7)turli xil balandlikdagi bruspyadagi mashqlar (qizlar);
8)past bruspyalardagi mashqlar;
9)turnikda mashqlar (o‘il bolalar);
10)jismoniy sifatlarni rivojlantirish uchun o‘yinlar va maxsus mashqlar.
Aslida xozirgi kun ish tajribasi shuni ko‘rsatmoqdaki II chorakdagi darslarni kompleksli tashkillash maqsadga
muvofiq. Chunki O‘zbekistonning iqlim sharoitida II chorak asosan sport zalidan tashqarida o‘tkaziladigan darslar,
ularda asosan yengil atletika, sport o‘yinlari, batba va unga tayyorgarlik bo‘yicha materiallar rejalashtirilishi maqsadga
muvofiq. Gimnastika materialini chorakning oxirgi ikki xaftasiga rejalashtirilsa (kutilgan yoingarchilik, sovuq) xullas
kech kuz kaprizlari sodir bo‘lsa, mashulotlar sport zallariga ko‘chiriladi va reja buzilmaydi, taolimda ko‘zlangan
maqsadga oson erishiladi. Asosan yugurish, xarakatli o‘yinlar, estafetalar, basketbol o‘yinining elementlarini
rejalashtirish tavsiya etiladi.
Barcha darslarning chigal yozish (darsning tayyorlov qismi) mashqlari mazmuniga davom etish muddati uzoq
bo‘lmagan yugurishlar, bunda asosiy eotibor yugurish texnikasiga qaratiladi. Unda kamchiliklar aniqlansa o‘qiuvchi
tomonidan lozim bo‘lgan tuzatishlar qilinadi. Umumiy chidamlilikni tarbiyalash uchun trenirovka vositalarini
yo‘naltirilgan ketma-ketlikda qo‘llash maqsadida I chorak (yengil atletika-yugurish yuklamasi) va III chorakda (qishki
yugurishlar)ga qator darslarda darsning asosiy qismini oxirga yugurish bo‘yicha, trenirovkalar (davomli yugurishlar),
shuningdek xarakatli o‘yinlar va estafetalar rejalashtiriladi.
Biz tavsiya qilgan taxminiy ish rejalarida gimnastikdan qator gimnastika kombinatsiyalarni bajarish bilan joriy
zachetlar topshirish nazarda tutilgan: brevnodagi mashqlar (qizlar uchun), akrobatika mashqlari (bolalar va qizlar),
kozelda tayanib o‘tirib depsinish bilan sakrashlar, egilish bilan soskok (egilib sakrab tushishlar) bajarishlar (bolalar va
qizlar), kanatga ikki usul qo‘llab tirmashib chiqishlar maxsus rejalashtiriladi.
Biz 286 betda 2-chorakning 22-darsini taxminiy mazmunini yoritdik. Shu yo‘sindagi dars mazmuni vaqtdan
mukammal foydalanishning imkonini beradi va xar bir dars uchun yoziladi.