Jo‘rayev 0 ‘zbekiston tarixi (Milliy istiqlol davri) uchinchi kitob «sharq» nashriy ot-matb aa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati toshkent 2011

Ikkinchidan, 
jamiyatni demokratlashtirish bu bevosita iqtisodiy 
islohotlardan tortib huquqiy, siyosiy va ma’naviy yangilanishlarga 
bevosita tayangan voqelikdir. Sessiyada ta’kidlanganidek «demokra- 
tiyalash jarayonining ayni ana shu huquqiy, siyosiy va ma’naviy jara- 
yonlari iqtisodiy taraqqiyotdan orqada qolmoqda». Bu «talay muhim 
qonunlar, tegishli qonun hujjatlari bilan mustahkamlanmaganligida, 
qabul qilingan huquqiy me’yorlar va kafolatlami ro’yobga chiqa- 
rishning aniq mexanizmi yetarli darajada ishlab chiqilmagan»ida 
ko‘rinadi.
Ayni ana shunday qarashning o ‘zi hokimiyatning qonun chiqa- 
mvchi, ijro etuvchi va sud tizimlari hamda jamoat tashkilotlari keng 
miqyosli faoliyatini kuchaytirish, ta’sirchanligini va ish samäfadorli- 
gini oshirish zarurligini ko’rsatadi. Yoki aniqroq qilib aytganda ular 
faoliyatini inson huquqlari va erkinliklarini himoya qilishning butun
221

---

bir tizimini yaratishga, bu sohada uzoq muddatli pirovard maqsadlar- 
ni inobatga oigan strategik dasturlami ishlab chiqishga, uni hayotga 
izchillik va sobitqadamlik bilan joriy etishga shu yo‘l bilan odamlar 
tafakkurida o‘zgarish yasab, jamiyat m a’naviy qiyofasini shakllanti- 
rishga safarbar etish lozimligini ko‘rsatadi.
Uchinchidan, 
qonun ustuvorligiga erishish, qonun oldida bar- 
chaning tengligini ta’minlash lozim. Eng aw alo huquq-tartibot 
ishlarini, qonunlar va boshqa m e’yoriy hujjatlami xalqaro mezon 
va andozalarga moslashtirish zarur. Ma’lumki, ayni paytda ja- 
honda mazkur masalaga doir yetmish xil andoza mavjud. Bular- 
ning hammasi jahon hamjamiyatida tan olingan tamoyillar hisob- 
lanadi. 0 ‘zbekiston hozir ana shu andozalardan o ‘n beshtasiga 
qo‘shilganligi uning juda qisqa muddatda demokratiyaning turmush 
tarziga va uni doimiy ishlab turadigan mexanizmga aylantirish bora- 
sida amalga oshirilgan katta yutug‘i hisoblanadi.
Hukumat mustaqillik davrida bosib o‘tilgan yo‘l, to‘plangan taj- 
ribalar va imkoniyatlami tahlil qilar ekan, huquqni muhofaza qi- 
lish organlari faoliyatini qaytadan ko‘rib chiqish, uni jahonning eng 
ilg‘or tajribalari bilan boyitish kerakligini uqtiradi.
Sessiyada inson huquqlarini kafolatlash va bu sohadagi norma- 
tivlami amalga oshirish ustidan nazoratni kuchaytirishning eng za- 
monaviy shakllarini vujudga keltirish zarur, deb ko‘rsatdi. Jumladan, 
Oliy Majlisning inson huquqlari bo‘yicha vakili instituti hamda hu- 
quqparvar jamoat tashkilotlarining mavqeyi va maqomini ko‘tarish, 
inson huquqlarini himoya qilish Ombudsman instituti, Jamoatchilik 
fikrini o’rganish markazi, Amaldagi qonunchilik Monitoringi institu­
ti, Inson huquqlari milliy markazi singari tashkilotlar ishini rivojlan- 
tirish, takomillashtirish hamda boshqa bir qator institutlami tashkil 
etish zarurligini ko‘rsatdi.
Prezident I. Karimov masalaning xuddi ana shu jihatiga alo- 
hida e’tibor berar ekan,